Úrval - 01.02.1948, Blaðsíða 25

RÓMANTlSK ÁST 1 RÉTTU LJÖSI
2$
an um að myrða foreldra, sem
eru mótfallnir ráðahagnum. Er
það óeigingjörn hvöt, sem kem-
ur fólki til að fremja morð til
þess að hún megi haf a sitt f ram ?
Og sögumar um hina fórnfúsu
ást em heldur ekki mikils virði,
því að með því að færa fórn
í þágu annarrar persónu, em
menn oft og einatt að svala á-
stríðu sinni. Því fer fjarri, að
ástin sé óeigingjöm, jafnvel ekki
móðurástin, sem svo oft er vitn-
að til. Kona, sem ieggur ekki
neinar hömlur á móðurást sína,
getur spillt svo sálarlífi barna
sinna, að þau bíði þess ekki bæt-
ur alla ævi. Virðingu manna fyr-
ir móðurástinni hefur hrakað
mjög, síðan sálkönnuðir tóku að
rannsaka hana.
Því hvert er markmið móður-
ástarinnar? Er það ekki svipað
og markmið hinnar kynferðilegu
ástar — aiger yfirráð yfir því,
sem elskað er, ánauð þeimar
persónu, sem ástin beinist að?
Eins og önnur fyrirbrigði mann-
legs sálarlífs, er ástin hnoss inn-
an vissra takmarka, en hún er
líka bölvun, ef hún fær lausan
tauminn, Óhamingjan stafar af
því, að þeirri kenningu hefur
verið haldið of lengi að okkur,
að taumlaus ást sé ekki aðeins
lejrfileg, heldur einnig aðdáun-
arverð.
Það er að miklu leyti sök
rómantískra bókmennta, hvem-
ig komið er, og skoðun mín er
sú, að mikið af því, sem við telj-
um sannleika í sambandi við ást-
ina, sé helber vitleysa, byggð á
aldagömlum áróðri þessara bók-
mennta,
En ef ástin er ekki eins róm-
antískt fyrirbrigði og rithöfund-
arnir og skáldin vilja vera láta
— hvað er hún þá?
Ég tel, að hún sé barnasjúk-
dömur, á borð við mislinga. Þér
kunnið að segja, að ástin sé
eðlileg þróun, en sjúkdómar ó-
eðlileg, Því vii ég svara með
því að spyrja, hvort það sé
venjulegt eða óvenjulegt, að
menn sleppi við barnasjúkdóma.
Sumir sleppa við þá, og sumir
sleppa líka við að verða ást-
fangnir. Fólk fær venjulega
barnasjúkdóma aðeins einu
sinni; það verður ónæmt fyrir
þeim. Það væri ákjósanlegt, ef
þeir, sem sýkjast af ást, yrðu
á sama hátt ónæmir fyrir henni
síðar.
Meðaigreindur maður, sem
íhugar, hve mjög hann lét
blekkjast af „fyrstu ástinni",