Úrval - 01.02.1948, Blaðsíða 91

ÉG TRÚI Á SKYNSEMINA OG MANNINN
89
miljón mismunandi dýrategund-
ir, og margar þeirra svo smá-
gerðar, að ekki er hægt að sjá
þær nema í smásjá, hætta að
trúa sögunni af örkinni hans
Nóa, og ef til vill hætta líka að
trúa því sem þeim var kennt
um morð og þjófnað.
Ég trúi því ekki, að við getum
nokkurn tíma komizt að öllum
sannleika um neitt; en með vís-
indalegum aðferðum getum við
höndlað æ meira af honum. Sér
í lagi getum við beitt vísinda-
legum aðferðum við rannsóknir
á okkur sjálfum, og það eigum
við einkum tveim mönnum að
þakka, þeim Pasteur og Marx.
Pasteur beitti vísindalegum að-
ferðum við líkamlega sjúkdóma
mannsins, Marx beitti þeim við
félagslega sjúkdóma. Ég ætla
ekki að tala um Marx hér. Ég
ætla að tala um Pasteur og hin-
ar stórkostlegu framfarir í
heilsuvernd, sem hann átti mest-
an þátt í. Kringum 1780 dó
helmingur af börnum Nott-
inghamborgar á Englandi áður
en þau náðu átta ára aldri. Á-
standið var sennilega enn verra
í London. Árið 1348 dó milli
þriðjungur og helmingur allra
Englendinga úr svartadauða.
Með vísindalegum aðferðum
hefur tekizt að koma í veg fyr-
ir, að slíkt endurtaki sig.
Ritchie prófessor sagði ykkur,
að „nokkrar umbætur, flestar
ómerkilegar" hefðu verið gerð-
ar á síðari tímum. Ég álít
það ekki „ómerkilegt," að okk-
ur hefur tekizt að bjarga frá
dauða öðru hverju bami, sem
fæðist. Þvert á móti álít ég, að
það sé ákaflega mikilvægt, og
þeir, sem álíta það „ómerki-
legt,“ verða ekki góðir áróðurs-
menn fyrir trúarskoðanir sínar
þegar til lengdar lætur. Jafnvel
þó að hundrað sinnum fleiri
Bretar yrðu drepnir með kjarn-
orkusprengjum í næstu styrj-
öld heldur en drepnir voru með
tundursprengjum og eldsprengj-
um í þeirri síðustu, yrði það að-
eins lítill hluti í samanburði við
þau líf, sem heilsuverndarstarf-
semin hefur bjargað á þessari
öld.
Ég trúi á vísindalegar aðferð-
ir. Þetta er ekki alveg sama og
að segja, að ég trúi á skynsem-
ina, þó að ég geri það vissulega.
Það er ekki nóg að við hugsum
og ályktum skynsamlega. Við
verðum stöðugt að bera álykt-
anir okkar saman við stað-
reyndirnar til að sjá, hvort þær