Úrval - 01.02.1948, Síða 79

SKYNSEMISTR'LT
77
lítil pláneta lítiliar stjörnu, sera
er ein af mörgum miljónum
stjama í vetrarbraut, sem
er ein af mörgum miljónum
vetrarbrauta. Jafnvel í lífi okk-
ar eigin plánetu er maðurinn
aðeins stuttur milliþáttur. Líf
var til ármiljónum saman áður
en maðurinn varð til. Jafnvel þó
að mannkynið fremji ekki vís-
indalegt sjálfsmorð, mun það
að lokum tortímast vegna skorts
á vatni eða lofti eða hita. Það
er erfitt að trúa því, að almætt-
ið þurfi svo geipilega umgjörð
um jafnlítilmótlegt og hverfult
stimdarfyrirbrigði.
Þó að ekki sé tekið tiilit til
smæðar og hins stutta æfiskeiðs
mannkynsins, finnst mér það
vera í hæsta máta óverðugur
lokaþáttur jafnstórfenglegs for-
ieiks. Það ber vott um óviðfeld-
ið sjálfsálit og sjálfsánægju að
telja manninn svo frábæran, að
hann sé sönnun um alvizku og al-
mætti skapara síns. Þeir sem
nota þessa röksemdafærslu
reyna alltaf að beina athygli
okkar að hinum fáu vitringum
og dýrlingum, sem lifað hafa á
jörðinni; þeir reyna að láta
okkur gleyma Neróum, Attilum
og Hitlerum mannkynsins og
þeim miijónum mannleysa, sem
þeir eiga völd sín að þakka. Og
jafnvel hin beztu gæði geta leitt
til ills. Trúarbrögð, sem kennt
hafa bróðurkærleik, hafa verið
notuð sem afsökun fyrir ofsókn-
um, og vísindaleg þekking er
notuð til fjöldamorða. Ég gæti
ímyndað mér, að illgjarn djöfull
hefði skapað okkur sér til
skemmtunar, en ég get ekki
kennt veru, sem er vitur, góð-
gjöm og almáttug, um þann
ofurþunga grimmdar og þján-
inga, sem þjakað hefur mann-
kynið þeim mun meir, sem það
hefur fengið meiri ráð yfir ör-
lögum sjálfs sín.
Það er til önnur og óljósari
skýring á persónugerðum til-
gangi alheimsins: að hann sé
ekki almáttugur, heldur sé hann
að brjóta sér leið í gegnum
þrjózkufullan heim efnisins.
Þetta er sennilegri skýring held-
ur en að til sé guð, sem hafi
þrátt fyrir almætti sitt og ást-
ríki skapað að yfirlögðu ráði
veru, sem er jafnofurseld þján-
ingum og grimmd og raun ber
vitni um meirihluta mannkyns-
ins. Ég fullyrði ekki, að til sé
slíkur „tilgangur“; til þess er
þekking mín á alheiminum of
takmörkuð. En ég fullyrði, og
það með öruggri vissu, að þekk-