Úrval - 01.02.1948, Síða 96

94
ÚRVAL
grunni, og að við erum einkenni-
lega vanmáttug við að stjórna
hinum djöfullegu, óræðu öflum,
sem geta þá og þegar riðið henni
að fullu. ,,Hið vonda, sem ég vil
ekki, það geri ég,“ er enn í dag
djúpskyggnasta spakmælið um
mannlegt líf. Sérhver mannleg
vera er einkennilega spillt —
það er ekki hægt að komast
vægar að orði — í kjarna hins
siðferðilega lífs síns, það er að
segja, í vilja sínum.
Það er skerið, sem kenningin
um framþróunina og fyrir-
heitna landið brýtur skip sín á.
Nútímaskáldkona ein afneit-
aði öllum trúarbrögðum mann-
anna með þessum orðum:
Það eina, sem þessi harmaheimur
þarf að læra,
er lisíin að vera gxiður.
Þetta er góð kenning, en
fremur grunnhyggnisleg. Því
að „listin að vera góð-
ur,“ er einmitt „aðeins“ vanda-
málið, sem hefur fylgt mannin-
um frá upphafi, og mun eins og
illgresið á akrinum, fylgja hon-
um allt til enda. Maðurinn þarf
endurlausnar við. Honum nægir
ekkert annað bjargráð.
1 öðru lagi: hvað um örlög
mannsins? Á ég að trúa kenn-
ingu „gömlu fóstru“ minnar líka
í því efni, œn endurlausn
heimsins? Ef svo er, verð ég að
gera mér grein fyrir, hver
vitnisburður hennar er: hún
bendir út yfir umbreytingar og
hrörnun þessa heims til eilífrar
veraldar og segir — á hinu
magnþrungna máli trúarinnar
— „Ég bíð upprisunnar frá
dauðanum og lífsins í himni ei-
Mfðarinnar." I stuttu máli sagt:
Þó að kristindómurinn sé ótví-
rætt siðfræðileg kenning, og
hafi áreiðanlega bætandi áhrif á
heiminn; þótt hin stöðuga bæn
hans sé: „Þitt ríki komi,“ þá
leítar hann sarnt sem áður
ríkisins handan við dauðann og
segir: „Hér eigum vér engan
varanlegan bústað, en vér leit-
um þess, sem í vændum er; bú-
staður vor er á himnum.“
Handan við dauðann. Dauð-
inn er hið eina óskeikula í lífi
hvers einasta manns. Hann er
„síðasti óvinurinn,“ óumflýjan-
legur og óskiljanlegur, sem hver
einasti maður hlýtur að mæta.
Ef litið er á alheiminn sem
skynsamlegt fyrirbæri, þá verð-
ur maður einnig að líta sömu
augum á dauðann; og sú trú,
sem maður styðst við í lífinu,
verður einnig að vera manni
styrkur í dauðanum. Því að