Úrval - 01.12.1953, Blaðsíða 31

STAÐREYNDIRNAR FYRST!
29
Kvekarar (á ensku Quakers) er
kristilegur félagsskapur, sem
stofnaður var á miðri 17. öld.
Stofnandi hans var fátækur vef-
arasonur, George Fox. Árið 1646
„opinberaði Drottinn" honum, að
allar ytri siðareglur væru einskis
nýtar, og að hið eina sem máli
skipti væri, að „hið innra ljós“
andans gæti tendrazt í sálinni.
Hann afneitað öllum kirkjusiðum,
neitaði að sverja eið, gjalda tíund
og taka þátt í styrjöldum. En
mesta athygli vakti hann þó með
hinum brennandi boðskap sínum
um „Jesú í oss“, „hið innra ljós“,
en án þess sé allt dautt. Margir
gerðust fylgjendur hans. I fyrstu
var ekki um skipulagðan félags-
skap að ræða, en þegar kom til
flokkadrátta, skipulagði Fox
„Vinasambandið", sem seinna
hlaut hið alþýðlega nafn kvekarar,
eftir að Fox hafði eitt sinn boðið
dómara að „skjálfa" fyrri lögum
guðs (quake þýðir að skjálfa).
Kvekarar standa utan við öll
kirkjufélög. Þeir afneita skírn og
altarisgöngu. 1 fyrstu urðu þeir að
þola miklar ofsóknir, en smám
saman hlutu þeir viðurkenningu
og voru leystir frá eiðspjalli og
herþjónustu. Fox barst öflugur
liðsmaður, þegar William Penn,
auðugur maður og áhrifaríkur,
gekk x „Vinasambandið". Penn var
fangelsaður fyrir árásir sínar á
ensku kirkjuna. Hann hlaut mik-
inn arf eftir föður sinn látinn,
meðal annars víðáttumiklar lend-
ur í Norður-Ameríku, og þar
stofnaði hann nýlenduna Pennsyl-
vania með höfuðborginni Phila-
delphia (bróðurkærleikur). 1 ný-
lendunni ríkti algert trúfrelsi og
margir ofsóttir kvekarar leituðu
þar hælis. Félagsskapur kvekara
hefur þó aldrei náð verulegri út-
breiðslu, en hann hefur haft mikil
áhrif, einkum fyrir félags- og líkn-
arstörf ýmissa kvekara. Þeir hafa
jafnan barizt fyrir afnámi þræla-
halds, bættri aðbúð i fangelsum,
afnámi styrjalda og fleiri mann-
úðarmálum.
mína var, að enginn gerði sér
far um að trana sjálfum sér
fram.
Aðferðir kvekara til að kom-
ast að einróma niðurstöðu á
fundum sínum má draga saman
í sex meginreglur:
1. Fundarmönnum er kennt
að vænta þess, að rétt niður-
staða fáist af umræðunum, nið-
urstaða, sem ef til vill engum
hafði dottið í hug áður en á
fundinn kom.
2. Þeir læra að hlusta með
athygli, sannfærðir um að sér-
hver ræðumaður hafi eitthvað
mikilvægt til málanna að leggja,
en það hvetur ræðumenn til að
leggja sig alla fram.
3. Enginn kemur til fundar
með tilbúna álitsgerð til sam-
þykktar. Ákvarðanir eru alltaf
teknar á fyllilega lýðræðislegan
hátt.
4. Allir fundarmenn taka
þátt í umræðum og kemur því
þekking allra á málinu að not-
um. Oft er niðurstaðan vitur-