Úrval - 01.02.1956, Page 52

50
ÚRVAL
urverksins. Á meðan við viður-
kennum þennan möguleika á
mistökum, hrösun og falli, er
okkur hlíft við því sem verra er:
hann gefur okkur vissulega ekki
ástæðu til að vona, en hann er
jarðvegur þar sem vonin getur
fest rætur. Alfullkomin kerfi
eru ómennsk og ofbeldisleg. Hið
eina sem áætlunarsmiður getur
ekki viðurkennt, ef hann er
hugsjónamaður sem sett hefur
Fjrrir áhrif vísindanna erum vér betur
undir það búnir að vara oss á blekk-
ingum. Samt er nú tekið að nota —
Blekkingar í þágu vísindanna.
Grein úr „The Listener",
eftir Magnus Pyke.
sér aðeins eitt takmark: að færa
mannkyninu hamingju, er að
áætlun hans sé ef til vill ekki
óskeikul. í lýðveldi Platós
máttu engir umrenningar vera,
og Hitler lét útrýma öllum töt-
urum á yfirráðasvæði sínu. 1
dag eru í París um 50.000 tötra-
menn, sem eiga sér, þó að eins
í þrengsta skilningi, sess móti
sólu.
ylSINDIN eru orðin næsta
ráðrík í hugsunarhætti nú-
tímamannsins. Má jafnvel full-
yrða, að þau setji meira en
nokkuð annað svip sinn á nú-
tímaheimspeki. Sú hætta er því
nálæg, að þau verði tekin of
hátíðlega; gagnrýnislaust. Vér
lítum á vísindin sem nákvæmt
mat og samanburð á staðreynd-
um. Sérhverja ályktun, sem
dregin er af staðreyndum, verð-
ur að sannprófa með tilraunum.
En eitt af því, sem vísindamenn
hafa sýnt ótilhlýðilega van-
rækslu, er hin ævagamla spurn-
ing hvort tré, sem fellur til jarð-
ar í eyðimörk, valdi nokkrum
hávaða, ef enginn er nærstaddur
til að hlusta. Þetta er þeim mun
einkennilegra, sem það var ein-
mitt Einstein, mesti vísinda-
maður nútímans, sem benti á,
að sérhverjum vísindamanni
skjátlaðist, ef hann héldi, að
tvennt gæti gerzt samtímis á