Úrval - 01.02.1956, Blaðsíða 56

54
ÚRVAL
rösk milljón kynblendinga,
400.000 Indverjar og 65.000
Malajar. Hvítir menn eru þann-
ig aðeins tæpur fjórðungur
landsmanna. Hagfræðingar
telja, að hvítum mönnum muni
fjölga um helming á næstu 30
árum, en þeldökkir menn þre-
faldast.
Þar við bætist, að hvítir
menn eru sjálfum sér sundur-
þykkir. Af þeim eru um
1.800.000 Búar af hollenzku
bergi brotnir og um 1.200.000
af brezkum ættum. Það sem
skilur þessa tvo hópa er ekki
aðeins uppruni og ólíkar tung-
ur, heldur einnig gerólík lífs-
viðhorf og efnahagsaðstaða.
Ástand það sem nú ríkir í
Suðurafríku er hörmulegra og
hættulegra en nokkurs staðar
annars staðar í heiminum.
Sundurþykkur minnihluti mein-
ar meira en 10 milljónum þel-
aökkra manna að njóta frum-
stæðustu réttinda. Málin eru
raunverulega í fullkominni
sjálfheldu: hinn hvíti minni-
hluti getur ekki gereytt hinum
þeldökka meirihluta, þó að
hann vildi; þeldökki meirihlut-
inn getur ekki rekið hvíta
minnihlutann úr landi; og að-
skilnaðarstefnan ( A'partheid ),
sem krefst fullkomins aðskiln-
aðar hvítra manna og þel-
dökkra, er óframkvæmanleg án
þess að eitra allt þjóðlífið. Af-
leiðingin er sú, að þjóðin er
öll í heljargreipum lamandi ótta.
I Jóhannesborg, sem er þriðja
stærsta borg í Afríku, næst á
eftir Kaíró og Alexandríu, er
ástandið þannig, að hvít kona
ekur ekki ein í bíl til kvöld-
veizlu í úthverfum borgarinn-
ar vegna árásarhættu. Evrópsk
börn leika sér í görðum og á leik-
völlum, sem þeim eru sérstaklega
ætlaðir. Elskendur þora ekki að
setjast á bekk í lystigörðum
borgarinnar eftir að orðið er
rokkið. Fáir láta sig dreyma
um að fara einir í gönguferð.
Margir húseigendur sofa með
byssur við rúmið og sumir hafa
grimma hunda til að gæta húsa
sinna.
Öttinn sem hefur altekið
borgarbúa elur á lögbrotum.
Bankastjóri, sem er Banda-
ríkjamaður, sagði við mig:
,,Mér sýndist ég sjá einhvern.
svartan náunga vera að snuðra.
í garðinum mínum í myrkrinu
í gærkvöldi.“ ,,Hvað gerðuð
þér “ spurði ég. „Eg skaut
auðvitað á hann. Veit samt ekki
hvort ég hitti ræfilinn.“
Jóhannes Strijdom er meðal-
maður á hæð, grannur, dökk-
hærður, skarpleitur og hörku-
legur á svip, varirnar þunnar
og augun ísköld, hvöss og blá.
Hann brosir álíka oft og ostru-
skelin opnar sig. Hann er af'
þeirri tegund ofstækismanna.
sem taldir eru hættulegastir:
hugurinn brennheitur en hjart-
að kalt.
Ég átti langt samtal við
Strijdom. Hann var kurteis i
framkomu og hóflegur í tali.