Úrval - 01.02.1956, Qupperneq 92

90
ÚRVAL
Gösta. Berling. Hann missir hemp-
una og verður gerspilltur, en bjarg-
ast fyrir ást fagurrar og' saklausrar
stúlku, Elísabetar Dohna — en það
var hlutverk hennar sem Greta
Gustavsson átti að fara með.
Þegar farið var að taka myndina,
varð öllum í kvikmyndaverinu Ijóst,
að Stiller hafði mikinn áhuga á
hinni hæglátu ungu stúlku, sem lék
hlutverk Elísabetar Dohna. Hann
eyddi mörgum klukkustundum í at-
riði sem hún kom fram í, lét taka
þau hvað eftir annað. Hann var þolin-
móður og uppstökkur á víxl og hélt
kvikmynduninni sleitulaust áfram,
unz Greta og hinir leikararnir voru
komnir að niðurlotum — og honum
tókst að ná því marki, sem hann
hafði sett sér. Kunnugur maður hef-
ur sagt: „Það var þung þraut fyrir
Gretu að leika i Gösta Berlings Saga
— hún brast oft í grát."
Eftir því sem vikurnar liðu, fór
áhrifa Stillers á líf Gretu að gæta
utan kvikmyndaversins. Þau sáust
æ oftar saman í leikhúsum og á
veitingastöðum. Hann sagði henni
hverju hún ætti að klæðast og hvað
hún ætti að segja og hjálpaði henni
eins og hann gat til að yfirbuga
feimnina, sem háði henni talsvert.
1 augum hinna veraldarvönu félaga
Stillers var hún ekkert dulúðug,
heldur bara saklaus og einföld. Þeim
þótti hún að visu fríð og fönguleg
—• það tóku allir eftir löngu augna-
hárunum — en þeir töldu hana
skorta persónuleika. Það sem þessir
nýju kunningjar Gretu vissu ekki,
var það, að hún var að breytast
í nýja persónu, samkvæmt hugmynd
Stillers um hvernig „stjarna" ætti
að vera.
XJm það leyti, sem lokið var við
að kvikmynda Gösta Berlings Saga,
hafði Stiller náð föstum tökum á
skjólstæðing sínum. Hún gerði ekk-
ert nema með leyfi hans, umgekkst
ekki aðra en þá, sem hann mælti
með og var búin að taka upp nafnið,
sem hann vildi að hún bæri. Hún
hafði sótt urn leyfi til að breyta
um nafn og hét nú Greta Garbo.
„Stjarnan“ var fædd, að minnsta
kosti að nafninu til.
*
Kvikmyndin Gösta Berlings Saga
var sýnd í fyrsta skipti i marz-
mánuði 1924 í Stokkhólmi. Þar sem
myndin var mjög löng, stóð yfir í
tæpa f jóra klukkutíma, var hún sýnd
i tveim hlutum. Stiller fór með Gretu
Garbo á frumsýningarnar, sem fóru
fram með allmikilli viðhöfn. Myndin
hlaut þó ekki að öllu leyti góðar
viðtökur.
Almenningur var yfirleitt hrifinn
af myndinni, en ummæli gagnrýn-
enda voru ekki jafnlofsamleg. Einn
gagnrýnandinn sagði, að myndin væri
„laglega sviðsett mistök". Aðrir voru
ekki jafnharðir í dómum sínum, en
kvörtuðu yfir því, að Stiiler hefði
ekki fylgt söguþræðinum nógu vel,
sérstaklega væri það ámælisvert, að
hann hefði látið myndina enda vel.
Leikkonan, . sem seinna átti eftir
að vera ímynd hins viðsjála og kald-
geðja freistara, var i þessu fyrsta
alvarlega hlutverki sínu eins og sak-
laus, þybbinn engill. Það varð hvorki
ráðið af leik hennar né útliti, að
hún yrði síðar tákn þeirrar kven-
I