Úrval - 01.10.1958, Side 18

ÚRVAL
TILRAUNIR MEÐ GERVISKYNFÆRI
tyggjum. Spólan var úr fínum
silfurþræði, sem einangraður
var með polythene og undinn á
járntein um þumlung á lengd.
Utan um alla spóluna var brætt
plast. Þegar læknirinn opnaði
innra eyrað sá hann að fyrri
skurðaðgerðin hafði valdið tals-
verðu tjóni. Eftir nokkurt hik
ákvað læknirinn þó að halda á-
fram — í fyrsta lagi vegna þess
að hann vildi geta sagt sjúkl-
ingnum, að tilraunin hefði verið
gerð og í öðru lagi vegna þess
að hægt var að komast að lít-
illi en heilli grein af heyrnar-
tauginni. Við þessa grein voru
þræðir spólunnar tengdir.
Þrem dögum síðar var fyrsta
prófunin gerð. Vísindamennirn-
ir gerðu sér litlar vonir um á-
rangur. Til þess voru aðstæð-
urnar of óhagstæðar, auk þess
efuðust þeir um að taug sem
hafði verið svo lengi óvirk
mundi enn geta borið skilaboð.
Sá sem tala átti við heyrnar-
lausa manninn stóð fyrir fram-
an hljóðnema; hljóðneminn kom
af stað straumi í spanspólu sem
sjúklingurinn gat haldið þétt að
gagnauga sér, og enda þótt sú
spóla væri ekki tengd við spól-
una í eyravöðvanum, spanaði
hún straum í hana og hún leiddi
síðan í taugina straumhögg sem
svaraði nákvæmlega til hljóð-
brigða raddarinnar.
Svo fór að maðurinn heyrði
hljóð, en það var svo blandað
blísturshljóði að hann gat ekki
greint orð.
Hlutar heilbrigðs innra eyra
breyta hljóði í rafstraum á
flókinn hátt sem enn er óþekkt-
ur. Spanstraumurinn í holdi
mannsins sem nú barst til
heyrnartaugarinnar hafði ekki
verið breytt eftir sama „lykli“,
og heilinn þekkti ekki þennan
lykil og skildi þau ekki. Mað-
urinn varð m. ö. o. að læra að
hlusta á ný. „Ef við skiptum
um augu,“ sagði Djourno pró-
fessor við mig, „mundi okkur
báðum reynast erfitt að átta
okkur á því sem við sæjum. Og
í þessu tilfelli hefur vél komið
í stað eyra.“
Fyrstu mánuðina miðaði
þessu námi mannsins mjög hægt
áfram; hann gleymdi fljótt orð-
unum sem hann hafði lært að
þekkja. Þá var breytt um
kennsluaðferð. 1 stað þess að
láta hann læra mörg orð, voru
nú tekin fyrir fá orð 1 einu og
þrástagast á þeim lengi. Vegna
þess að vísindamennimir höfðu
enga reynslu að styðjast við
var nauðsynlegt að prófa hve
stórt tónsvið maðurinn gat
greint. Það kom í ljós að hann
gat greint bylgjutíðni niður í
nokkur þúsund á sekúndu og
upp í 40.000 á sekúndu. Venju-
legt mannseyra greinir ekki
hærri bylgjutíðni en 10.000 til
15.000. Heyrnarlausi maðurinn
varð því fyrstur manna til að
heyra hátíðnihljóð. Á hinn bóg-
inn heyrir hann ekki eins vel
viðvarandi hljóð og óregluleg
hljóð.
16