Úrval - 01.10.1958, Blaðsíða 62

ÞRÓUNARKENNINGIN 100 ÁRA
gagni fyrr en þau eru fullmótuð.
Við þessa mótbáru er það að at-
huga að hún gerir ráð fyrir því
að notin sem lífveran hefur af
þessu líffæri á fyrsta þróunar-
stigi þess séu hin sömu og hún
hefur af því eftir að það er full-
mótað. Sem dæmi um þetta voru
nefnd rafmagnslíffæri nokkurra
fisktegunda sem verða að hafa
náð fullum þroska til þess að
koma fiskinum að gagni sem
vopn til varnar eða árásar. En
nýlega hefur dr. Lissmann sýnt
fram á að rafmagnslíffæri sem
gefur frá sér lítinn straum geti
komið að öðrum notum, þ. e. til
radíómiðunar, og komi því fisk-
inum að gagni frá upphafi. Þeg-
ar það hefur náð fullum þroska
til að gegna því hlutverki getur
það tekið að sér hið nýja hlut-
verk að drepa veiðibráð með
raflosti.
Önnur mótbáran er sú að
náttúruval sé ekki annað en
blind tilviljun er ekki geti á
neinn hátt skýrt hina „aðdáun-
arverðu“ aðlögun sumra dýra
og jurta að umhverfi sínu. Svar-
ið við þessari mótbáru er tví-
þætt. I fyrsta lagi: enda þótt
stökkbreytingar séu tilviljunum
háðar, er það náttúruvalið sem
stjórnar þróuninni og það er
ekki háð tilviljun, heldur þvert
á móti. Og með því að velja og
halda áfram að velja sem for-
eldra fyrir komandi kynslóðir
þau afbrigði sem bezt hafa
lagað sig að umhverfi sínu
beinir náttúran hinum tilvilj-
URVAL
anakenndu afbrigðum í einn
farveg sem stefnir í átt til betri
aðlögunar að umhverfinu. Nátt-
úruvalinu má þannig með réttu
líkja við handleiðslu er miði að
settu marki.
f öðru lagi er vert að minnast
þess að því „aðdáunarverðari"
sem aðlögun plöntu eða dýrs er
að umhverfi sínu, því „ósenni-
legra“ sem það gæti virzt að
ekki lægi hulinn tilgangur að
baki sköpunar hennar, þeim mun
meiri líkur eru til að tegundin
deyi út vegna getuleysis síns til
að laga sig að nýjum aðstæðum,
sem hljóta að koma fyrr eða
síðar. Ef einhver skyldi halda
að þesskonar ,,aðdáunarverð“
aðlögun sé vísbending um ein-
hverja æðri handleiðslu, ætti sá
hinn sami að hugleiða það, að
hún stefnir aðeins í eina átt: til
útrýmingar og dauða.
Þróun við náttúruval er þann-
ig stórbrotið náttúrlegt ferli
sem allt lifandi lýtur, frá þara
til sóleyjar og amöbu til manns.
Frá dögum Darwins og Wallace
hefur þróun lífsins bæði í jurta-
og dýraríkinu verið rannsökuð
af sívaxandi áhuga, og hafa þær
rannsóknir beinzt jöfnum hönd-
um að báðum endum hennar, ef
svo mætti að orði komast.
Af því sem vitað er um sögu
jarðarinnar er ljóst að ekki hef-
ur alltaf verið líf á henni. Lífið
lilýtur því að hafa kviknað á
einhvern hátt, og ef þróunin er
aðferð náttúrunnar til sköpunar
nýrra lífvera, sýnist rökrétt að
€0