Íslenska leiðin - 01.11.2003, Qupperneq 57

Þeir sem starfa á Jafnréttisstofu eru ekki alltaf inni á
kontór í öðrum stjórnsýslustofnunum. Það er nú ekki
eins og Akureyri sé í öðru landi, svo góðar eru
samgöngur í flugi. Mestu skiptir það fólk sem vinnur
á Jafnréttisstofu og hvernig það nýtir þau tæki sem
tiltæk eru hverju sinni, en ekki staðsetningin.
Samþykkt íslands að stefnumótun í
samþættingu kynjasjónarmiða bæði við
Sameinuðu þjóðirnar og Evrópuráðið hefur
orðið til þess að ákveðin skref hafa verið stigin
til að jafna hlut kvenna í þjóðfélaginu. Hvað
finnst þér um árangur íslenskra stjórnvalda í
kjölfarið af þessum samþykktum ?
Árangur hefur verið afar misjafn. Ef litið er á
ráðuneytin til dæmis þá hefur sumum gengið betur
en öðrum að samþætta kynjasjónarmiðin. Það er
Ijóst að það þarf sífellt að vera að minna á að hafa
jafnréttissjónarmið að leiðarljósi. Að velja konur til
jafns við karla þarf alltaf að vera í meðvitund þeirra
sem skipa í nefndir, ráð og stöður.
Síðustu mánuði hafa málefni jafnrétti kynjanna
verið ofarlega á baugi m.a. í kjölfari af stofnun
Femínistafélags íslands. Ertu sammála
áherslum femínista í jafnréttisbaráttunni ?
Mér finnst það jákvætt þegar málefni jafnréttis eru í
umræðunni og tel að þar þurfi öll sjónarmið að fá að
njóta sín, hvort sem ég er alltaf sammála þeim eða
ekki.
Telurðu sjálfa þig vera femínista?
Ég er jafnréttissinni. Ég er til dæmis bóndi og
alþingismaður, en ekki bóndakona og alþingiskona.
Sem jafnréttissinna fannst mér það skipta mig miklu
máli að bera heitið bóndi alveg eins og eiginmaður
minn sem er bóndi. Við unnum jafnt að búinu.
Telurðu að femínismi eigi sér stoð í
frjálshyggju?
Já, því ekki það.
Nú liggur fyrir þinginu frumvarp til breytingar á
lögum þess efnis að kaup á vændi verði gert
refsivert. Ertu hlynnt þessu frumvarpi ?
Ég er ekki hlynnt þessu frumvarpi. Ekki vegna þess
að ég sé hlynnt vændi, þvert á móti. Ég tel þetta
frumvarp ekki leysa vandann, með frumvarpinu er
verið að lögleiða vændi. Hvernig er hægt að refsa
fyrir kaup á því sem er löglegt? Hvoru tveggja þarf að
vera refsivert að mínu mati. Þegar við setjum lög og
refsiramma verður að vera hægt að fara eftir þeim.
Það er einnig rangt þegar því er haldið fram að Svíar
séu ánægðir með þessa leið, rannsóknir sýna fram á
að vændið hverfur ekki. Önnur Norðurlönd eru
heldur ekki tilbúin að fara þessa leið og vilja fyrst sjá
hvernig þessu fram vindur í Svíþjóð.
Heilbrigðismál hafa verið töluvert í umræðunni
upp á síðkastið, sérstaklega í kjölfarið af
landsfundi Samfylkingarinnar þar sem
formaður Samfylkingarinnar Össur
Skarphéðinsson talaði um að skoða þyrfti þann
kost að markaðsvæða á fleiri stöðum innan
heilbrigðiskerfisins. Ertu sammála því að þessar
leiðir séu vænlegar til að draga úr kostnaði og
bæta þjónustu í heilbrigðismálum ?
Ég fagna því að fleiri eru komnir á sömu skoðun og
við Sjálfstæðismenn. Já, ég er því sammála að
þessar leiðir eru vænlegar til að draga úr kostnaði og
þjónustuna má þæta í heilbrigðismálum.
Þú hefur fjallað um mikilvægi þess að stuðla að
því að aldraðir fái að velja þann kost að vera
heima hjá sér sem lengst með aðstoð
heimaþjónustu og heimahjúkrunar. Sú þróun í
heilbrigðisþjónustunni hefur einnig verið á
sama veg, þ.e. að sjúklingar eru sendir heim af
sjúkrahúsum um leið og það er fært. Hins vegar
hafa aðstandendur veikra einstaklinga (barna
og fullorðinna) kvartað yfir því að ekki sé næg
fjárhagsleg aðstoð fyrir þá sem þurfa að hverfa
frá vinnu til þess að aðstoða nána ættingja.
Hvaða hlutverki telurðu að ríkið eigi að sinna
gagnvart þessum aðstandendum sem tapa
fjárhagslegum stöðugleika sínum vegna sjúks
eða aldraðs fjölskyldumeðlims sem þeir þurfa
að sinna ?
Ég tel að það sé hægt að vera með úrræði sem kosta
ekki eins mikið og rúmlega á hátæknisjúkrahúsunum.
Eftir aðgerðir ætti að huga meira að
hjúkrunarheimilum eins og Rauða kross heimilinu og
fleirum sem ættu að geta sinnt sjúklingum eftir veru
á hátækni-sjúkrahúsunum. Nýta má miklu meira
heimahjúkrun en gert er í dag. Ríkið hefur verið að
greiða meira í ummönnunarbætur ár frá ári.
En vissulega má gera betur þar sem í raun eru það
fjölskyldumeðlimir sem spara fyrir ríkið með því að
taka að sér það hlutverk að sinna sjúkum heima.
Þú hefur verið flutningsmaður
þingsályktunartillögu um að rannsaka verði
möguleg áhrif háspennulína, spennistöðva og
fjarskiptamastra á mannslíkamann. Flestir
landsmenn búa í návígi við eitthvað að þessu
þrennu en sennilega hugsa fæstir um
möguieikann á því að það geti skaðað þá. Hver
er hvatinn á bak við þessa
þingsályktunartillögu?
Hvatinn að þessari þingsályktunartillögu er að í
viðtölum við fólk hafði það áhyggjur af því að á
sumum svæðum t.d. á Selfossi var óvenju mikið um
veikindi og krabbameinstilfelli. Ég vil með þessari
tillögu að það verði kannað hvaða áhrif háspennulínur
spennistöðva og fjarskiptamastra hafa á líkamann og
hvað við getum gert til að lágmarka hættuna. Víða í
heiminum er verið að rannsaka þessa hluti. T.d. í
Noregi mega barnaheimili ekki vera staðsett í nálægð
spennistöðva. Ef háspennulína liggur yfir hyl í á, þá
forða laxarnir sér í þurtu, tré vaxa öðruvísi undir
háspennulínum og þessar línur hafa áhrif á nyt og
heilsu húsdýra.
Ég vil að það verði skoðað gaumgæfilega hvort
krabbameinstilfelli eru fleiri þar sem spennistöðvar og
háspennulínur eru undir, yfir eða nálægt húsum.
bls.57