Gátt - 2014, Qupperneq 93

93
F r Æ Ð s L U M i Ð s t Ö Ð A t V i N N U L Í F s i N s
g á t t – á r s r i t – 2 0 1 4
S T A R F A - o G H Æ F N I G R e I N I N G
Starfa- og hæfnigreining vegna starfs starfsþjálfa var fram-
kvæmd í desember 2013. Við greininguna voru notaðar
þrepaskiptar færnilýsingar og aðferðafræði sem þróuð
hefur verið hjá FA. VR, IÐAN fræðslusetur og SGS höfðu
veg og vanda af því að kalla til aðila úr atvinnulífinu til
að greina þau verkefni sem felast í starfi starfsþjálfa, velja
hæfniþætti með tilliti til verkefna starfsþjálfa og skipa þátt-
unum á þrep í kjölfarið. Þrír fundir voru haldnir í desember
2013 og stóð hver fundur um sig í um þrjár klukkustundir.
Alls voru kallaðir til 24 þátttakendur en misjafnt var hverjir
áttu heimangengt hverju sinni. Þátttakendur komu úr
ólíkum áttum, frá fyrirtækjum í verslun, framleiðslu, flutn-
ingum, opinberri þjónustu og eins voru fulltrúar iðngreina
með í hópnum.
S T A R F S L ý S I N G
Í ljós kom að umfang starfs starfsþjálfa er háð því umhverfi
sem það fer fram í og er greinilegt að í stærri fyrirtækjum
dreifist ábyrgð meira á starfsþjálfun námsmanna og nýrra
starfsmanna heldur en í þeim minni. Helstu verkefni sem
talin voru felast í starfi starfsþjálfa snúa að kynningum á
starfsemi og skipulagi fyrirtækis og skipulagi á framkvæmd
náms á vinnustað og voru verkefnin talin fela í sér stuðning
við námsmann1 og mat á árangri. Tilgangur starfsþjálfunar á
vinnustað er að flýta fyrir yfirfærslu náms á starf og félags-
1 Með námsmanni er átt við þann einstakling sem er í starfsþjálfun og
getur verið nemi, námsmaður, nýliði eða starfsmaður í þjálfun.
legri aðlögun starfsmanns að starfi eða starfsgrein. Sam-
kvæmt starfslýsingu sem hópurinn vann að í sameiningu er
starfsþjálfi sá sem heldur utan um námið eða þjálfunina í
samráði við skipuleggjanda (fræðsluaðila, skóla, vinnuveit-
anda) og er skipaður til verksins af vinnuveitanda eða yfir-
manni sínum. Starfsþjálfun fer fram eftir fyrirfram skipulögðu
ferli og hefur tiltekin markmið og er hvoru tveggja lýst í nám-
skrá, námslýsingu eða þjálfunaráætlun sem skipuleggjandi
lætur starfsþjálfa í té. Mat á árangri starfsþjálfunar byggist
á hæfniviðmiðum sem sett eru fram í námskrá, námslýsingu
eða þjálfunaráætlun. Starfsþjálfi þekkir vel til verka á sínu
starfssviði og miðlar af reynslu sinni og sérþekkingu. Starfs-
þjálfi hefur góða yfirsýn yfir starfsemi fyrirtækisins og leitar
eftir aðstoð annarra starfsmanna fyrirtækisins ef þekking
hans þrýtur. Aðferðir starfsþjálfa og viðhorf til starfsþjálfunar
einkennast af víðsýni og fjölbreytni í leiðum til að efla náms-
manninn og meta árangur námsins. Starfsþjálfi þekkir verk-
svið sitt sem starfsþjálfi og tekur ekki að sér verkefni sem
eiga heima hjá öðrum svo sem kennara, yfirmanni eða með-
ferðaraðila. Starfsþjálfa er ekki ætlað að sinna kennslu sem
samkvæmt skipulagi námsins eða námslýsingu á að fara
fram hjá fræðsluaðila eða í skóla, ef um slíkt skipulag er að
ræða. Starfsþjálfa er heldur ekki ætlað að skilgreina og vinna
úr persónulegum vandamálum námsmanns.
H Æ F N I þ Æ T T I R
Hér á eftir er lýst þeirri hæfni, sem talið er að starfsþjálfi
námsmanns í framhaldsfræðslu þurfi að lágmarki að búa yfir.
Vera má að hæfnikröfur til starfs starfsþjálfa séu meiri hjá
sumum fyrirtækjum en öðrum og má því ætla hverju fyrirtæki
Fræðslumiðstöð atvinnulífsins (FA) hlaut styrk frá mennta- og menningarmálaráðuneyti árið 2013 til að greina
hæfnikröfur starfsmanna sem sinna starfsþjálfun á vinnustað og lýsa námi í samræmi við niðurstöðu hæfnigrein-
ingarinnar. Samstarfsaðilar FA voru VR, Starfsgreinasamband Íslands (SGS) og IÐAN fræðslusetur. Lagt var upp
með að námið yrði aðallega ætlað þeim sem sinna starfsþjálfun, sem er hluti af skilgreindu námi samkvæmt nám-
skrám framhaldsfræðslunnar, en gæti einnig nýst starfsþjálfum og umsjónarmönnum (tilsjónarmönnum) vinnu-
staðanáms og starfsþjálfunar, sem skilgreind eru sem hluti af starfsnámi samkvæmt aðalnámskrá framhaldsskóla,
eins og lög um vinnustaðanámssjóð nr. 71/2012 kveða á um.
gUÐFiNNA hArÐArdóttir
e F L I N G S T A R F S M e N N T U N A R – H Æ F N I þ R ó U N
S T A R F S þ j Á L F A