Úrval - 01.03.1965, Page 63

ÓGLEYMANLEGUR MAtíUR
61
ið vatni. Heyverkunaraðferð þessa
taldi hann nokkru dýrari í stofn-
kostnaði en hesjuþurrkun, en mun
öruggari, einkum ef um smágert hey
var að ræða.
Aðalstarf Konráðs á Akureyri
var kennsla í gagnfræðaskóla og
iðnskóla. Jafnframt þýddi lxann
bækur af norðurlandamálum fyrir
hókaútgáfuna Norðra. Mun hann
alls liafa þýtt á anuan tug bóka
á fagurt íslenzkt mál.
Einnig vann hann að ættfræði-
og sögurannsóknum og samdi ætt-
artölur fyrir fólk.
Margar ferðir fór hann til Reykja-
vikur og sat á Landsskjalasafni við
uppskriftir úr kirkjubókum og öðr-
um fornum skjölum, áður en Amts-
bókasafnið á Akureyri fékk ljós-
myndir af handritum, en eftir það
var hann tíður gestur á því safni
meðan starfsorka entist.
Einkum lagði hann stund á ætt-
ir og sögu Þingeyinga. Liggja eftir
hann merk rit á þvi sviði. Horfnir
iir héraði — Nokkrar upprifjanir
frá 18. og 1!). ölcl kom út 1950, 245
blaðsíðna bók um þingeysk fræði.
Nokkur siðustu ár ævi sinnar
vann hann að mikiu verki, er hann
nefndi Þingeyingaskrár. Þar er
gerð grein fyrir öllum, sem heimili
áttu í Suður-Þingeyjarsýslu frá 1800
til 1900, greint frá fæðingardegi,
ári og stað, foreldrum, dvalarstöð-
um, starfi og stöðu, dánardægri og
stað, eftir því sem heimildir fund-
ust um. Þetta er óhemjumikið verk
í 72 bindum handrituðum, og allur
frágangur hinn smekklegasti. Telja
fræðimenn á sviði ætt- og þjóðfræða
verk þetta mjög þýðingarmikið
heimildarit. Verki þessu var að
mestu lokið, þegar Konráð andað-
ist 20. júni 1962. Hann hafði ráð-
stafað þvi i samráði við fjöiskyldu
sína til skjalasafns Suður-Þingeyjar-
sýslu nokkru áður en hann lézt.
Hann kenndi vanheilsu nokkurar
seinni hluta ævinnar, vann þó
oft vanheill að skriftum, en vilja-
styrkur hans og skapfesta stýrðu
hendinni.
Vafalaust hefði Konráð afkastað
iniklu í íslenzkum fræðum, ef hann
hefði gert þau að ævistarfi sinu
þegar á ungum aldri í stað þess
að hverfa að búskap. Hafa þau
fræði áreiðaniega farið mikils á
mis, og mega íslendingar harma,
að starfskraftar hans og hæfileikar
nýttust ekki sem skyldi á því sviði,
sérstaklega að þvi er snerti glögg-
skyggni, vandvirkni og háar kröf-
ur til áreiðanleika.
Aldrei varð þess vart, að hann
sæi eftir þeim tuttugu árum ævinn-
ar, sem urðu honum ónýt til fræði-
mennsku, en slitu honum bæði and-
lega og líkamlega, umfram það sem
orðið hefði við léttari störf. Baslið
smækkaði hann aldrei, og sjálfur
mun hann hafa litið á þann kafla
lífs síns, er hann fékkst við bú-
skap, sem þroskameðal til þess fall-
ið að bægja frá kveifarskap og hé-
gómagirni, herða stál manngildis-
ins.
Til marks um stillingu hans og
andlegt jafnvægi er þessi saga:
Eitt sinn er hann var á ferð með
hest og vagn, fældist hesturinn,
en hann féll af vagninum og fót-
brotnaði. Hann lá þar lengi ósjálf-
bjarga, þvi þéttá vár fjarri bæjum