Úrval - 01.12.1968, Qupperneq 70

68
ÚRVAL
allrar virktar, sem okkur þykir
vænst um, heldur hinar, sem vaxa
í garði manns sjálfs. Það er þá
fyrst, ef þú sér rós þína spretta og
ná þroska, að þú ferð að finna til
þess að hún á sér sérstakan persónu-
leika, ef ekki meðvitund. Þetta
reyndi ég fyrst í þau 15 ár sem ég
átti garð við heimili mitt á Ítalíu.
En þegar ég settist að í Limonta,
þessum fámenna stað, og eignaðist
óviðjafnanlegan rósagarð, þá komst
ég í kynni við rósarlúsina, þennan
skaðvald og óvætt, sem getur orð-
ið stærri en nögl á þumalfingri.
Garðyrkj umaðurinn minn, hann
Jóhannes, var þolgóður, æðrulaus
maður. Sama var hvað fyrir kunni
að koma, vond tíð, eða sjúkdómar
í jurtunum, þá var andsvarið ætíð
hið sama: þetta eru forlög, við þeim
er ekkert að gera.
„Ekki er það rétt,“ svaraði ég,
og var þá hið fegursta veður í maí
og sól í heiði. Rósirnar voru svo
ágætar, að fólk kom langar leiðir
að úr héraðinu til að skoða þær,
og magginolini — svo heitir lúsin
— flaug milli blómanna til að sjúga
úr þeim safann. Ég lét allt fólkið,
sem ég hafði á að skipa, fara að tína
lýs. Svo voru þær settar í dall með
steinolíu. Giovanni (Jóhannes) gekk
vel fram í þessu, en virtist þó heldur
efablandinn. Hann hélt víst að ég
væri vitlaus og galin, en varaðist
að gefa það til kynna. En feginn
varð hann, þegar allar lýs voru
horfnar og af tíndar.
Rósir eru einhverjar hinar mestu
undrajurtir, og það er gaman að
gera á þeim tilraunir, sem ætla
mætti að þeim væri um megn að.
standast. En rósum er fátt um
megn. Það sannaði ég þegar þær
fóru að spretta á hnullunginum
stóra, sem stóð við garðshliðið, á
þeim hnullungi, eða bjargi réttara
sagt, vildi ekkert vaxa nema harð-
gerðasta illgresi, svo örþunn og
hörð var jarðvegsskánin, sem þakti
hann. Ég reyndi að gróðursetja þar
harðgerar klifurjurtir, og skrið-
jurtir, en allt ltom fyrir ekki, ill-
gresið óx yfir þær dauðar, þegar
það var búið að kæfa þær. Þá komst
ég að því að til er sú tegund rósa,
sem kallast rosa wichuraiana, og
vex vel í grýttum jarðvegi þunnum
og þekur vel svörðinn. Hún hefur
gljáandi blöð fagurgræn og lítil,
ljósrauð blóm, sem springa út seint
á sumri. Af þessari tegund fékk ég
tylft, og Giovanni (Jóhannes) leizt
ekki meira en svo á, en gerði það,
samt fyrir bænarstað minn, að
planta þeim á bjargið. Eftir misseri
var steinnin allur orðinn þakinn
fagurgrænum blöðum og litlum
ljósrauðum blómum. Svona ófst
rosa wichuraiana um allan stein-
inn. Þessi rósartegund er harðger-
ari en nokkurt illgresi, falleg og
ilmar vel.
Svo fagrar voru rósirnar mínar,
að enginn nema Fantin-Latour
hefði getað lýst því. Hann einn. En
er nokkurt listaverk náttúrunni
fegra? Inni í húsi mínu hafði ég
rósir alla daga, og þegar ég sneið
af, gætti ég þess, að láta hálfút-
sprungna og óútsprungna blóm-
hnappa fylgja með á hverjum
stikh, enda fer bezt á því að. tein-
ungarnir séu mislangir, eins og þeir
séu að spretta upp af blómkerinu.