Úrval - 01.11.1971, Page 93

FERÐ UM HINA SVÖRTU AMERÍKU
91
víða um land og hélt hljómleika.
Ég varð var við kynþáttamisréttið,
þegar við komum til fylkjanna
Mississippi, Georgíu og Alabama.
Ég varð ekki vitni að neinum stór-
felldum atburðum, heldur var þar
um fremur hversdagslega hluti að
ræða. Stundum reyndum við að
komast einhvers staðar á salerni,
þegar við ókum um fylki þessi. Og
á hverjum staðnum á fætur öðrum
var okkur sagt, að „um 10 mílum
neðar við veginn“ væri staður, sem
negrar fengju aðgang að. Stundum
gerðist þetta á allt að tólf stöðum í
röð. Stundum þegar við ætluðum
að fá okkur að drekka, var okkur
sagt, að það væri drykkjarbrunnur
fyrir negra í hinum enda bæjarins.
Stundum beið maður í 25 mínútur
eftir að fá afgreiðslu á veitinga-
húsi, og svo þegar maður kvartaði,
var bara sagt við mann: „Við kær-
umum okkur hvort eð er ekki um
niggara hérna.“
Ég ákvað, að einhvern tíma ætl-
aði ég að koma aftur í þessi fylki
til að berjast gegn þessu kynþátta-
misrétti þar.
FRELSIÐ ER ALDREI ÓKEYPIS
Earl Person yngri er tannlœknir
í Omaha í Nebraskafylki.
Hvíti maðurinn hefur stöðugt
haldið, að við svertingjarnir værum
ánægðir. En veiztu, hvað svarta
vinnukonan þín, strætisvagnastjór-
inn eða bréfberinn hugsa í raun og
veru?
Áður fyrr tjáðu svertingjar sig
eingöngu fyrir öðrum svertingjum.
Þannig var það allt frá tímum
frumskógatrumbanna í Afríku til
hvíslsins, sem barst á milli kofanna
á dögum þrælahaldsins á amerísku
plantekrunum og allt til sagnanna,
sem ég heyri af vörum þeirra, sem
sitja í tannlæknastólnum mínum.
Sögurnar ganga mann frá manni
kynslóð eftir kynslóð. Sumar eru
sannar, sumar uppspuni, sumar
nokkuð breyttar, þannig að það er
ekki hægt að treysta þeim alveg.
En það skiptir engu máli. Á heilli
ævi hafa sögur þessar sín áhrif á
mann. Innra með manni vex og
dafnar þessi kennd: Innst inni bíð-
ur sérhver svartur maður eftir því
augnabliki, er honum megi takast
að frelsa sjálfan sig.
I augum svartra Amerikumanna
hefur bœjarnafnið Montgomery í
Alabamafylki eingöngu þýðingu
sem nafn þess staðar, þar sem svert-
ingjar bundust samtökum um að
hætta að nota strœtisvagnanna, þar
sem Martin Luther King bjó og
þar sem fyrst kom fram meiri hátt-
ar ögrun við kynþáttaaðskilnaðinn.
Atburðirnir í Montgomery voru
merki um, að nú var hin „Svarta
bylting“ hafin, jafnvel frekar en
ákvörðun hœstaréttar árið 1954 um,
að samskólun hvítra og svartra
skyldi lögleidd. En nú á áttunda
tug aldarinnar var Ijóminn, sem
hvílt hafði yfir þessum áhrifamiklu
atburðum og sigrinum í Montgo-
mery, þegar tekinn að dofna, enda
voru nú 15 ár liðin. Og ýmsir vissu
nú ekki, hversu mikið hugrekki það
hafði kostað að ganga þá fram til
baráttu. Þetta reyndist verða sér-
staklega erfitt fyrir ungan svert-
ingja, sem var nýkominn heim til
Montgomery frá háskóla einum í