Úrval - 01.11.1971, Síða 102

100
ÚRVAL
verkföll né frelsishreyfingarferðir.
Ég var eins fáfróð og nokkur mann-
eskja getur verið! Ég vissi bókstaf-
lega ekki nokkurn skapaðan hlut!
Eini raunveruleikinn á bernsku-
slóðum mínum var sá, að maður fór
af stað út á akrana klukkan fjögur
að morgni og maður var svo þreytt-
ur, þegar maður kom heim klukkan
hálfátta eða átta á kvöldin, að mað-
ur hafði ekki framtak í sér til þess
að skrúfa frá útvarpstækinu, ef
maður var þá svo heppinn að eiga
nokkurt tækið. Við vissum því ekk-
ert um mannréttindabaráttuna.
En samt gerðist dálítið árið 1962,
sem fékk mig til þess að byrja að
hugsa málið. Þegar ég var ekki að
vinna úti á ökrunum, vann ég á
heimili hvíta plantekrueigandans.
Ég horfði á sjónvarpið þeirra, með-
an ég var að strauja. Og frúin lét
það gott heita. Og þennan dag var
ég einmitt að horfa á sjónvarpið og
sá einhverja menn, fylkislögreglu-
menn, held ég, taka mann á götunni
og draga hann upp í lögreglubíl.
Hann var að syngja: ,,Við munum
sigra“ (We shall overcome). Og ég
gleymi því aldrei. Ég stóð þarna
bara grafkyrr við straubrettið. Ég
var sem stirðnuð. Eitthvað, sem var
að gerast þarna á skerminum, hafði
svona óskaplega sterk áhrif á mig.
Og mig langaði til þess að vita
meira um þetta. En einmitt þá sagði
frúin dóttur sinni að skrúfa fyrir
tækið. Ég spurði hana, hvort hún
vildi ekki skrúfa frá því aftur, því
að mig langaði til þess að horfa á
þetta. En þá sagði hún: „Æ, það er
ekkert varið í þetta.“ En mér fannst
sannarlega varið í þetta.
Skömmu síðar byrjaöi jrú Hamer
að sækja fundi á vegum mannrétt-
indabaráttunnar. Og í ágúst árið
1962 jór hún til dómshúss hreppsins
til þess að láta setja sig á kjörskrá.
Skrásetjarinn kom með stóra,
svarta bók, sem hafði að geyma
stjórnarskrá Mississippifylkis. Hann
opnaði hana og benti á 16. kafla, sem
fjallaði um lagabálka sem í gildi
voru. Hann sagði mér að rita þenn-
an kafla upp eftir bókinni. Og það
gerði ég. Og hann sagði, að ég ætti
síðan að skýra frá því í stórum
dráttum, um hvað kafli þessi fjall-
aði. Auðvitað gat ég það ekki, vegna
þess að ég bar ekki meira skynbragð
á lagasetningar en asni á bóklestur!
Að afloknu þessu lestrarprófi
varð maður síðan að bíða í 30 daga,
áður en maður gat grennslazt eftir
því, hvort maður hefði staðizt próf-
ið. Og á þeim biðtíma voru nöfn
þeirra, sem vildu komast á kjör-
skrá, birt í dagblöðum bæjarins.
Og maður varð fyrir aðkasti af
þessum sökum.
Plantekrueigandinn var bálvond-
ur, þegar ég kom heim um kvöldið.
Hann sagði: „Það var hringt í mig
þrisvar í dag og mér sagt, að
þú hefðir reynt að komast á kjör-
skrá. Fannie Lou, þú mátt velja.
Annað hvort ferðu þangað aftur og
dregur beiðni þína tilbaka eða þú
ferð burt héðan.“
Ég vissi, að ég mundi aldrei draga
beiðnina tilbaka, svo ég átti því
ekki annarra kosta völ en að fara
burt. Um kvöldið fór maðurinn
minn með mig og litlu telpurnar
okkar tvær inn í Ruleville til Tuck-
erhjónanna, sem ætluðu að skjóta