Goðasteinn - 01.06.1985, Blaðsíða 87

stað, því að illa gengi þarlendu fólki að nefna sig réttu nafni. Hann
slóst í för með okkur og var brátt haldið norður með vatni um
Winnipeg Beach, Húsavík, Siglunes, Gimli, Árnes, Breiðavík,
Hnausa og til Sandvíkur eða Sandy Bar, sem Guttormur skáld
Guttormsson gerði skil í samnefndu kvæði.
Hjá Sandvík ókum við inn á nýgerðan veg út í vatnið og síðan
eftir voldugri brú út í Mikley. Kom þá á daginn að þessir tveir vestur-
íslensku skólamenn höfðu fæðst og aiist upp í þessari gömlu
Islendingabyggð. Sögðu þeir okkur margt um mannlíf og búskapar-
hætti í eyjunni eins og þeir mundu það frá æsku. Fyrstu land-
nemarnir höfðu sest þar að árið 1876 og farið brátt fjölgandi, svo
að þarna varð allfjölmenn byggð,
Fólkið bjó við kýr og sauðfé og flestir stunduðu jafnframt fiski-
veiðar í vatninu, sem er 25 þúsund ferkílómetrar að stærð eða um
fjórðungur af flatarmáli íslands. Eyjan hafði heitið Big Island í
öndverðu, en fékk brátt heitið Mikley hjá landnemunum frá
Islandi. Pósthúsið nefndist Hekla og út frá því var oft talað um
Heklubyggð í Mikley. Allir bæir báru íslensk nöfn eins og Grund,
Reykjanes, Skógarnes og margt fleira. Fremur hafði byggðin verið
einangruð, en samt hafði fólkinu þarna liðið allvel og oftast haft
nóg að bíta og brenna. Lifnaðarhættir, matargerð, klæðnaður og
annað hafði að mestu verið með íslensku sniði lengi vel. Úr mjólk-
inni var unnið smjör, skyr og ostur og úr sauðfjárafurðum fengu
menn kjöt, blóðmör, lifrarpylsu, lundabagga, kæfu og þess háttar.
Ullin var unnin heima og prjónaðar allar flíkur og jafnvel ofið
vaðmál og mætti svona lengi telja. Haldnar voru kvöldvökur á
bæjum á vetrum, lesnar íslendingasögur og aðrar bækur á íslensku
sem og guðsorð. Ekki heyrðist nema íslenska í daglegu tali og
börnin fóru ekki að læra ensku fyrr en þau byrjuðu að ganga í
skólann.
Svona hafði líf eyjarskeggja haldið áfram lítt breytt fram á ár
heimsstyrjaldarinnar síðari. Þá urðu mjög mikil umskipti. Fjöldi
karlmanna hvarf þá að heiman til herþjónustu eða annarra starfa.
Ungt fólk fór þá líka að fara burt til framhaldsnáms í vaxandi mæli
og ýmsar nýjungar í atvinnulífi tóku að ryðja sér til rúms. fbúum
eyjarinnar fór þá talsvert fækkandi og svo gerðist það fyrir all-
Goðasteinn
85