Goðasteinn - 01.06.1985, Blaðsíða 62

Jón Á. Gissurarson:
Kötlugos 1918
Að undanförnu hefur Goðasteinn birt frásagnir þeirra af
Kötlugosi 1918 sem sjálfir sáu þessar náttúruhamfarir. Að vonum
fækkar þeim heimildamönnum nú orðið, en feng teldi ég að fá fleiri
af þessu tagi, birtar sem víðast að. Ég var þá tólf ára drengur í
Drangshlíð undir Eyjafjöllum. Skal nú í fáum orðum lýst hvernig
þessi viðburður geymist mér i minni.
Þann 12. október 1918 var ég einn míns liðs að reyna klífa upp í
syliu vestur í Hamri. Ég hafði lengi haft í huga að drýgja þessa dáð,
enda mikið kapp að geta tilkynnt öðrum unnin afrek. Hamraveggur
er þarna nærri, lóðréttur, tá- og handfesti ágæt og bergið fast. Ég
hafði klifið nokkrar lengdir mínar, teygði hægri hönd tii nibbu ofar,
þá tók bjargið að bifast. Ég Iét staðar numið og hélt mér sem fastast
uns um hægðist, enda örskamma hríð að bíða. Mér varð ljóst að
kominn væri jarðskjálfti, þó miklu vægari en 1912, sem ég mundi
vel. Ég fetaði mig niður.
Síðdegis tóku að heyrast miklar drunur, áþekkar þrumum í
fjarska. Innan skamms hvirflaðist mikill strókur í loft upp. Bar
hann við himin yfir Drangshlíðarfjall bak við Núpinn, i fyrstu
ljósan en dökknaði er frá leið. Innan skamms tóku eldblossar að
hríslast upp eftir þessum strók. Faðir minn sagði Kötlu tekna að
gjósa. Hann gekk ásamt ísleifi bróður mínum suður á Rof til þess
að fá sýn til Mýrdalsjökuls. Af einhverjum ástæðum slóst ég ekki
í för með þeim og harma það ætíð. Litlar breytingar urðu uns menn
gengu til náða.
Sunnudaginn þann 13. tóku jökulhrannir að berast vestur með
landi. Sáust þær skýrt berum augum heiman af stétt. Inn á milli
voru dökkar þústir. Magnús Kristjánsson, bóndi í Vesturbænum,
60
Goðasteinn