Úrval - 01.09.1976, Side 19

ÆVINTÝRABORGIN PRAG
Kúgun og undirokun er Tékkum
ekki neitt nýtt fyrirbrigði. í 500 ár
hefur verið barist um land þeirra og
þeir verið rændir og þeim verið
stjórnað af þjóðverjum, pólverjum,
ungverjum, svíum og austurríkis-
mönnum. Stundum hefur þjóðtunga
þeirra jafnvel verið bönnuð í skól-
unum. Á síðari tímum hafa þeir
aðeins einu sinni kynnst raunveru-
iegu sjálfstæði. Það var á tímabilinu
1918 til 1938, en þá var tékkneska
lýðveldið eitt sannasta lýðræðisríki
Evrópu. Það má telja næstum furðu-
legt, að tékkum hefur tekist að
varðveita þjóðarsérkenni sín og þjóð-
erni, og má þakka það þrjósku þeirra,
ódrepandi trú á hlutverk sitt og örlög
og tryggð við hina fögru höfuðborg,
sem þeir hafa elskað í rúm þúsund ár.
BORG LJÓSS OG SKUGGA
TILVERUNNAR.
Það er ekki aðvelt að lýsa töfrum
Prag. Skáld og listamenn hafa lýst
henni sem „ójarðneskri” borg, sem
,,gullnu ljóðaneti” ogsem ,,sinfóníu
úr steini”. í mínum augum er hún
borg ævintýrisins, borg þröngra mið-
alda gatna og torga, sem þakin eru
hrjúfum steinum, borg veitingakráa í
dimmum kjöllurum, sem upplýstar
eru af kertaljósum, borg furðuturna,
þar sem fögrum meyjum var sjálfsagt
haldið föngnum áður fyrr af galdra-
illþýði. Hvarvetna má koma auga á
ýmis furðuverk, glitrandi hallir og
kirkjur í barokstíl, svo glæsilegar og
skrautlegar, að það minnir helst á
17
Torg gamla bæjar og kirkja vorrar frúar af
Tyn.
sykurkökuhúð, gömlu vélklukkuna á
Gamla borgartorgi, sem gerð var árið
1490, þar sem styttur af Kristi og
postulum hans birtast í skrúðgöngu,
á meðan dauðinn hringir klukku og
látúnshani gefur til kynna með gali
sínu, hvað klukkan sé. Og ekki
vantar slíkar furður í Gullgötu,
ævintýragötu, þar sem eru pínulítil
hús, fínleg á lit, en fyrir þrem öldum
vom þau heimili gullgerðarmanna,
sem reyndu að breyta blýi í gull.
Ferð um Prag verður að byrja í
hinum dýrðlega Hradcanykastala,
sem gnæfír yfir borgina uppi á hæð á
vesturbakka Vltavaárinnar. Það tók
11 aldir að byggja hann og stækka
upp í sína núverandi mynd. Þar er
ekki um eina byggingu að ræða
heldur samstæðu af höllum, kirkjum
og görðum, þar sem greina má alla
þá byggingastíla, sem í tísku hafa
verið í Vestur-Evrópu, allt frá leifum
frá 9. öld til nýtísku glugga úr lituðu
gleri. Á meðal hinna mörgu meist-
araverka hans má nefna hina geysi-