Úrval - 01.09.1976, Side 27

25
ir baráttuna gegn skipulagðri glæpa-
starfsemi,” segi Patrick Murphy,
formaður Lögreglusamtakanna.
Martin Pera, yfirmaður innanlands-
rannsókna Eiturlyfjaeftirlitsins, gefur
þessa yfirlýsingu umbúðalaust: ,,Þeir
rannsóknarlögreglumenn okkar, sem
ná mestum árangri, hafa aðgang að
fleiri og betri uppljóstrurum.” Þús-
undir vinnustunda sparast, og oft
leysast mál, sem virtust óleysanleg,
þegar lögreglan fær upplýsingar að
tjaldabaki frá einhverjum, sem býr
yfir vissum upplýsingum. Malachi L.
Harney, fyrrverandi löggæsluaðstoð-
armaður fjármálaráðherrans, hefur
orðað þessa staðreynd á þennan hátt:
,,Það hefur aldrei fundist lausn á
erfiðu stórmáli, án þess að um
„stóruppljóstranir” hafi verið að
ræða.”
Sjaldan er skýrt frá nafni uppljóstr-
arans. En það kemur fyrir, að hann er
leiddur fyrir rétt sem vitni ríkisstjórn-
arinnar. Þegar Viola Liuzzo, sem var
virk í mannréttindabaráttunni, var
skotin úr bíl á ferð fyrir nokkrum
árum í Georgíufylki, var aðalvitni
ríkisstjórnarinna gegn hinum grun-
uðu uppljóstrari, sem starfaði innan
Ku KIux Klanhreyfingarinnar. Hafði
hann gefíð ríkisrannsóknarlögregl-
unni vissar upplýsingar í málinu.
Hann hafði verið í bílnum, sem
skotið hafði verið úr, og hann bar
vitni gegn þrem félögum sínum.
Þegar yerkalýðsforinginn James
Hoffa var dæmdur fyrir að hafa haft
ólögleg áhrif á kviðdómendur fyrir
nokkrum árum, þá komst það upp
vegna hjálpar manns sem hafði sem
starfsmaður verkalýðsfélags áunnið
sér trúnað Hoffa. Uppljóstrarinn
hafði veitt ríkisrannsóknarlögregl-
unni upplýsingar jafnóðum um til-
raunir Hoffa til þess að ,,hafa áhrif
á” kviðdómendur.
Það er erfíð og flókin list að verða
sér úti um uppljóstrara eða blátt
áfram ,,að skapa” þá. Slíkt útheimtir
oft þolinmæði og mikið ímyndunar-
afl. Fáir uppljóstrarar eru löghlýðnir
borgarar, sem láta stjórnast af þegn-
skaparkennd og bjóða fram dýrmætar
upplýsingar, einfaldlega vegna þess
að flestir góðir borgarar vita ekki
neitt um það, sem gerist í undir-
heimum.
Venjulega teljast bestu uppljóstr-
ararnir til undirheima eða eru í
námunda við endimörk þeirra. Þeir
láta venjulega stjórnast af ábatavon-
inni, veita upplýsingar vegna „vonar
um verðlaun, vegna hefndarþorsta,
óttakenndar eða einhvers sambands
alls þessa,” segir Ralph Salerno,
fyrrverandi yfirrannsóknarlögreglu-
maður, sem vann á skriftstofu héraðs-
saksóknara í Queenshverfi í New
Yorkborg að rannsókn alls konar
auðgunarafbrota. Ýmsir eru reiðu-
búnir að veita upplýsingar, eftir að
þeir hafa verið handteknir. Þeim er
boðið upp á ýmislegt í skiptum fyrir
upplýsingar, svo sem það, að fallið
verði frá málshöfðun gegn þeim,
dregið verði úr ákærunni gegn þeim
eða að sækjandi muni fara fram á það