Úrval - 01.03.1982, Page 86

'84
ÚRVAL
eða raunar hvað sem kaupa þarf í
Sovétríkjunum.
Þegar röðin kom að honum keypti
hann ódýrasta svefnmiða til
Múrmansk. Lestin átti að leggja upp
snemma morguns 19. ágúst.
Næstu fjóra dagana var Alexander
á rölti milli smábúða í bakgötum til
að kaupa sér búnað til ferðarinnar.
Hann seldi dýrmætar eðlisfræði-
bækurnar þótt honum væri það ekki
sársaukalaust, en þannig aflaði hann
f)ár til að kaupa sér ljós, sög, klofhá
stígvél, veiðibúnað og efni til að fæla
moskltóflugurnar. Gömlu göngu-
skórnir hans yrðu annars að duga og
sömuleiðis bakpokinn — hann hafði
ekki efni á að endurnýja þessa hluti.
Nestið var heldur ekki ýkja beysið
— fjögur og hálft kíló af tólg og osti,
nokkur kíló af rúgbrauði, sem hann
skar 1 þunnar sneiðar og þurrkaði, te
og sykur. Eini lúxusinn voru tólf
plötur af mjög dýru súkkulaði.
Öllum vistum pakkaði hann í vatns-
helda poka.
Þeir eru ekki margir sem reyna að
flýja Sovétríkin. Og þeir eru annað-
hvort djarfir eða fífldjarfir. Flestir
þeirra eiga sér hjálparmenn og búa
sig af kostgæfni undir flókna áætlun.
Alexander var bláfátækur og skipu-
lagði eins lítið og hugsast gat. Hann
ætlaði einfaldlega að ganga til landa-
mæranna og finna þar einhverja
aðferð til að komast yfir. Sér til
aðstoðar hafði hann venjulegt ferða-
mannakort. Smáatriðakort af þessu
svæði lágu ekki á lausu fyrir
almenning og hann tók ekki þá
áhættu að særa þannig kort út úr
stjórn fjallamannaklúbbsins. Það varí
samræmi við lunderni hans að vera
aleinn í sínum framkvæmdum og
undirbúningi þeirra. Hvort sem hann
sigraði eða biði ósigur hafði hann þó
ekki flækt neinn í málið með sér.
Ekki var mikið um fjölskyldubönd
til að halda í hann. Faðir hans,
herflugmaður, var látinn fyrir sautján
árum. Móður hans þótti vænt um
hann en hann hafði fyrir löngu hætt
að reyna að deila skoðunum sínum
með henni. Hún trúði því skilyrðis-
laust að sovéskir valdhafar hefðu
alltaf rétt fyrir sér. Hann sagði henni
að hann ætlaði í aðra langa fjallaferð
— og bældi niður hryggð sína með
því að telja sér trú um að einhvern
ríma og einhvern veginn myndu þau
sjást aftur.
Þegar brottfararstundin nálgaðist
setti að honum vaxandi kvíða. Eitt
áhyggjuefnið var það að þremur
vikum áður hafði hann afhent alla
sína pappíra — eins og sovéskum
þegnum ber — til að fá nýja
útgefna. Það var ekki fyrr en laugar-
daginn 18. ágúst að hann gat sótt
nýju pappírana á lögreglustöðina í
heimahverfl sínu. ,,Guði sé lof að
þeir eru ekki búnir að læra að lesa
hugsanir,” hugsaði Alexander þegar
lögreglumaðurinn rétti honum loks
pappírana. , ,Ef þeir bara vissu hvert
ég ætla með þessi plögg...!”
Seinna þetta sama kvöld hélt hann
á járnbrautarstöðina með bak-