Víðförli - 01.12.1952, Side 66

128
VÍÐFÖRLl
nógu vel finnum vér í Biblíunni skýra reglu um, hvernig vér eig-
um að breyta í tilteknum aðstæðum. Ekkert er matsatriði, í raun
og veru þurfum vér ekki að taka neina ákvörðun sjálfir né bera
neina ábyrgð. Vor eina ábyrgð er að vér gerum það, sem Biblí-
an leggur fyrir. Ábyrgðin á því, aS vér höfumst að, er vor, en hitt
á Biblíunnar ábyrgð, hvernig vér förum að.
Þetta var og er skoðun lögmálstrúrra Gyðinga. Þeir telja, að í
Biblíunni, þ. e. Gamla test., séu 613 boðorð. Þau fela í sér allt,
sem vér þurfum að vita um vilja Guðs. Að sönnu getur verið vafi
á, hvernig skilja beri einstök boð eða eftir þeim farið í vissum að-
stæðum. Einnig getur vafi leikið á sambandi þeirra innbyrðis, því
að stundum getur virzt sem eitt banni það, sem annað býður.
En þá er um að gera að sökkva sér því betur niður í boðorðin,
finna, hvernig á að skilja þau og skipa þeim niður þannig, að
mestu boðorðin komi fyrst en hin minni síðar. Skriftlærðir Gyðing-
ar hafa þetta hlutverk. Þeir kanna og kryfja lögmálið til þess að
afla sér og öðrum sem gleggstrar þekkingar á innihaldi þess og
víðtæki. Speki hinna fremstu fræðimanna frá blómatímum gyð-
ingdómsins er saman tekin í hinu mikla verki, Talmud, sem er
bæði skýringar á hinum 613 boðorðum lö'gmálsins (Misjna) og
skýringar á þessum skýringum (Gemara). Með Biblíuna sjálfa
sem frumtexta, með Talmud og aðrar gyðinglegar erfðir sem
leiðarljós verður hinn skriftlærði maður að rannsaka lögmálið,
til þess að glöggva sig á vilja Guðs. En hann er viss um árangur
og er hreykinn yfir að hafa með höndum hið fegursta allra við-
fangsefna að „hugleiða lögmál Guðs dag og nótt“ (Sl. 1,2).
Þessi skoðun er stórbrotin á sína vísu, en líka óhugnanleg. Leiðir
ekki þessi afstaða til þess að maðurinn verði svo viss í lögmáli
Guðs, að hann hafi það alveg á sínu valdi, þar sem það ætti að
vera á hinn veginn, að það hefði hann á valdi sínu? Og fer ekki
svo, að maðurinn verði fyrst og fremst altekinn af reglunni, en þær
tvær lifandi persónur, sem sérhver regla á að miðast við og þjóna,
persóna Guðs og persóna náungans, hverfi og gleymist?
Þessar spurningar verða hvassari, þegar litið er á hina skoð-
unina.