Skógræktarritið - 15.10.2003, Qupperneq 24

stjóri kom mér til aðstoðar í byrj-
un og sendi mann með sáningar-
vél til að sá f blásinn hraunfláka.
Síðan hélt ég verkinu áfram flest
vor, keypti gjarnan 2 kg af lúpínu-
fræi hverju sinni og sáði með
handverkfæri sem ég bjó til.
Fyrstu spurningar voru: Hvað þarf
lúpína langan tíma til að búa um
sig í landinu og ná sér á strik;
hvenær er tímabært að stinga
trjáplöntum og stiklingum niður í
nánd við hana? Hvaða tegundir
koma helst til greina?
Hér gilda mismunandi svör eft-
ir aðstæðum. Lúpína er oft lengi
að ná sér á strik í hallandi hraun-
möl af þvf að umhverfið er svo af-
skaplega þurrt. Eftir þurrkasumar
sést varla nokkur munur á fram-
gangi hennar en í röku sumri
gengur sjálfsáning lúpínunnar
geysivel. Flatar sandflesjur eru
auðveldari, þótt þurrar séu og
djúpt á grunnvatnið. Þegar fyrstu
smáplöntur gægjast upp úr sand-
inum blasir sigurvon við í fjarska
því að sandar og hraunmöl hafa
þó einn kost þrátt fyrir allt: Þetta
er eini jarðvegurinn á fslandi sem
verður reglulega hlýr á sumardegi
- og það ýtir undir vöxt svo um
munar. Hiti er á við hálfa gjöf.
Lúpínurækt er í rauninni
stórfurðuleg lausn á þeim erfiða
vanda að gæða alsnauða jörð
gróðurmagni að nýju og undir-
búa vöxt annars gróðurs. Fræið
kaupi ég í Gunnarsholti ásamt til-
heyrandi smiti. Tvö kfló af
lúpínufræi duga til þess að fylla
9.Það borgar sig að hjálpa sitkagreni af stað
með búfjáráburði. Oftast er hrossatað tiltækt
einhvers staðar í grennd. Það er svo daufur
áburður að óhætt er að nota það glænýtt úr
skepnunni og stinga trjáplöntum niður í það
óþlandað. Lesandi fær þó ekki fuilgildan sum-
arvöxt úrtrjáplöntum sínum ef hann reiðir sig á
hrossataðið eitt. Hann þarf iíka að sáldra þlá-
korni kringum plöntur sínar fyrstu sumurin.
Plantan á 8. mynd hefur vaxið upp á miðjum
sandflákanum á þessari mynd.
8,Lúpína og sitkagreni. Hérersitkagreni í hreinum sandi en fékk
holu fulla af hrossataði í vegarnesti. Það eróráðin gáta enn hvor
tegundin muni dafna þetur í eyðimörkinni - alaskaöspin eða
sitkagrenið - en sitkagrenið fer merkilega vel af stað, nýtur
greinilega góðs af því hve sandurinn verður hlýr á sólríkum sum-
ardegi. Fram að þessu hefur vöxtur að miklu leyti verið háður ár-
legri áþurðargjöf en lúpínan leysir hana af hólmi fyrr en varir.
Greinakransar þera með sér er þetta er fjögurra ára planta.
væna spildu af ólg-
andi grósku og
stofna til drjúgrar
framleiðslu á köfn-
unarefni næstu ára-
tugina. Þetta er svo
ódýrt og smátt í
sniðum miðað við árlega áburð-
argjöf að undrum sætir. Hið eina
sem máli skiptir er að smita fræ-
ið með réttum gerlum og hylja
það við sáningu. Það er allt og
sumt.
Næsta skref var að stinga niður
bakkaplöntum og stiklingum. Ég
reyndi tvenns konar aðför að þvf
máli: Gróf holur, fyllti þær af
hrossataði og gróðursetti síðan í
það og hins vegar stakk ég bakka-
plöntum af ösp beint niður í
dauðan sandinn og bar tvisvar á
fyrstu árin. Að sjálfsögðu varð ár-
angur mun betri þegar notað var
hrossatað og gróður sællegri á
allan hátt, en öspin sýndi samt
að hin ræktunin átti fullan rétt á
sér og var býsna freistandi vegna
vinnusparnaðar.
Stiklingaræktun skilaði ekki
þeim árangri við þessar aðstæður
að ástæða þætti til að halda
henni áfram. Niðurstaðan varð sú
að fylla hálfgróna sanda og
blásna hraunfláka af alaskaösp
sem stungið var niður án alls
22
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2003