Fróðskaparrit - 01.01.1959, Blaðsíða 63

Fróðskaparrit - 01.01.1959, Blaðsíða 63
Strandarrætturin í Føroyum 69 Áður í tíðini tóku ríkini sær víðgongd rættindi yvir høvunum. Her skal bert verða nevnt, at teir donskmorsku kongarnir kravdu harradømið yvir Eystursjónum og Norð< havinum.1) Hollendingurin Hugo Grotius setti tó fram í verki sínum »Mare librum« (Havið fría), ið kom út í 1609, ta uppfatan, at høvini kundu ikki vera ogn hjá einstakari tjóð. Men henda uppfatanin gjørdi ikki vart við seg fyrr enn í skrivinum »De dominio maris« (Um yvirvaldið á havinum), ið kom út 1703, skrivað av einum øðrum Holb endingi, Cornelis van Bynkershoek. í hesum skrivi setti hann fram hin gitna grundsetningin: »Terræ potestas finitur, ubi finitur armorum vis« (vald landsins endar, har vápna= megin heldur uppat), ið varð útlagdur soleiðis, at harra= dømið yvir havinum hjá ríkjunum røkk ikki longur enn ein kanónskotmála frá strondini (um tað mundið bert einar 200 alin). Tann parturin av havinum, ið lá innan fyri kanónskotí málan varð nevndur sjóøkið. So hvørt sum kanónirnar bóru longur, gjørdist tað greitt, at sjóøkið kundi ikki longur avmarkast við kanónskotmálanum, og ríkini settu tí ymisk onnur mark, ofta 3—4 sjómíl, viðhvørt meira, men sum kunnugt eru menn ikki enn á einum máli um víddina av sjóøkinum. Fyri Føroyar er sjóøkið nú skipað við kgl. fyri* Fremtiden ansaa sig berettigede til at foretage, hvad de gjorde.« Flenda umbering varð ikki tikin til eftirtektar: »Da imidlertid dette Indklagedes Foregivende aldeles ikke kan komme i nogensomhelst Betragtning, efter* som Havet er frit for alle, og den Omstændighed, at de oftere have fisket et bestemt Sted, aldeles ikke kan hjemle dem Ret til udelukkende at drive Fiskeri paa samme Sted . . kunne de . . ikke undgaa at blive dømte som dem, der paa en voldsom og egenmægtig Maade have be* handlet andens Ejendom og krænket deres Ret.« 9 Hesin rættur varð góðkendur av Onglandi, sum við traktat 22. juni 1583 gekk undir ta treyt árliga at gjalda 100 rosenoblar móti at loyvt varð enskum skipum at sigla norður um Noreg. Sí annars um henda spurning: Danmarks Riges Historie Illa, s. 221 og 223, IV s. 133 og 138 og E. Arup; Danmarks Historie II, s. 632, 635 og 651 f. og Louis Zachariasen s. 120 f.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96

x

Fróðskaparrit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.