Fróðskaparrit - 01.01.1959, Side 80

86
Strandarrætturin i Føroyum
Av sjálvum heitinum fjøra, ið sum áður nevnt merkir
tann parturin av strondini, ið liggur turrur á fjøru, stendst,
at flóðarmálin má vera innara fjørumarkið. Spurningurin
verður tá bert, um tað er háflóð ella hægsta flóð, ið setir
markið, og her má ætlandi verða hildið, at somuleiðis sum
ytra markið yvirhøvur er hægsta fjøra, má innara markið
yvirhøvur vera hægsta flóð.1)
Oman fyri sjálva fjøruna liggur hin flóðfría fjøran. Markið
fyri henni inneftir verður undir útskifting sagt at vera »be*
voksningsgrænsen« (vallingin).2) Aðrastaðni verður tann
málberingin nýtt, at strondin er »den del af kysten, der
ligger mellem havet og »græsjorden«,3) og nakrir dómar,
ið staðfestir eru av landsrættinum, siga strondina at vera
»det areal, der begrænses mod søen af denne og ind mod
land af det med grønsvær beklædte jordsmon«.4)
Orðini »græsjorden« og »grønsværen« lýsa vissuliga betur
enn orðið »bevoksningsgrænse« markið fyri flóðfríu fjøruni
inneftir. Avgerandi er, um økið er vallað ella ikki. Eitt øki,
') í teirri frammanfyri í viðmk. 1—2, s. 79 umrøddu søk (amtsj. 1922,
nr. 47) varð hildið fram, at strondin bert gekk so langt, »som Drivs
tømmer kan skylle paa land«, meðan landbúnaðarráðgevarin helt uppá,
»at alle de Arealer ved Stranden, som ikke benyttes som Landbrugs*
arealer, betragtes som Fjære, uanset om Søen naar at overskylle dem
eller ikke«.
2) Orðið er nýtt undir hesum útskiftingum: Norðragøtu (s. 17),
Fámjin (s. 14), Trongisvági (s. 47), Hvalbø (s. 35) — (nevndu síðutøl
vísa til viðkomandi útskiftingargerðabøkur). — Undir útskiftingini í
Hovi varð markið millum bøin og strondina aftur ímóti sett at vera
ein linja drigin »gjøgnum vallingina« (s. 36).
3) Soleiðis Bærentsen s. 472 og amtsskriv frá 27. mars 1922 í teirri
í viðmk. 1 umrøddu søk.
4) Málberingin er nýtt einsljóðandi í dómi frá 8. mai 1928 (borg. s.
nr. 61/1926), staðfestur av dómi Østre Landsrets 25. mars 1929 (IV —
299/1928) og í dómi frá 12. mars 1932 (borg. s. nr. 27/1932), staðfestur
av dómi Østre Landsrets frá 25. oktober 1932 (IV—200/1932). Enn meira
er málberingin nýtt i einum útskiftingarkennilsi frá 21. august 1928
(Vestmanna). Kaldbaksdómurin (U. f. R. 1959, s. 823) nýtir har aftur
ímóti »bevoksningsgrænsen«.