Fróðskaparrit - 01.01.1959, Blaðsíða 4

10 Nýggir tilburðir við tuberklasjúkum i Eiðis læknadømi
Eftir talvuni vóru 106 tilburðir við smittuhita. Ein lítil
munur er á tølunum eftir kynum: <? 57, ? 49. Nær«
um triðingurin: 30 av 106, 28 °/o eru 15—19 ár. Síðan
minkar til báðar liðir, og yvir 29 ár eru bert 4. Elst teirra
var konufólk, 41 ára gl. Sjúkusøgu hennara finna vit hjá
Poulsen*.
Ofta býr tann, ið smittar, og tann, ið smittaður verður,
lið um lið, til eingin ivi er um smittuhitan, og pirkið kemur
fram. Ferð eftir ferð hendir tað, at langt komnir lungna*
tuberklar verða avdúkaðir av einum ella fleiri tilburðum
við smittuhita í húsinum, í grannalagnum ella millum kenn=
ingar. Verður henda samveran slitin onkuntíð, áðrenn smittu*
hitin kemur í ljósmála, ella pirkið er vorðið positivt, fáa
vit eitt tíðarskeið við smittu uttan positivt pirk, og sum
her verður kallað ífestitíðin. Meðan hon er, er enn einki,
ið bendir á sjúku, og tuberklulinviðkvæmið er støðugt
óbroytt, tó at hann ella hon, ið talan er um, longu langt
síðan — kann henda fyri vikum síðan — er smittaður við
tuberklum.
Ífestitíðin er sjálvandi sera ymiss til longdar. Hjá nøkrum
fáum, har smittuvandatíðin hevur verið bert fáir tímar ella
einstakur dagur, er ífestitíðin hin sama sum tilgerðartíðin.
Hjá øðrum varir hon bert fáar dagar. Millum tey 106 ný=
smittaðu við smittuhita eru ikki heilt fá við ífestitíð. 17
teirra vórðu pirkað eina ferð ella tvær ferðir í hesum tíðar*
skeiði og við negativum úrsliti.
Skulu vit kunna rokna út, hvussu long tilgerðartíðin er,
mugu vit kenna 1. sjúkudag, og smittuvandatíðin má, sum
longu nevnt, ikki vera meiri enn einstakur dagur. Bert fá
av teim 106, ið sjúk vóru av smittuhita, luku hesar treytir;
men einstøk kortini. Tey verða sett upp her, og nevnd eru
kyn, aldur í árurn, og (í klombum) tilgerðartíðin í døgum:
? 11 (41), ? 18 (35), ? 23 (44), <? 16 (64).
Tað hendir, at hin nýsmittaði púrt einki kennir sær, tá
ið vendin kemur (frá -í- til +). Eisini hendir, meðan vendin
gerst, at hin nýsmittaði kennir seg ikki heilt frískan í nakrar