Fróðskaparrit - 01.01.1977, Page 76

Heimildir um seyðamjólking í Føroyum
Eftir Arne Thorsteinsson
Flest allar staSir har menn hava havt seySabrúk, hevur taS
havt til endamáls at framleiSa ikki einans kjøt og ull, men eisim
mjólk. Úr miSaldarkeldum (Kult. Leks. V, bls. 47—56) fæst
at vita, at seySur tá hevur veriS mjólkaSur í øllum NorSur-
londum, at kalla, og t. d. úr íslandi og Noregi sæst, at hóast
ærin bert mjólkar einar 90 pottar í allari mjólkitíSini juni-
september, hevur seySamjólkin ikki havt heilt lítlan týdning,
tí ein lítil garSur kundi hava úti viS 200 mjólkær. SeySa-
mjólk, sum er sera feit, varS eins og neytamjólk nýtt til ost,
smør ella skyr. í Danmark og Skane varS mjólkin oftast kókaS
og saltaS og síSan latin súrna og kundi tá verSa goymd einar
6 mánaSir. Heilt fram móti okkara øld varS seySur mjólkaSur
í NorSurlondum (Berg 1949), men so viS og viS hevur seySa-
mjólkin mist týdning sín, og siSurin at mjólka seySi tykist at
hvørva í 19. øld.
ViS hesum í huga er taS væl skiljandi, at hóast eingin í dag
er førur fyri at geva beinleiSis upplýsingai um seySamjólking
í Føroyum, er taS vanlig hugsan, at áSur í tíSini varS seySur
mjólkaSur eisini her:
»Annars er sjálvsagt mangt ólíkt nú og tá, — t. d. vóru
ærnar yvirhøvur mjólkaSar í forSum, harav øli tey nógvu
staSanøvn viS »kvíggj« heiti í (Patursson 1925: 83). »Summi
staSanøvn tykjast at vísa á, at bøndur í Føroyum hava nýtt
selbrúk og seySamjólk, hóast einki er beinleiSis varSveitt um
hetta, hvørki í mannaminninum ella á annan hátt« (Rasmussen
1968: 30). »Ein søga sigur, at her hevSi veriS eitt kvíggj, eitt