Morgunblaðið - 03.04.1986, Blaðsíða 4

4
MORGljJNBLAÍtt©, FIMMTUDAGUR 3. APRÍL1986
Borgardómur Reykjavíkur:
Stjórnvöld dæmd til end-
urgreiðslu gengismunar
BORGARDÓMUR Reykjavíkur hefur komizt að þeirri niðurstöðu,
að upptaka gengismunar á ákveðnar sjávarafurðir i kjölfar gengis-
fellingar i mai 1983, hafi brotið í bága við ákvæði stjórnarskrárinnar
um skattheimtu og fái þvi ekki staðizt. Vegna þessa hefur sjávarút-
vegsráðherra og fjármálaráðherra fyrir hönd ríkissjóðs verið gert
með dómsorði að endurgreiða Útveri á Bakkafirði 345.666 krónur
auk vaxta og málskostnaðar vegna upptöku gengismunar. Dómur
þessi var kveðinn upp miðvikudaginn 2. apríl. Upptaka gengismunar
nam alls milli 600 og 700 milljónum króna á þessum tíma.
Stefnandi, Kristinn Pétursson,
eigandi Útvers, telur í stefnu sinni
að setning bráðabirgðalaga um
upptöku og ráðstöfun 10% gengis-
munar af óseldum og ógreiddum
ákveðnum sjávarafurðum stangist
á við stjómarskrána og sé því ólög-
mæt. Helztu rök hans eru að með
lagaákvæðinu framselji löggjafinn
skattlagningarvald sitt til stjóm-
vaida, ríkisstjómarinnar, umfram
það sem 40. grein samanber 77.
grein stjómarskrárinnar heimili.
Ekki sé nægilega skýrt kveðið á í
lögunum hveijir skuli sæta upptöku
gengismunar né heldur hvemig
honum skuli varið, ríkisstjóminni
sé látið eftir að ákveða þetta.
Ennfremur að með lagaákvæðinu
sé brotið gegn 41. grein stjómar-
skrárinnar um að heimild þurfí á
fjárlögum eða aukaijárlögum til að
rikið megi greiða gjald af hendi.
Þessi skattur komi alls ekki inn á
ijárlög. í lögin skorti nær alveg
ákvæði um, hvemig veija eigi skatt-
inum. Ekki fái staðizt að skatt-
leggja megi borgarana og fá stjóm-
völdum féð til fijálsrar ráðstöfunar
með þeim hætti, sem gert sé. Með
skattinum sé freklega brotið gegn
þeirri jafnréttisreglu, sem talin sé
felast í 67. grein stjómarskrárinnar
með því að aðeins sumum, sem
taldir séu hagnast af gengisfellingu,
sé gert að greiða gengismun en
ekki öðmm. Gengismunur hafí ekki
verið tekinn af öllum sjávarafurð-
um, ekki af iðnaðarvörum og ekki
af eigéndum gjaldeyris.
Stefndu kröfðust sýknu af kröf-
um stefnanda og meðal raka þeirra
var að iðulega hafí það gerzt, að
sett hafí verið lög um töku gengis-
hagnaðar af birgðum sjávarafurða
jafnhliða ákvörðun um gengisfell-
ingu íslenzku krónunnar. Það sé
því Ijóst, að stefnandi sé að véfengja
lögmæti efnahagsaðgerða, sem séu
eins og aðrar, sem löggjafinn og
stjómvöld hafí áður gripið til og
hafí þá aldrei gefíð mönnum tilefni
til málsókna á hendur ríkissjóði að
því er bezt sé vitað.
í dómsorði segir að ekki verði
fallizt á þá málsástæðu stefnda, að
löng venja hliðstæðra lagaákvæða
helgi lagasetninguna, sem um
ræðir, en fallizt er á flestar kröfur
stefnanda enda ekki talinn ágrein-
ingur um fjárkröfur heldur lögmæti
upptöku gengismunar. Dómsniður-
staða byggist á því, að dómari fellst
á röksemdir stefnanda, sem varða
óheimilt framsal löggjafans á skatt-
lagningarvaldi sínu. Af þeirri
ástæðu beri að taka kröfur stefn-
anda til greina.
Sigríður Ólafsdóttir, borgardóm-
ari, kvað upp dóminn og lögmaður
Útvers var Jón Steinar Gunnlaugs-
son hrl. Lögmaður ríkisins var ríkis-
lögmaður Gunnlaugur Claessen hrl.
Morgfunblaðið/öl. K. M.
Sportbátafélagið Snarfari hefur nú komið sér upp
fiotbryggjum fyrir sumarið í Elliðavogi, en þær bryggj-
ur, sem voru þar í fyrra, skemmdust í óveðri á dögun-
um.
Akranes:
Kærir afskipti af prófkjöri
Alþýðuflokksins til fógeta
— og einnig meintar aðdróttanir stjórnar Sementsverksmiðjunnar í garð bæjarfulltrúa
Akranesi.
GUÐMUNDUR Vésteinsson bæjarfulltrúi á Akranesi hefur óskað
eftir því við bæjarfógetann hér að opinber rannsókn fari fram vegna
meintra aðdróttana stjórnar Sementsverksmiðju ríkisins í garð
bæjarstjórnar Akraness, svo og í garð hans sem bæjarfuUtrúa og
einnig vegna meintra ólögmætra afskipta nokkurra nafngreindra
forráðamanna verksmiðjunnar af prófkjöri Alþýðuflokksins á Akra-
nesi um miðjan síðasta mánuð. Þetta mun vera í fyrsta skipti, sem
óskað er afskipta dómstóla af framkvæmd prófkjörs stjómmála-
Læknadeild háskólans:
Dr. Gunnlaug-
ur Snædal skip-
aður prófessor
SVERRIR Hermannsson mennta-
málaráðherra hefur skipað dr.
Gunnlaug Snædal yfirlækni á fæð-
ingardeild Landsspítalans prófessor
í kvensjúkdóma- og fæðingarhjálp
við læknadeild Háskóla íslands. Dr.
Gunnlaugur er skipaður frá 1.
april, en hefur verið settur prófessor
við háskólann frá því í haust. Hann
var eini umsækjandinn.
„ÞAÐ ER slæmt að Hekla skuli
hafa lagt upp laupana en svona
hlutir gerast vegna þess að leyfð-
ur er óheftur innflutningur á
fatnaði frá láglaunalöndunum í
Austurlöndum fjær,“ sagði Guð-
laugur Bergmann í Kamabæ er
leitað var álits hans á þvi að
rekstri Fataverksmiðjunnar
Heklu á Akureyri skuli hafa
verið hætt og innflutningi SÍS á
flokks hér á landi.
í greinargerð með rannsóknar-
beiðni sinni segir Guðmundur m.a.
að stjómendur Sementsverksmiðj-
unnar hafí hom í síðu sér vegna
starfa hans á vegum bæjarstjómar
að mengunarmálum á Akranesi.
Hann sakar þijá yfírmenn verk-
smiðjunnar um að hafa beitt sér
gegn kjöri sínu í prófkjöri Alþýðu-
flokksins í síðasta mánuði. Vitnar
hann m.a. til yfirlýsingar Gylfa
Þórðarsonar, framkvæmdastjóra
SR, í Skagablaðinu 26. mars um
að hann hafí stutt Gísla S. Einars-
son, yfírverkstjóra Sementsverk-
gallabuxum og úlpum frá Aust-
urlöndum í staðinn.
Guðlaugur sagði að íslenskir
framleiðendur stæðust ekki sam-
keppni frá þessum láglaunalöndum.
Kostnaðurinn þar væri miklu minni,
launin til dæmis aðeins brot af þvi
sem hér væri. Hann sagði að iðn-
rekendur hefðu oft varað við þessu
og lagt til að farið yrði að dæmi
Evrópubandalagsins og bandalags-
smiðjunnar í prófkjörinu, en Gylfí
sé flokksbundinn Sjálfstæðismaður
og gegni trúnaðarstörfum fyrir
þann flokk. í prófkjörinu hafnaði
Gísli S. Einarsson í efsta sæti en
Guðmundur Vésteinsson í því
þriðja. Hann hefur um sextán ára
skeið verið bæjarfulltrúi Alþýðu-
flokksins á Akranesi.
Þær aðdróttanir, sem Guðmund-
ur telur stjóm Sementsverksmiðju
ríkisins hafa látið falla í garð bæjar-
stjómarinnar, koma fram í bréfí
stjómarinnar frá 4. febrúar sl. Þar
segir meðal annars:
þjóða okkar í EFTA með því að
setja innflutningskvóta á innflutn-
ing frá láglaunalöndunum. En ráða-
menn hefðu ekki skilning á alvöru
málsins og virtust bíða eftir að
verksmiðjumar færu á hausinn.
Hann sagði að öll fyrirtæki í fata-
framleiðslu ættu í vandræðum og
væri takmörkun innflutnings eina
leiðin til að veija atvinnuna sem
þau veita.
„Haldi bæjarstjómin áfram
ósanngjamri kröfugerð á hendur
verksmiðjunni á næstu ámm um-
fram önnur atvinnufyrirtæki, sem
rekin eru í bænum, hlýtur að því
að koma að frumframleiðsla henn-
ar, gjallbræðslan, verði lögð niður
og gjallið flutt inn. Það hefði að
sjálfsögðu mjög aivarlegar afleið-
ingar fýrir atvinnulífið í bænum ef
stór hluti verksmiðjunnar yrði
þannig lagður niður. Vegna sam-
keppnisaðstöðu á markaðinum gæti
það hins vegar orðið óhjákvæmi-
legt.“
Anna Kristín Daníelsdóttir.
Lést í umferðar-
slysi í Kópavogi
STÚLKAN sem lést í umferðarslysi
á Alfhólsvegi í Kópavogi að kvöldi
þriðjudagsins 25. mars sl. hét Anna
Kristín Daníelsdóttir til heimilis á
Álfhólsvegi 21, Kópavogi. Anna
Kristín var fædd 12. júlí 1966. Hún
lætur eftir sig unnusta.
Guðmundur Vésteinsson segir
ennfremur í greinargerð sinni, að í
framhaldi af fyrrgreindu bréfí
stjómar SR hafí þrír forráðamenn
verksmiðjunnar, Gylfí Þórðarson
framkvæmdastjóri, Bragi Ingólfs-
son efnaverkfræðingur og Gunnar
Sigurðsson tæknifræðingur, haft í
frammi gróflega íhlutum við undir-
búning bæjarstjómarkosninga hér
á Akranesi „með því að taka sjálfír
þátt .í prófkjöri Alþýðuflokksins,
sem fram fór 15. og 16. mars sl.
og fengið þar til liðs við sig menn
innan og utan verksmiðjunnar í
þeim tilgangi að koma í veg fyrir
áframhaldandi setu mína í bæjar-
stjóm Akraness".
Sigurður Gizurarson bæjarfógeti
sagði í samtali við fréttaritara
Morgunblaðsins að hann teldi víst
að hann myndi senda kæmna til
ríkissaksóknara til umsagnar og
ákvörðunar. Hann kvað líklegt að
hann myndi víkja sæti í málinu
vegna vanhæfí, sem helgaðist af
því að hann væri í stjóm Dómarafé-
lags íslands ásamt stjómarfor-
manni Sementsverksmiðju rikisins,
Ásgeiri Péturssyni bæjarfógeta í
Kópavogi. . JG
Kært til siða-
reglunefndar
HLUTAFÉLAGIÐ Akur á Akur-
eyri hefur lagt fram kæru til
siðanefndar Blaðamannafélags-
ins vegna skrifa Helgarpóstsins
og umfjöllunar sjónvarpsins um
veitingahúsið Sjallann á Akur-
eyri.
Jón Kr. Sólnes lögfræðingur
Akurs sagði að kæran hefði farið
áleiðis til siðanefndarinnar skömmu
fyrir páskahelgi og bjóst við áliti
nefndarinnar síðar í vikunni. „Það
liggur ljós fyrir að þessi umfjöllun
ijölmiðlanna hefur valdið all miklu
fjárhagstjóni enda Sjallinn gerður
upp á síðum Helgarpóstsins. “
Verðum að setja á
innflutning’skvóta
— segir Guðlaugur Bergmann um vanda fataiðnaðarins