Morgunblaðið - 03.04.1986, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. APRÍL1986
Einn stór Popp-
kornsréttur
Kvikmyndir
Arnaldur Indriðason
Bresk. Framleiðendur: Stephen
Wolley og Chris Brown. Hand-
rit: Richard Burridge, Christ-
opher Wicking og Don Mac-
Pherson (byggð á sögu Colin
Maclnnes). Stjómandi tónlistar
og útsetjari; Gil Evans. Höfund-
ur dansatriða: David Toguri.
Flytjendur tónlistar: David
Bowie, Sade Adu o.fl. Leik-
stjóri: Julien Temple. Stjörau-
gjöf: ★ ★ '/2
Hér er hún þá komin myndin,
sem breska kvikmyndafyrirtækið,
Goldcrest bindur svo miklar vonir
við. Táningar (Absolute Beginn-
ers) heitir hún og er sýnd í Há-
skólabíói og það merkilega er að
hún hefur ekki, þegar þetta er
skrifað, verið sýnd úti í Bretlandi
ennþá þar sem hún var gerð. Hún
er því enn eitt dæmið um hversu
fljótt myndir eru famar að berast
hingað í kvikmyndahúsin utan úr
heimi þó að það komi ekki oft
fyrir að þær séu beinlínis frum-
sýndar hér.
En hvað um það. Golderest,
hjartað og sálin I breska kvik-
myndaiðnaðinum (Chariots of
Fire, Gandhi, The Killing Fields),
á í gríðarlegum fjárhagskröggum
þessa dagana. Það er aðallega
vegna stórra mistaka í fjármála-
stjóm fyrirtækisins og myndar
Hugh Hudsons, Bylting (Revolut-
ion), er kostaði tugi milljóna en
reyndist svo ömurleg og illa sótt.
Ýmislegt hefur verið gert til að
koma fyrirtækinu til hjálpar og
menn eru vongóðir um að það
fari ekki á hausinn og menn vona
einnig að Táningar, sem Golder-
est á þátt í að framleiða, skili af
sér gróða.
Táningar er dans- og söngva-
mynd. Það þarf nokkuð hugrekki
til að gera svoleiðis myndir nú á
tímum Rambós og Rokkís en
hugrekki er nokkuð sem Golderest
hefur ekki skort í gegnum árin.
Það er greinilegt að í myndina
hefur verið dælt peningum líkt
og þeir væru til óþurftar. Hún er
afar íburðarmikil með stórum og
skrautlegum, oft sniðugum, sviðs-
myndum og óteljandi búningum.
Og einhversstaðar í íburðinum
leynist sagan um Colin og Suz-
ette, saga um leitina að fé og
frama, um spillingu ríka fólksins,
græðgi kaupsýslumanna, kyn-
þáttamisrétti og kynþáttaóeirðir.
Öllu er þessu grautað saman í
einn stóran Poppkomsrétt, krydd-
uðum með David Bowie og Sade
og James Fox og mestanpart
fjörugri tónlist.
Sögusviðið er London árið
1958. Bretar em aftur famir að
sjá til sólar eftir dmnga stríðsár-
anna og uppbygginguna, sem á
Kvikmyndir
Arnaldur Indriðason
Bandarísk, framleidd af Dick
Clark, Larry Spiegel og Mel
Bergman Productions. Handrit:
Christopher Wood. Kvik-
myndataka: Andrew Laszlo.
Tónlist: Craig Safan. Leik-
stjóri: Guy Hamilton. Stjörau-
gjöf: ★ ★
Það er kannski fulllangt gengið
að segja að Chiun (Joel Grey) sé
ódrepandi. Og þó. Hann er skjót-
ari en skugginn að skjótast undan
byssukúlum og getur lamað menn
algerlega með einum fingri. Hann
þarf engin vopn, aðeins líkamlega
þjálfun og einbeitingu til að vinna
bug á óvinum sínum. Hann er
spaugilegur gamall kall frá Kóreu
og hans sjálfsvamarlist er ekki
karate, kungfú eða ninja eða hvað
eftir fylgdi. Allir virðast eiga nóg
af peningum og allt virðist snúast
um að hafa unglinga að féþúfu.
Poppöld er að ganga í garð og
töfraorðið er Gróði. Breska heims-
veldið er ekki lengur heimsveldi,
nýlendustefnan hefur tekið 180
gráðu snúning og litað fólk úr
gömlu bresku hjáleigunum
þetta nú heitir allt saman, heldur
Sinanju. Hún er uppmnnin frá
Kóreu og er „sólin á himni sjálfs-
vamaríþróttanna", eins og kallinn
segir.
Sá gamli er fyndinn og sniðug-
ur og sífellt með athugasemdir
um amerískt þjóðfélag, hamborg-
aramenningu og þess háttar.
„Veistu af hveiju ameríkanar tala
um skyndimat? Það er vegna þess
að hann flýtir för þeirra í gröfina,"
segir hann. Hann er sífellt með
svona vísdómsorð á vömm eins
og hann hafi stokkið alskapaður
uppúr kínverskri spádómsköku og
það skemmtilegasta sem hann
gerir er að horfa á amerískar
sápuópemr.
Kvikmjmdin, Remo óvopnað-
ur og hættulegur (Remo Un-
armed and Dangerous), sem sýnd
er í A-sal Regnbogans ætti miklu
ffrekar að heita Chiun óvopnaður
og hættulegur því hann er mun
streymir inn í landið. Árekstur á
milli hvítra og svartra er óum-
flýjanlegur.
I þessu umhverfi hrærist kær-
ustuparið Suzette og Colin. Suz-
ette vill fá sinn skerf af sölu-
mennskunni. Hún vill verða fræg
og rík. Colin fyrirlítur allt það sem
hún sækist eftir; efnaleg gæði er
athyglisverðari persóna en sjálfur
Remo (Fred Wani). Remo er feng-
inn til starfa hjá einhveijum leyni-
samtökum, sem hafa það að
markmiði að losa þjóðfélagið við
gerspillta glæpamenn í áhrifa-
stöðum og hann er sendur til
Chiun í þjálfun. Samstarfíð geng-
ur ekki of vel í fyrstu (stundum
langar mig til að drepa þig, segir
Remo og Chiun svarar. Við skul-
um æfa það eftir kvöldmat), en
svo verða þeir voða góðir vinir og
mega helst ekki hvor af öðrum
líta.
Guy Hamilton hefur engu
gleymt frá því hann vann með
Albert Broccoli við gerð mynd-
anna um njósnara hennar hátign-
ar, James Bond. Hamilton leik-
stýrði Qórðum Bondmyndum:
Goldfinger, Diamonds are Fore-
ver, Live and Let Die og The Man
with the Golden Gun. Remo gæti
auðveldlega verið frændi James
ekki það sem hann dreymir um
en hann tekur samt þátt í leiknum
til að sýna stúlkunni sinni að hann
geti líka grætt peninga ef það
skyldi geta lokkað hana til hans
aftur. En Suzette giftist tísku-
kónginum Henley (sem James Fox
leikur) og kemst brátt að því
hversu hrapallega leit hennar að
lífsins gæðum hefur leitt hana í
gönur. Eftir það snýst myndin
mestmegnis um kynþáttahatur og
óeirðir sem ennþá er stórt vanda-
mál í Bretlandi. En boðskapurinn
er þessi: Lifið í sátt og samlyndi
og látið ekki óprúttna sölumenn
hafa of mikil áhrif á ykkur.
Myndin sjálf er auðvitað hluti
af sölumennskunni allri. Menn
skyldu ekki ætla að David Bowie
sé í henni bara uppá punt. Hlut-
verk hans er raunar svo þoku-
kennt að myndin yrði ekkert verri
þótt það hefði verið strikað út.
Einnig kemur söngkonan Sade
ósköp lítið við sögu. En ef þessir
listamenn fá unglinga til að sjá
myndina er sigurinn unninn.
Töfraorðið er Gróði.
Bond: hann er góði gæinn sem
sleppur úr hverri hættunni á fætur
annarri, klárar að lokum sitt
ætlunarverk og siglir í burtu með
dömu undir arminum. Hamilton
hefur greinilega gaman af þvf að
gera grín að gömlu Bond-ímynd-
inni í Remo.
Fred Ward er á góðri leið með
að slást í hóp þeirra Charles
Bronsons, Clint Eastwoods og
Chuck Norris og slíkra gaura.
Ward hefur ekki leikið annað en
þöglu einfaratýpuna frá því hann
vann sér frægð í myndinni The
Right Stuff. Hann er líka eins og
sniðinn fyrir slíkar persónur og
er í sannleika sagt ekkert ólíkur
Bronson gamla í útliti.
Joel Grey er sérlega skemmti-
legur í hlutverki Chiun en annars
er myndin eins og skyndibiti;
maður gleypir hana hratt og reyn-
ir að gleyma henni sem fyrst.
Chiun, óvopnaður og spaugilegur
Collegium music-
um í Skálholti
Samtök um tónlistarstarf í Skálholtskirkju
eftir Guðmund Óla
Ólafsson
Skálholtskirkja þykir eitthvert
bezta tónleika- og sönghús á ís-
landi, enda hefur tónlistarstarf
orðið æ öflugra í Skálholti með
hveiju ári, frá því að kirkjan var
vígð árið 1963. Kveður þar mest
að sumartónleikum þeim, sem
Helga Ingólfsdóttir hefiir efnt til í
kirkjunni í áratug. En fleiri hafa
komið við sögu. Dr. Róbert A.
Ottósson, söngmálastjóri, var þar
fremstur í flokki meðan hans naut
við. Hann stofnaði Skálholtskórinn
með heimamönnum, fyrir vígslu
kirkjunnar, þjálfaði hann og stjórn-
aði honum tíðast sjálfur í röskan
áratug. Og enn er kórinn við lýði
og setur svip sinn á margar hátíða-
stundir I Skálholti, en nú undir
stjómGlúms Gylfasonar. Jafnframt
efndi dr. Róbert til námskeiðs í
Skálholti fyrir organista og söng-
stjóra, þegar haustið 1963. Það var
fyrsti vfsir að endurreisn skóla í
Skálholti.
Frá því að Haukur Guðlaugsson
tók við embætti söngmálastjóra,
hefur hann einnig boðið organleik-
umm, kórstjorum og söngfólki til
námskeiða í Skálholti svo að segja
á hveiju ári. Hafa þau frá upphafi
verið mjög fjölsótt og næstum um
of fyrir húsakost staðarins, en þó
virðast vinsældir þeirra enn fara
vaxandi.
Þá hefur Jónas Ingimundarson,
píanóleikari og söngstjóri, einnig
haslað sér völl í Skálholti ásamt
nokkrum hópi söngvara. Hefur sá
hópur komið saman til „söngdaga"
á staðnum á hveiju sumri síðan árið
1977. Eru þá gjama æfð þar ein-
hver stærri kórverk og messusöngv-
ar.
Allir þessir tónlistarmenn hafa
borið helgihald á staðnum mjög
fyrir bijósti og stutt það með ráðum
og dáð. En ótaldir eru svo allir þeir
tónlistarmenn og kórar, fslenzkir
og erlendir, sem sótt hafa Skálholt
heim á liðnum árum.
Collegium musicum
Nú í janúar komu svo saman
nokkrir þeir, sem mest hafa starfað
að tónlistariðkun í Skálholtskirlcju
og stoftiuðu með sér samtök. Þau
nefnast Collegium musicum,
samtök um tónlistarstarf í Skál-
holtskirkju. Formaður samtak-
anna er Helga Ingólfsdóttir, semb-
alleikari, en aðrir stofnendur eru
Haukur Guðlaugsson, söngmála-
sljóri, Glúmur Gylfason, organleik-
ari, Halldór Vilhelmsson, söngvari,
Jónas Ingimundarson, píanóleikari
og sóknarpresturinn í Skálholti, sr.
Guðm. óli Ólafsson.
Markmið samtakanna er einkum
að stuðla að vexti og viðgangi tón-
listarstarfs í Skálholtskirkju, en
jafnframt hyggjast stofnendumir
styðja uppbygging veglegs kirkju-
og menningarseturs í Skálholti eftir
mætti.
Söngdag-ar, sumartón-
leikar og námskeið
Á tónlistarári Evrópu 1985 voru
alls haldnir liðlega 20 tónleikar í
Skálholtskirkju, og eru þá ekki
taldar allar þær messur, sem lista-
menn piýddu með tónlist sinni.
Fyrstu tónleikamir fóru fram að
kvöldi afmælisdags Bachs, 21.
marz, og stóð Félag ísl. organleik-
ara að þeim. Þar léku þeir Jónas
Þórir Þórisson, Daníel Jónasson,
Haukur Guðlaugsson, Smári Ólason
og Máni Siguijónsson nokkur orgel-
verk Bachs, en jafnframt voru lesnir
þættir úr Ævisögu tónskáldsins
eftir Forkel. Sú bók kom út þann
sama dag í þýðingu Áma Kristjáns-
sonar, píanóleikara. Sfðustu tón-
leikamir vom haldnir 24. nóvember
og vom einnig Bachtónleikar. Flytj-
endur vom Glúmur Gylfason, Helga
Ingólfsdóttir, Helga Sighvatsdóttir,
Halldór Vilhelmsson, Hildigunnur
Halldórsdóttir, Sigurður Halldórs-
son og Marta Halldórsdóttir.
Sunnudaginn 5. janúar á þessu
ári má svo segja að yrðu nokkur
þáttaskil í Skálholti. Þann dag var
í fyrsta skipti flutti lítil kantata
eftir Bach í messu í Skálholti. Efnt
var til eins konar „kyndilmessu" í
kirkjunni, með prósessíu bama og
fjöld lifandi ljósa. Fór messan að
öðru leyti fram með líkum hætti
og gerðist á dögum Bachs í Leipzig.
Lítill mótettukór söng f upphafi
mótettu á latínu eftir Josquin des
Prés, undir stjóm Guðfinnu Dóm
Ólafsdóttur. Eftir guðspjall var síð-
an flutt Kyndilmessukantata Bachs,
„Ich habe genugl". Stjómaði Helga
Ingólfsdóttir flutningnum, en
söngvari var Halldór Vilhelmsson
og söng á fslenzku. Aðrir flytjendur
vom: Bryndís Bragadóttir, Eydfs
Franzdóttir, Hildigunnur Rúnars-
dóttir, Hildigunnur Halldórsdóttir,
Sigurður Halldórsson og Valur
Pálsson. En messusöng stjómaði
að öðm leyti Glúmur Gylfason með
fulltingi Skálholtskórs.
Söngdagar Jónasar Ingimund-
arsonar verða í sumar dagana
20.—21. júní, og er f ráði að æft
verði kórverk með hljómsveit. Sum-
artónleikar Helgu Ingólfsdóttur
hefjast 6. júlí, og þeim lýkur 4.
ágúst. í sumar verða m.a. fluttar
tvær kantötur Bachs á tónleikun-
um, og verður Margrét Bóasdóttir
meðal flytjenda. Ein helgi sumars-
ins verður helguð verkum Jóns
Nordals, tónskálds.
Dagana 10.—17. ágúst munu
hjónin, Áslaug Ólafsdóttir og Hall-
dór Vilhelmsson, og systir Aslaug-
ar, Hjördís Ólafsdóttir, stjóma sum-
amáinskeiði i tónlist og myndlist
fyrir böra. Námskeiðið fer fram í
Skálholtsbúðum og f kirkjunni. Og
loks verður svo námskeið söng-
málastjóra fyrir organleikara og
kirkjukóra frá 25. ágúst til 7.
september. Ef að vanda lætur munu
þátttakendur þar verða um tvö til
þijú hundruð.
Höfundur er prestur / Skálholti.