Morgunblaðið - 01.10.2006, Blaðsíða 76

ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1100 SUNNUDAGUR 1. OKTÓBER 274. DAGUR ÁRSINS 2006 VERÐ Í LAUSASÖLU 350 KR. MEÐ VSK.
5 6 9 0 9 0 0 0 0 0 9 0 0
5 6 9 1 1 0 0
Ritstjórn: ritstjorn@mbl.is
Auglýsingar: auglysingar@mbl.is
Áskrift: askrift@mbl.is | sími 5691100
mbl.is: netfrett@mbl.is
 Hæg norðlæg
eða breytileg átt.
Léttskýjað sunn-
an- og vestan-
lands, skúrir v/suður-
ströndina, súld við
norðurströndina. » 8
Heitast Kaldast
12°C 4°C
NORÐMENN íhuga að leggja nið-
ur greiðslur til foreldra að loknu
fæðingarorlofi því þær eru nær
eingöngu nýttar af konum, segir
Guðný Björk Eydal, dósent í fé-
lagsráðgjöf við Háskóla Íslands.
Telur hún lengingu fæðingarorlofs
beggja foreldra betri kost. Þetta
kemur fram í annarri greininni þar
sem leitað er svara við spurning-
unni hvort Ísland sé barnvænt
samfélag.
Guðný segir að reynslan af
heimagreiðslunum, bæði í Finn-
landi og Noregi, sýni „að þær eru
nær eingöngu nýttar af mæðrum
og Norðmenn íhuga nú að leggja
þær niður. Ég tel að ef áfram eigi
að vinna að markmiðum fæðingar-
orlofslaganna frá árinu 2000 sé
lenging fæðingarorlofs, til dæmis í
sex mánuði fyrir hvort foreldri,
auk áframhaldandi uppbyggingar
leikskóla fyrir yngri börnin mun
vænlegri lausn til lengri tíma litið
en heimagreiðslur. Þær geta hins
vegar átt rétt á sér sem skamm-
tímalausn meðan unnið er að slík-
um varanlegum lausnum“, segir
hún.
Ekki nógu mikið val
Annar viðmælandi blaðsins er
Eva María Jónsdóttir sem hefur
eignast þrjár dætur á undanförn-
um sjö árum. Hún kveðst hafa velt
því mikið fyrir sér hversu þögult
fólk sé út á við um álagið sem fylgir
því að samræma vinnuna og heim-
ilislíf með ungum börnum. „Manni
finnst eins og það sé álitið veik-
leikamerki að ræða það eitthvað.
Kannski er litið á þetta sem
kvennamál en ég hef tekið meðvit-
aða ákvörðun um að þegja ekki,“
segir hún. Eva María telur jafn-
framt að foreldrar hafi ekki nógu
mikið val og krefjist þess heldur
ekki.
Telur lengra fæðingarorlof
betra en fjölskyldugreiðslur
Í HNOTSKURN
» Mikið var rætt í vor um hvernig foreldrar ættu að
brúa bilið milli fæðingarorlofs
og dagvistunar.
»Hjá hinum Norðurlanda-þjóðunum er ýmist boðið
upp á lengra fæðingarorlof
eða fjölskyldugreiðslur.

Fjölskyldan og ríkið | 18
EKKI verður fullyrt hér um uppruna örnefn-
isins Hvalness í sveitarfélaginu Hornafirði í
Austur-Skaftafellssýslu. Hitt er þó víst að hval
af tegundinni andarnefju rak þar nýverið á
fjöru. Þá segir í Rekabálki Jónsbókar frá 1281,
sem enn er í gildi: „Hverr maðr á reka allan
fyrir sínu landi viðar ok hvala, sela ok fiska,
fugla ok þara, nema með lögum sé frá komit.“
Hver vill fyrsta bitann?
Morgunblaðið/RAX
Andarnefju rak á fjöru í Hvalnesi
HAFINN er undirbúningur að end-
urbyggingu dagdeildar við líknar-
deild Landspítala – háskólasjúkra-
húss (LSH) í Kópavogi. End-
urbyggingin verður gjöf Oddfellow-
reglunnar á Íslandi (IOOF) til
líknardeildar LSH. Á fundi stjórnar-
nefndar LSH fyrir skömmu voru
Oddfellowreglunni færðar þakkir fyr-
ir höfðinglega gjöf.
Oddfellowreglan á Íslandi hefur
sinnt líknarmálum í landinu en fé-
lagar í Oddfellow eru lítið fyrir það
gefnir að bera á torg þau mannúðar-
störf sem þeir sinna í samfélaginu.
Spurður um verkefnið segir Ingjald-
ur Ásvaldsson, formaður styrktar- og
líknarsjóðs reglunnar, að fram-
kvæmdir séu að fara í gang og verkið
verði m.a. unnið í sjálfboðavinnu.
Aukin þjónusta við sjúklinga
Aðalsteinn Pálsson, sviðsstjóri
byggingasviðs LSH, segir að Oddfell-
owreglan hafi ákveðið að styðja enn
frekar við uppbyggingu líknardeild-
arinnar í Kópavogi en innrétting líkn-
ardeildarinnar var á sínum tíma gjöf
IOOF til sjúkrahússins sem og kap-
ella sem byggð var við deildina. „Nú á
að fara að setja á laggirnar dagdeild í
tengslum við líknardeildina og hafa
þeir ákveðið að kosta endurbyggingu
þess húsnæðis,“ segir Aðalsteinn.
Með tilkomu dagdeildarinnar eykst
þjónusta við sjúklinga sem eru í líkn-
andi meðferð og aðstandendur
þeirra. Um 12 legupláss eru á líkn-
ardeildinni í dag en margir sjúklingar
eru einnig í heimahúsi í líknandi með-
ferð og fá þjónustu frá sjúkrahúsinu.
Með tilkomu dagdeildar gefst kostur
á hvíldarinnlögnum.
Oddfellowreglan mun sjá um fram-
kvæmd endurbyggingarinnar og
skila dagdeildinni fullbyggðri. Um er
að ræða 300–350 fm húsnæði fyrir
starfsemina og er áætlað að verk-
takakostnaður við slíka endurbygg-
ingu nemi vel yfir 40 milljónum
króna.
LSH fær dagdeild við
líknardeildina að gjöf
Kostnaður við bygginguna vel yfir 40 milljónum króna
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
SANNKALLAÐUR óskaendir var
á veiðisumrinu hjá Gunnari Ör-
lygssyni alþingismanni. Hann var
við veiðar í Stóru-Laxá í Hreppum
síðastliðinn föstudagsmorgun þeg-
ar draumurinn um stórlaxinn
rættist.
„Ég kastaði örsmárri frances yf-
ir hylinn og fékk þunga og hæga
yfirborðstöku. Ég tók mjög stíft á
fiskinum og í 20 mínútur var ég
með stöngina bogna niður í hand-
fang. Þá loks lyfti hann sér og við
sáum sporðinn – og ég hef aldrei
séð annan eins sporð á laxi,“ segir
Gunnar.
Laxinn reyndist 101 cm, þykkur
og breiður, og samkvæmt viðmið-
unarstöðlum 21 pund. Stærsti lax
sem veiðst hefur í Stóru-Laxá í
sumar.
„Veiðin er fín þessa dagana, 20–
30 laxar á dag,“ segir Jóhannes
Hinriksson, veiðieftirlitsmaður við
Ytri-Rangá. Veiðin er komin yfir
4.100 laxa, sem er með bestu veiði
sem um getur í íslenskri laxveiðiá.
„Langbesta veiðin er á flugu og
það er ennþá ágætis taka,“ segir
Jóhannes. | 6
Sannkallaður óska-
endir á góðu sumri
Laxveiði Nýrunninn lax úr Þverá.
Morgunblaðið/Einar Falur
„ÞAÐ hefur alltaf þótt eftirsóknarvert
að starfa hjá Landsvirkjun. Þetta er öfl-
ugt fyrirtæki og starfsandi hefur verið
góður. Það er hins vegar hægt að
merkja það að allur þessi áróður gegn
fyrirtækinu hefur haft neikvæð áhrif á
starfsandann,“ segir Kristján Krist-
insson, verkefnisstjóri í öryggis-, heil-
brigðis- og umhverfismálum við bygg-
ingu Kárahnjúkavirkjunar, en í
Morgunblaðinu í dag lýsa nokkrir starfs-
menn Landsvirkjunar og aðilar tengdir
framkvæmdunum við Kárahnjúka af-
stöðu sinni til umræðunnar um virkj-
unina.
Kristján segir að það segi sig sjálft að
stöðug neikvæð umræða hljóti að draga
úr starfsánægju fólks. „Sömuleiðis hafa
makar sumra starfsmanna orðið fyrir
óþægindum vegna þess að þeir eru taldir
„virkjunarsinnar“ eingöngu vegna þess
hvar maki þeirra starfar.“
Ómaklegar ásakanir
Georg Þór Pálsson, stöðvarstjóri í
Fljótsdalsstöð, segir hart að þurfa að
horfa upp á starfsmenn Landsvirkjunar
verða fyrir ómaklegum ásökunum. „Þeir
starfsmenn sem hafa hvað mest verið í
sviðsljósinu við framkvæmdina hafa orð-
ið fyrir ómaklegum ásökunum vegna
starfa sinna að verkefninu,“ segir Georg.
„Ég túlka það þannig að margt hafi
verið sagt í hita leiksins en sumt hefði
sennilega betur verið látið ósagt. Við
starfsmenn fyrirtækisins erum ráðnir til
að sinna skilgreindum verkefnum og
verkefni eins og bygging virkjunar er
háð samþykki og í umboði eiganda fyr-
irtækisins eftir að öll tilskilin lög og
leyfi liggja fyrir.“ | 28–30
Áróðurinn
hefur áhrif á
starfsandann
Morgunblaðið/RAX
Kárahnjúkar Stöðug neikvæð umræða
dregur úr starfsánægju fólks.