Tímarit lögfræðinga - 01.08.1986, Blaðsíða 9

nefndu laga felld úr gildi ógildingarákvæði nokkurra sérlaga. Sérlaga-
ákvæði þessi eru:
a. 7. gr. laga nr. 58 frá 28. júní 1960, um bann við okri, dráttarvexti
o.fl.5).
b. 34. gr. laga nr. 20 frá 8. mars 1954, um vátryggingarsamninga.
c. 29. gr. höfundalaga nr. 73 frá 29. maí 1972.
d. 11. gr. laganr. 44 frá 1. júní 1979, um húsaleigusamninga.6)
e. 2. mgr. 2. gr. laga nr. 75 frá 14. nóv. 1917, um útmælingar lóða í
kaupstöðum, löggiltum kauptúnum o.fl.
Svo sem sést á upptalingunni hér að framan má ljóst vera, að breyt-
ingar þær, sem gerðar voru á III. kafla samningalaganna með lögum
nr. 11/1986, eru viðamiklar. Þýðingarmesta breytingin felst í lögfest-
ingu hinnar nýju ógildingarreglu í 36. gr. og niðurfellingu ógildingar-
heimilda einstakra sérlaga. Að þessu tvennu verður því fyrst og fremst
vikið í þeim tveimur greinum, sem birtast í Tímariti lögfræðinga og
fjalla um lög nr. 11/1986. Aðrar þær breytingar, sem að framan er lýst,
skipta minna máli og eru nánast óhjákvæmilegir fylgifiskar hinnar nýju
reglu í 36. gr. Er því ekki ástæða til þess að gera grein fyrir þeim breyt-
ingum sérstaklega. Eg mun í minni grein fjalla um réttarþróun ógild-
ingarreglna hérlendis og gera grein fyrir réttarþróun í Skandinavíu að
því er varðar lögfestingu almennrar og víðtækrar ógildingarreglu þar;
gera grein fyrir eðli hinnar nýj u reglu og meginmarkmiðum; f j alla um
stöðu hennar gagnvart öðrum ógildingai’heimildum íslensks réttar;
fjalla um þörfina fyrir lögfestingu reglunnar; gera grein fyrir því,
hverjar meginbreytingar lögfesting reglunnar hefur í för með sér;
víkja nokkuð að hugsanlegum ókostum reglunnar og þeirri gagnrýni,
sem lögfesting hennar hefur sætt. Viðar Már Matthíasson mun hins
vegar í sinni grein, er birtast mun í næsta hefti Tímaritsins, fyrst og
fremst skýra einstök efnisatriði hinnar nýju reglu, fjalla um það sann-
girnismat, sem reglan byggir á og geta þeirra helstu tilvika, er undir
regluna geta fallið.
2.0. ORÐALAG NÝJU REGLUNNAR OG MEGINMARKMIÐ.
Lög nr. 11/1986 öðluðust gildi hinn 1. maí 1986. Samkvæmt 6. gr.
þeirra er 36. gr. samningalaganna nú svohljóðandi:
„Samningi má víkja til hliðar í heild eða að hluta, eða breyta, ef
það yrði talið ósanngjarnt eða andstætt góðri viðskiptavenj u að
5) Efni 7. gr. laga nr. 58/1960 var flutt í 31. gr. samningalaganna.
6. Um niðurfellingu þessa lagaákvæðis sjá nánar kafla 6.0.
87