Tímarit lögfræðinga - 01.08.1986, Blaðsíða 48

Gaukur hallast að kenningu Ólafs, en er þó mun varfærnari, sbr.
auðkenndu málsgreinina.
Mér þykir rétt að taka það fram strax að í þeim lagaákvæðum sem
Gaukur tilgreinir felst ekki einkaheimild landeiganda til að nýta sjáv-
arbotn fram yfir töku skeldýra úr botnleðju eða leir.
HVER ERU RÉTTINDI LANDEIGANDA I NETLÖGUM SJÁVAR?
Réttindin eru þessi:
1. Réttur til reka. Um rétt þennan gilda enn reglur rekabálks Jónsbók-
ar, sjá einkum 1. og 2. kap.
„Hver maðr á reka allan fyrir sínu landi viðar ok hvala, sela ok fiska,
fugla ok þara, nema með lögum sé frá komit.“ 1. kap. rb.3)
Einkaréttindi til reka ná ekki einungis til fjöru og netlaga, heldur og
út fyrir þau, að rekamarki: „en ef útar er viðrinn, ok má þó sjá fisk
á borði, þá á sá maðr, er jörð á, ok allt þat er þar flýtr.“ 2. kap. rb.4)
Frá einkarétti landeiganda til reka í netlögum er undantekning:
„Taka má maðr við ok hval þar við annars land at flytja er eigi er ván
at festi, nema svá sé nær þeirri fjöru er festa má reka á, at sjá mundi
mega þaðan fisk á borði, ef eigi bæri land fyrir.“ 2. kap. rb.
í rekabálki Jónsbókar (1.-3. kap.) eru ýtarleg ákvæði um skiptingu
reka milli landeiganda og ítalcshafa (rekamanns) og leiguliða (sjá
einnig 6. kap. landsleigub. Jónsb. og 25. gr. ábúðarlaga nr. 64/1976),
en ekki þykir mér skipta máli að rekja þær reglur hér.5)
Finnur Torfi Hjörleifsson lauk lögfræöiprófi vor-
ið 1985. Kandidatsritgerð hans nefnist Al-
mannaréttur, hlutverk hans og staða í íslenskri
réttarskipan, og er á sviði eignaréttar og rétt-
arfars. Veturinn 1985-86 stundaði hann fram-
haldsnám í eignarétti við Oslóarháskóla. Finn-
ur Torfi starfar nú sem fulltrúi við embætti bæj-
arfógetans í Hafnarfirði.
126