Morgunblaðið - 01.11.1986, Qupperneq 53

53
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. NÓVEMBER 1986
Minning:
Víkingur Jóns-
son, Reyðarfirði
Suðurnes:
Hætta á mengun og
ofnýtingu ferskvatns
Væntanlega stefnt að heimild fyrir
vatni til f iskeldisstöðva
INNAN lögsagnarumdæmis sveitarfélaganna á Suðurnesjum eru
taldir vera 20 þúsund sek. lítrar af ferskvatni. Af þeim er hægt að
nýta 6 þúsund sek. lítrar. Byggðin og Hitaveita Suðurnesja nýta
þegar 500 sek. lítra en erfiðara er að segja til um þörf fiskeldisstöðv-
anna sem þegar hafa lagt fram óskir um nokkur þús. sek. litra.
Fæddur 31. janúar 1979
Dáinn 25. olrtóber 1986
Við norðanverðan Reyðarfjörð,
yst í Helgustaðahreppi, er vík sem
nefnist Vaðlavík. Þar ólust hjónin
Svanhildur Stefánsdóttir og Jón
Vigfússon upp sitt á hvorum bæn-
um og þar hófu þau búskap. Síðan
eyddist byggðin og Svanhildur og
Jón fluttust síðust manna úr
Víkinni, að Hólmum við Reyðar-
fjörð.
En Vaðlavíkin hvarf ekki úr huga
þeirra. Á hveiju sumri eru ótal ferð-
ir famar þangað, og þegar þeim
fæddist fimmti sonurinn, 1979, var
hann skírður Víkingur.
Víkingur bar nafnið með sóma
og höfum við fá böm hitt sem urðu
okkur strax svo kær. Það bjó eitt-
hvað undarlegt í fasi drengsins og
framkomu. Eitthvað sem benti til
þess að sál hans væri eldri en árin
sögðu til um.
En Víkingur fékk bara að lifa
sjö ár á þessari jörð. Það er stað-
reynd sem erfítt er að kyngja, fyrir
þá sem eftir lifa. Þó megum við
ekki gleyma ánægjunni sem kynnin
við hann veittu okkur. Frammi fyr-
ir óhagganlegum dómi dauðans er
fátt annað til ráða. Við látum minn-
ingamar lifa og veita okkur styrk
til að horfast í augu við framtíðina.
Hug^ur okkar er heima að Hólm-
um. Þar er nú dauflegra en var
þegar Víkingur gekk þar um og
bræddi gesti og gangandi með heili-
andi framkomu. Minningamar
hrannast upp. í lok ágúst síðastlið-
ins dvöldum við síðast nokkra daga
að Hólmum og auðvitað var farið
með okkur á Land Rovemum yfír
í Vaðlavík. Það fannst Víkingi gam-
an. Honum fannst hann nátengdur
Víkinni. „Nú heiti ég Vaðlavíking-
ur,“ sagði hann þegar við hossuð-
umst niður hlíðamar í átt til sjávar
að hinum fomu bæjum.
Hann var vaxinn upp úr moldinni
og hafði unun af að sýna okkur
umhverfíð, hvort heldur var í
Vaðlavík eða kringum bæinn að
Hólmum, þar sem allt var honum
kært, hólmamir með öllum kollun-
um og fískurinn sem pabbi hans
dró að landi. Um leið og hann miðl-
aði því sem hann vissi, var hann
síspyijandi og þegar hann fræddist
um nýjan hlut varð hann oft dular-
fullur á svip og horfði einkennilega
fram fyrir sig. Manni varð þá oft
sú spuming í hug: „Hvað er bamið
að hugsa? Á hvað er hann að
horfa?"
Við fáum víst ekki svar við því.
Röddin hans sterka hljómar ekki
lengur. Nú gengur hann um önnur
tún og spyr spuminga sem aðrir
fá að svara. Sína stuttu ævi miðl-
aði hann ótrúlega mörgum af
brunni sínum. Alls staðar sem hann
kom var munað eftir honum. Þeir
sem sáu Víking einu sinni, gleymdu
honum ekki.
í hvert sinn sem við fórum af
bæ þegar við dvöldum að Hólmum,
fór Víkingur með okkur. Þegar við
komum í ágúst að bæ í sveitinni,
gengum við lengi í flörunni og
tíndum steina. Víkingur var kapp-
samur við það og tíndi fjölmarga
steina sem hann ætlaði mömmu
sinni. Á bænum var karlmaður einn
heima og bauð kaffí, en bar sig
ófaglega að við meðlætið. Víkingur
spurði þá hvort ekki ætti að bera
fram tertu fyrir gestina. Bóndi sneri
sig út úr því og spurði hvort honum
þætti þetta ekki nógu gott. Nei, það
fannst Víkingi ekki. „Maður er nú
enginn hversdagsmaður þegar mað-
ur er gestur," sagði hann sinni
rólegu röddu.
Hann var enginn hversdagsmað-
ur hann Víkingur. Við tökum undir
það og þökkum honum yndislega
samveru.
Magnþrota stöndum við frammi
fyrir svo óskiljanlegum örlögum og
biðjum þess að Guð gefí foreldrum
hans styrk, systkinum og ömmu.
Yngsta systirin, Sigurbjörg, á nú
um sárt að binda því Víkingur var
hennar besti félagi. Þeirra er missir-
inn mestur, en minningamar jafn-
framt fjölskrúðugastar um
drenginn sem var ekki ætluð lengri
viðdvöl á meðal okkar, á ferð sinni
til meiri þroska.
Stella, Elsa og synir.
Að sögn Freysteins Sigurðssonar
jarðfræðings hjá Orkustofnun, sem
er einn þeirra er safnað hefur upp-
lýsingum um ástand vatnsbúskapar
á Reykjanesi, eru áætlanir og fram-
tíða hugmyndir, sem fram hafa
komið hjá átta fískeldisstöðvum
sem hafa verið reistar eða eru í
býgerð, innan við 6 þús. sek. lítra.
Nokkrir aðilar aðrir hafa verið að
þreyfa fyrir sér með fískeldi á
Suðurnesjum í huga og gæti farið
svo að setja þyrfti takmarkanir á
stærð þeirra. „Væntanlega verður
reynt að stefna að því, að heimild
þurfi til að fá vatn og hvað fiskeldis-
stöðvar varðar þá hugsanlega
tímabundna heimild. Því vitanlega
er hægt að afskrifa stöðvamar eins
og hvert annað fyrirtæki. Með því
móti er hægt að nýta vatnið í ein-
hvetja áratugi þar til sveitarfélagið
þarf á því að halda til neyslu eða
annars atvinnureksturs,“ sagði
Freysteinn.
Hann sagði að engin lög væru
til um nýtingu jarðvatns en notast
væri við hliðstæður í vatnalögum
um fallvöt frá árinu 1923, auk laga
um afnotarétt og eignarrétt. í
vatnalögum er forgangsröð á nýt-
ingu fallvatna og annars yfírborðs-
vatns. Samkvæmt þeim hafa
heimilin forgang, síðan búrekstur,
þá annar atvinnurekstur. „Suður-
nesjamenn hafa sýnt mjög lofsvert
frumkvæði og fyrirhyggju með því
að taka af alvöru og festu á þessu
rnáli," sagði Freysteinn. Hann sagð-
ist vonast til að þeim tækist að
koma á góðu skipulagi á fesrsk-
vatnsmálum sínum en þessi mál
voru meðal annars rædd á fundi
Samtaka sveitarfélaga á Suðumesj-
um, sem nýlega var haldinn.
Bergið á Reykjanesi er mjög lekt
og jarðvatnslagið svo þunnt að það
flýtur ofan á sjóvatni eins og olía
á vatni. Þess vegna er ekki hægt
að nýta nema 6 þús. af þeim 20
þús. sek. lítrum af vatni sem eru á
nesinu. „Mengunarhætta er því
ákaflega mikil og hefur komið fyrir
að vatnsból hafi spillst vegna ofnot-
kunnar. Þama er engin gróðurþekja
né jarðvegsþekja til vemdar og
bergið svo lekt að gmnnvatn meng-
ast strax. Því þarf að setja reglu-
gerð um mengunarvamir sem
fyrst," sagði Freysteinn.
r
Osköp venjuleg maísstöng, en...
...veislubiti með smjöri!