Morgunblaðið - 18.11.1986, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. NÓVEMBER 1986
Bjargað eftir fimm og hálfan tíma á stefni báts síns sem hvolfdi við Hrísey:
Vildi frekar þrauka en
reyna að synda í land
Sunnufellið
við bryggju
í Hrísey
ígær,
fyrir aftan
er Hríseyjar-
ferjan Sævar.
- sagði Baldur Hjörleifsson
BALDUR Hjörleifsson, sjómaður úr Hrísey, bjargaðist seint á
laugardagskvöld eftir að hafa hafst við í u.þ.b. fimm og hálfa
klukkustund á stefni 6 tonna plastbáts síns, Sunnufells EA 58,
sem hvolfdi er brot gekk yfir hann skammt norðvestan við
Hrísey. Baldur var kaldur er hann náðist en þó furðanlega hress
miðað við aðstæður enda sagður hraustur. Sjórinn náði honum
upp á miðja fætur allan tímann, stundum alveg upp undir hend-
ur. Blaðamaður ræddi við Baldur á heimili hans í Hrisey í gær
og sagðist hann þá mikið vera að hressast.
Baldur lýsir óhappinu svo: „Ég
var að koma úr línuróðri. Það var
logn og gott veður, en mjög þung-
ur sjór og það komu tvö brot aftan
fyrir, mikið hærri en báturinn. Það
hefði hvaða bátur sem er farið
svona í þessum brotum - ég tala
nú ekki um ef ég hefði verið á tré-
bát. Þá hefði ekki þurft að spyija
að því hvemig farið hefði. Hann
hefði sokkið alveg um leið. Ég var
3-4 sjómílur norðvestur af eynni,
þó maður mæli það ekki af neinni
vissu. Ég bjóst ekki við að það
myndi neitt ske svona langt frá
eynni."
Lúkarinn er frammi í bátnum
og var lokaður. Töldu Baldur, og
aðrir er blaðamaður ræddi við, að
þar hefði loftrými safnast saman
og báturinn því haldist uppi. „Það
er að vísu svolítið loftrými niðri í
lestinni líka og hún er lokuð," sagði
Baldur.
Hann heldur áfram: „Þegar fyrra
brotið gekk yfír fýlltist báturinn
strax af sjó og stóð upp á endann
- stóð um það bil einn til einn og
hálfan metra upp úr sjónum. Það
liðu svona 20 mínútur sem hann
var að komast í það ástand en
hann fór ekkert neðar en það.“
Baldur sagðist fljótt hafa náð
að losa aðra baujuna á bátnum, og
ljósið á henni. Ljósið var fast á
baujunni sem stóð fram úr handrið-
inu fremst á bátnum. Þetta var
mjög gott ljós - blikkljós - og ég
var með það allan tímann. Báturinn
færðist aðeins nær eynni, inn með
henni, eftir því sem tíminn leið.
Eftir að hann nálgaðist land voru
meiri líkur á að maður gæti synt
í land ef þess þyrfti með en land-
takan var það erfið vegna kvikunn-
ar að það var lýtt fýsilegur kostur.
Þama er mjög lítil fjara - mest
klettar nema á einstaka stað og
þar var einmitt mesta brimið. Held-
ur vildi ég því reyna að þrauka
þama eins lengi og hægt væri en
hefði báturinn farið niður hefði ég
náttúruiega reynt að synda í land.
Svo eftir að hann kom 2-3 kíló-
metra inn fýrir eyjarendann að
vestan færðist hann enn nær eynni.
Þá tókst mér að losa legufærin,
þau voru gerð upp þama fram á.
Ég henti þeim út - sem ég tel
kraftaverk vegna þess að ég var
ekki með neinn hníf - og batt þau
framan á. Báturinn hélst því þama
- fór ekki í land. Þama beið ég svo
rólegur."
I hvað hélstu þér?
„f grindverkið þama framan á.
Það hefur sennilega bjargað lífi
mínu þó ég væri ekki meðmæltur
því á sínum tíma að hafa svona
hátt grindverk. Það skyggir á út-
sýnið úr sjýrishúsinu, ber fyrir
gluggann. Ég stóð á grindverkinu
framan á honum."
Þú varat í stýrishúsinu þegar
brotið gekk yfir, ekki satt?
„Jú, ég var í stýrishúsinu. Það
varð strax hálft af sjó þannig að
talstöðvamar gat ég ekkert notað.
Baldur Hjörleifsson á heimili
sínu í gær.
Þær eyðilögðust strax. Og svo sér
maður náttúmlega eftir á hve betra
hefði verið að hafa til dæmis raket-
tumar í plastumbúðum að innan-
verðu á stýrishúsinu. Það hefði
verið það ákjósaniegasta. Þær voru
frammi í lúkar og þangað var eng-
inn möguleiki að komast."
Eins og áður segir var mikil
undiralda þama við eyna. Baujan,
sem áður er nefnd, stóð upp í gegn-
um rekkverkið og sagðist Baldur
hafa getað haidið sér í baujuna
þegar mestu öldumar gengu yfir.
Baldur var mjög vel búinn: „Ég
var í ullarfatnaði, föðurlandsbrók,
sokkum og peysu og tel að það
hafi átt sinn þátt í að bjarga mér.“
Baldur telur sig hafa beðið þama
á stefninu í fímm og hálfa klukku-
stund og það hefði vissulega verið
löng bið - tíminn virkað lengri en
hann var. Ekki vildi hann tína til
neitt sérstakt sem hann hugsaði til
að reyna að dreifa huganum, en
sagði: „Það var vissulega margt
sem flaug í gegnum huga minn.
Og mér fannst það skrýtið að ég
skyldi geta náð í akkerið, losað
baujuna og komið í veg fyrir að
bátinn ræki upp. Það hittist þannig
á að það var steinn við baujuna. I
öllum tilvikum hefði verið erfítt að
losa strenginn frá baujunni en ég
gat marið þetta sundur á handrið-
inu. Og hvers vegna fór báturinn
ekki niður? Maður hugsar um þetta
eftir á - ég þakka bara Guði fyrir
að svona fór. Það var eiginlega röð
af tilviljunum sem réð því hvemig
fór.“
Þú vildir láta taka bátinn strax
í tog.
„Já, þegar feijan kom að mér
hentu þeir björgunarhring að mér.
Ég bað þá að setja hníf undir band-
ið á björgunarhringnum þannig að
ég gæti skorið á tógið sem legufær-
ið var á þannig að maður væri laus
við það. Svo var hluti eftir af band-
inu sem færið var við og ég gat
Viðtöl og myndir:
Skapti Hallgrímsson, Akureyri.
skorið á það. Ég hélt svo á því
þegar þeir toguðu mig að. Eftir að
við vomm komnir af stað með bát-
inn slitnaði tógið en um svipað leyti
kom einmitt bátur frá Dalvík með
lækni, og kunningi minn á þeim
bát var með tóg sem hægt var að
festa í hann aftur."
Hvernig leið þér er þú komst
um borð?
„Mér var kalt fyrstu klukkutí-
mana en það bjargaði því að þeir
vom með rafhitablásara í gangin-
um á feijunni. Mér hlýnaði smátt
og smátt og ég er að hressast
meira."
Baldur sagði aðalmálið hafa ver-
ið að haida á sér hita meðan hann
var í sjónum. „Mér mátti ekki verða
allt of kalt á fótunum. Sjórinn fór
upp fyrir stígvélin um leið og
óhappið varð og ég reyndi að beija
á Iappimar á mér. Ég er vanur sjó-
maður og þekki hvaða leiðir á að
reyna til að halda á sér hita.“
Eftir á að hyggja - heldurðu
að þú hefðir getað hangið þarna
mikið lengur?
„Ég hefði reynt nokkm lengur
að minnsta kosti. Ég var ákveðinn
í að hanga þama í lengstu lög.“
Baldur sagðist hafa „asnast" til
að tilkynna sig í gegnum Siglufjörð
þegar hann var alveg að koma í
land. „Þetta gerði maður alltaf
áður en fyrir um ári kom endur-
varp á Vaðlaheiðina. Það hefur
bætt mikið skilyrðin til að láta vita
í land á rás 25. En það er bara
gamdl vani að láta vita nógu
snemma því við náðum ekki Siglu-
fírði nema langt utan við ey áður.
Þess vegna tilkynnti ég mig svona
snemma. Svo er ég með bílastöð
líka og lét systur mína vita að ég
yrði kominn í land svona korter
yfír sex. Þegar ég var ekki kominn
þegar ég ætlaði fór hún að athuga
málið."
Baldur og Jóhann Þór, sem
stjómaði leitinni, vom spurðir hvort
eitthvað sérstakt mætti læra af
þessu óhappi og sögðust þeir báðir
á þeirri skoðun að öðmvísi búnaður
í sambandi við lensingu þyrfti að
vera á svona bátum - þ.e. sá út-
búnaður sem sér til þess að vatn
rennur frá borði. Báturinn er skráð-
ur sem „opinn bátur“ og á slíkum
bátum mega ekki vera nein göt,
ekki „lensiport" svokallað. Töldu
þeir reglur varðandi báta sem þenn-
an of strangar. Töldu þeir það
almenna skoðun sjómanna að nauð-
synlegt væri að leyfa slík „lensi-
port“ - að þama vantaði vissan
sveigjanleika í reglumar, en íjöldi
báta væri útbúinn sem þessi.
Jóhann Halldórsson:
Björgunarstarfið gekk
hratt og vel fyrir sig
JÓHANN Þór Halldórsson útibússtjóri Kaupfélags Eyfirðinga í
Hrísey stjómaði leitinni að Baldri á laugardagskvöldið. Hann er
meðlimur í björgunarsveitinni en stjórnin kom í hans hlut þar sem
forráðamenn sveitarinnar vom í burtu.
Blaðamaður ræddi við Jóhann í
gær og lýsti hann atburðinum svo:
„Það var um klukkan 22 að
Gunnhildur systir Baldurs hringdi
í mig - var þá farin að undrast um
hann. Baldur hafði hringt í hana í
gegnum talstöð klukkan korter yfír
fímm og tilkynnt að hann yrði í
landi korter yfír sex eða að hann
yrði búinn að draga línuna korter
yfír sex. Hún heyrði þetta ekki
nákvæmlega. Ef hann hefði verið
búinn að draga línuna á þessum
tíma hefði eðlilegur komutími verið
á bilinu átta til níu. Ekki seinna.
Ég sá það strax að það hlaut að
vera eitthvað óeðlilegt við þetta,
hringdi því og spurðist fyrir um
Baldur hjá félögum hans og fleiri
mönnum. Það hafði enginn neitt
um hann heyrt og þá hafði ég sam-
band við Siglufjarðarradíó. Þá kom
í Ijós að hann hafði tilkynnt sig í
landi kl. 17.25 - þeir töldu sig hafa
fengið þau skilaboð. Að því fengnu
var ákveðið að setja af stað leit því
það sáust engin merki um hann í
landi. Um það bil hálftíma eftir að
boðin komu frá Gunnhildi sigldi
fetjan út úr höfninni og skömmu
síðar Haföm. Feijan fór vestan
megin við eyjuna norður með en
Haföminn fór austanmegin. Þama
gerðust margir hlutir í einu og
margir sem komu við sögu, meðal
annars Magnús Mikaelsson, verk-
stjóri í salthúsi, og Mikael sonur
hans. Þeir gengu í það að kalla út
björgunarmenn. Síðan var útveguð
dráttarvél og menn sendir af stað
út á eyju til að leita þar ef eitthvað
kynni að hafa rekið í land. Síðan
vorum við í sambandi við Jón Wium
há Slysavamafélaginu fyrir sunnan
og hann kallaði út björgunarsveitir
á Dalvík, Grenivík og Árskógss-
andi. Þessir aðilar höfðu samband
og allir voru að setja sig í stellingar
þegar þau ánægjulegu tíðindi komu
að Baldur væri fundinn. Það mun
hafa liðið tæpur klukkutími frá því
feijan fór úr höfninni þar til Baldur
var kominn um borð. Þá var leit
auðvitað afturkölluð alveg í skynd-
ingu. Menn biðu svo bara eftir því
að þeir kæmu í land.“
Vissuð þið strax að hann var
hress?
„Feijumenn voru bara tveir um
borð þannig að þeir gátu ekki gefið
okkur miklar upplýsingar - höfðu
ekki tíma til þess að tala við okkur
- en samt sem áður vildu þeir til
öryggis að við kölluðum á lækni og
læknirinn á Dalvík fór til móts við
feijuna á bátnum ísborgu. Hjálmar
frændi Baldurs fór á bátnum. En
læknirinn þurfti ekkert að gera fyr-
ir Baldur - þetta var bara öryggisat-
riði. Síðan hófst drátturinn á
bátnum í land. Þangað var hann
kominn um klukkan þijú um nótt-
ina. Það var strax byijað að reyna
að lyfta honum upp og draga hann
og klukkan tuttugu mínútur yfír
fimm var þessu lokið - báturinn
kominn á flot og menn gátu farið
heim. Þetta gekk því hratt og vel
fyrir sig.“