Morgunblaðið - 18.11.1986, Blaðsíða 40

aacr flftawravou
MORGUNBLAÐIÐ,

Afgreiðsla í útsölu Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins við Lindargötu í Reykjavík.
Þingsályktunartillaga Bessíar Jóhannsdóttur:
Afengis- og tóbaksverslun
ríkisins verði lögð niður
Einkaaðilar annist innflutning og sölu áfengis og tóbaks
Innkaupastofnun ríkisins:
Reglugerð and-
stæð frumvarpi
- segir Árni Gunnarsson
FRAM ER komin á Alþingi til-
laga til þingsályktunar um afnám
einokunar ríkisins á innflutningi
og sölu áfengis og tóbaks. Flutn-
ingsmaður er Bessí Jóhannsdótt-
ir, sem nú situr á Alþingi í
ÞÓRDÍS Bergsdóttir (F.-Al) hef-
ur lagt fram á Alþingi tillögu til
þingsályktunar um endurskoðun
laga um almannatryggingar.
Gert er ráð fyrir því, að endur-
skoðunin taki mið af breyttum
viðhorfum, t.d. fyrirbyggjandi
heilsuvernd, og því að samræma
og einfalda löggjöfina. Ætlast
er til, að endurskoðuninni ljúki
fyrir árslok 1987.
Þórdís, sem situr á þingi sem
varamaður Jóns Kristjánssonar,
segir í greinargerð með tillögunni,
að frá því að fyrsti vísir að almanna-
tryggingalögum var settur með
lögum um alþýðutryggingar 1936
hafi aldrei liðið eins langur tími og
nú milli heildarendurskoðunar lag-
ananna. A undanfömum árum hafi
verið skipaðar nefndir til að endur-
skoða lögin, síðast 1984, en lítið
hafi komið út úr vinnu þeirra.
Þórdís bendir á, að liðin sé hálfur
annar áratugur frá síðustu heilda-
rendurskoðun. Á þessum tíma hafi
milli 40 og 50 breytingar verið gerð-
ar á lögunum, enda hafí viðhorf
breyst verulega á þessum tíma og
megi sem dæmi nefna ákvæði um
fæðingarorlof og um heimilisupp-
bót. „Gefur auga leið að lög, sem
þurfa svo oft breytinga við, úreld-
ast og verða almenningi lítt eða
ekki skiljanleg. Er nú svo komið
að aðeins örfáir sérfróðir menn í
ríkiskerfínu þekkja lögin til hlítar.
Lög sem almenningur skilur ekki
eru ólög. Fyrir því er mjög brýnt
AIMflGI
fjarveru Ragnhildar Helgadóttur
ráðherra (S.-Rvk.)
í greinargerð flutningsmanns
segir, að tillagan sé liður í því að
færa sem flest verkefni, sem nú eru
að lögin verði felld saman í eina
samstæða heild og einfölduð eins
og mögulegt er,“ segir orðrétt.
Samkvæmt áætlun Þjóðhags-
stofnunar hækka meðaltekjur
milli áranna 1985 og 1986 um
31%. Á hinn bóginn er gert ráð
fyrir að meðaltekjubreyting
milli tekjuárs 1986 og greiðslu-
árs skatta af þeim tekjum
(1987) verði 15%. Með hliðsjón
af þessum breytingum sem og
því markmiði ríkisstjórnarinn-
ar að lækka tekjuskattsbyrði
1987 um 300 m.kr. hefur verið
lagt fram stjórnarfrumvarp til
breytinga á skattalögum, sem
felur í sér eftirfarandi breyt-
ingar á núgildandi álagningar-
kerfi:
1) Allir frádráttarliðir laganna
eru hækkaðir í samræmi við
hækkun á álagningarstofninum
eða um 31%.
2) Skatthlutföll í skattstiga eru
lækkuð:
í fyrsta þrepi úr 19,5% í 18%.
í öðru þrepi úr úr 30,5% í 28,5%.
í efsta þrepi úr 43,5% í 38,5%.
Jafnframt eru skattþrepin hækk-
uð um rúm 47% í stað 31%. Fyrsta
þrepið verður 400 þúsund krónur
í stað 356 þúsund. Annað þrepið
800 þúsund í stað 712 þúsund.
Þá er heimilað að millifærsla 1.
þreps miili hjóna verði að hámarki
í höndum ríkisins, til einkaaðila.
Áfengi og tóbak séu vörur, sem
innflytjendur geti annast innflutn-
ing og sölu á eins og öðrum vam-
ingi. Óþarft sé að ríkið þurfí að
bera kostnað af birgðum og rekstri
verslana og skrifstofu til að annast
pantanir og þjónustu við heildsala.
Um leið og einokun verði aflétt
megi hugsa sér að einkaðilar taki
að sér sölu og dreifíngu þessara
vörutegunda. Heildsalar verði sjálf-
ir að bera kostnað af birgðum enda
verði lögmálið um framboð og eftir-
spum látið ráða ferðinni.
í lok greinargerðarinnar segir
Bessí Jóhannsdóttir, að tekjur ríkis-
ins ættu að geta aukist við þessa
breytingu, því umtalsvert fé sparist
við það að Áfengis- og tóbaksversl-
unin verði lögð niður.
helmingur fyrsta þreps, þ.e. 200
þúsund. Annars yrði millifærslu-
heimild þessi að hámarki 178
þúsund.
3) Persónuafsláttur, bama-
bætur og barnabótaauki er
hækkað um 20% en ekki 15% eins
og gert hefði verið ef stefnt væri
að óbreyttri skattbyrði tekjuskatts
á næsta ári. Frumvarpið felur og
í sér að lagaákvæði um bama-
bótaauka verði gerð ótímabundin
með ákvæðum þar að lútandi í
Stjórnarfrumvarp um opinber
innkaup, sem felur m.a. i sér að
setja Innkaupastofnun ríkisins
sérstaka stjórn, var tilefni nokk-
urra orðaksipta í efri deild
Alþingis í gær. Ami Gunnarsson
(A.-Ne.) hélt því fram að til væri
reglugerð i ráðuneytinu, sem
heyrði til þessu frumvarpi, er
gengi á efnisatriði þess. Ef reglu-
gerðin væri skoðuð kæmi i ljós
að tilgangurinn væri að þrengja
að Innkaupastofnuninni, ekki
efla hana.
Þorsteinn Pálsson, fjármála-
ráðherra, sagði að nefnd, sem
samdi frumvarpið, hefði sent
með því fylgigögn, þ.a.m. hug-
myndir að reglugerð. Ráðuneytið
hafi ekki tekið afstöðu til reglu-
gerðardraganna sem slíkra, enda
ekki hægt að setja reglugerðir
um framkvæmd laga, fyrr en þau
væru fullfrágengin af hálfu Al-
þingis. Og að sjálfsögðu væri
ekki hægt að víkja lagaákvæðum
til hliðar með reglugerðarákvæð-
um.
Þorsteinn Pálsson, ráðherra,
sagði sjálfgefíð að þingnefnd, sem
frumvarpið fær til athugunar, fái
jafnframt öll fylgigögn, sem frá
viðkomandi nefnd hafí komið. Af
hálfu ráðuneytisins hafí engin af-
staða verið tekin til þessarra fylgi-
gagna. Reglugerð, sem lýtur að
framkvæmd fyrirhugaðra laga, yrði
að sjálfsögðu ekki s^min fyrr en
ljóst er, hvem veg þau verði frá
hendi Alþingis. Hinsvegar sé út í
hött að gera því skóna að ráðu-
neyti muni víkja lagafyrirmælum
til hliðar með gagnstæðri reglugerð.
Þorsteinn taldi eðilegt að einstök
ríkisfyrirtæki geti ráðið því, hvort
þau feli Innkaupastofnun ríkisins
að annast innkaup eða útboð fyrir
sína hönd, eða geri það sjálf. Rangt
sé að setja ófrávíkjanlegar reglur
um þessi efni. Kaup á sérhæfðum
lögum um tekju og eingaskatt.
4) Skattfrelsismörk éignar-
skatts eru hækkuð um 23% eða
um sama hlutfall og áætlað er að
fasteignamat íbúðarhúsnæðis
hækki frá 1. desember 1985 til
1. desember 1986. Er þetta í sam-
ræmi við þá stefnu sem mörkuð
var við skattlalagabreytingar í
fyrra, þ.e. að’ láta fasteignamats-
hækkun á milli ára vera leiðbein-
andi um hækkun skattfrelsis-
marka eignarskatts í stað
vörum geti t.d. verið betur komin
hjá þeirri stofnun, er nýtir þær.
Eins geti verið hagkvæmt að nýta
samkeppni frá aðilum utan ríkis-
geirans.
Alþingi í gær:
Frumvörp
til nefnda
Fundir vóru í báðum þing-
deildum í gær. Rædd vóru bæði
stjómarf rumvörp og þing-
mannafrumvörp og afgreidd til
nefnda.
í neðri deild vóru fímm þing-
mannafrumvörp afgreidd til
nefnda: 1) Um verðlag, samkeppn-
ishömlur og óréttmæta viðskipta-
hætti, 2) Um lögtök og fjámám,
3) Um aðför, 4) Um Fiskveiðasjóð
íslands (mismunandi lánahlutföll
til skipasmíði, eftir því hvort inn-
lendar eða erlendar skipasmíða-
stöðvar eiga í hlut, flutningsmaður
Halldór Blöndal), 5) um Skattadóm
og rannsókn í skattsvikamálum
(flutningsmenn Svavar Gestsson
o.fl.
í efri deild vóru rædd þrjú
stjómarfrumvörp: 1) Um opinber
innkaup (Innkaupastofnun ríkisins
sett stjóm), 2) Um tékka (tengist
löggjöf um sparisjóði), 3) Um Iðn-
tæknistofnun íslands. Þá mælti
Guðni Ágústsson (F.-Sl.) fyrir
frumvarpi til breytinga á lögum
um tekjuskatt (frádráttarbæmi
iðgjalda til lífeyrissjóða, fyrsta
þingræða varaþingmannsins).
Mapiús Magnússon (A-Sl.) mælti
fyrir frumvarpi um kosningar til
Alþingis (kjósandi raði frambjóð-
endum með númemm á kjörseðli).
Fmmvörpin gengu til nefnda.
tekjubreytinga á milli ára.
Áuk þessa fmmvarps verður
lagt fram stjómarfrumvarp um
þá breytingu á lögum um tekju-
stofna sveitarfélaga að fjárhæðir
afsláttar til útsvars hækki um
31% frá síðustu álagningu.
Samkvæmt fmmarpi þessu er
gert ráð fyrir að tekjuskattur til
ríkisins, þ.e. tekjuskattur og
sjúkratryggingargjald að frá-
dregnum persónuafslætti og
bamabótum, lækki um rúmlega
300 m.kr. frá því sem verið hefði
ef stefnt væri að óbreyttri skatt-
byrði.
Greiðsla miðað Greiðsla
við óbreytta skv.
skattbyrði frumvarpi Breyting
Fjöldi millj. kr. millj. kr. millj. kr.
Hjón án barna , 20.539 1.469 1.408 -60
Hjón með 1 barn 11.433 823 771 -52
Hjón með 2 börn 11.650 593 514 -79
Hjón með 3 börn eða fleiri 6.848 131 58 -73
Hjón alls 50.432 3.015 2.752 -263
Einhleypir 68.460 1.104 1.055 -49
Einstæðir foreldrar með 1 barn 4.442 -112 -129 -17
Einstæöir foreldrar með 2 börn eða fleiri 1.448 -102 -112 -10
Einstæðir forcldrar alls 5.890 -211 -238 -27
Frainteljendur alls 175.221 3.883 3.550 -333
Taflan sýnir hvern veg breytingar, samkvæmt frumvarpinu, dreifast, samkvæmt útreikningi byggð-
um á úrtaki úr skattframtölum 1986 og reglum frumvarpsins.
Almannatryggingalög verði endurskoðuð:
„Orfáir sérfróðir menn
þekkja lögin til hlítar“
- segir Þórdís Bergsdóttir
Frádráttarliðir skattalaga hækkaðir:
Skatthlutf öll skattstiga lækkuð
Persónuafsláttur og barnabætur hækka