Morgunblaðið - 19.06.1987, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. JÚNÍ 1987
27
MorgunDiaoio/ porKen
Frá ráðstefnu félagsmálaráðuneytisins inn burðarþol.
Ráðstefna um burðarþol:
Úrbóta þörf á
flestum sviðum
HERÐA þarf eftirlit með burðar-
þoli bygginga, endurskoða þarf
lög, reglugerðir og staðla, auka
þarf rannsóknir á sviði burðar-
þols og gefa i auknum mæli kost
á endurmenntun fyrir tækni- og
verkfræðinga, samfara auknum
kröfum til þeirra. Segja má að
þetta hafi verið niðurstaða ráð-
stefnu, sem félagsmálaráðherra
efndi til í gær um burðarþol
bygginga og fór fram í Borgar-
túni 6. I lok ráðstefnunnar sagði
ráðherra frá því að endurskoðun
stæði nú yfir á lögum og reglu-
gerðum um byggingarmál og að
færustu sérfræðingar yrðu
fengnir til þess að yfirfara þau
drög, sem nú lægju fyrir, með
tilliti til niðurstaðna ráðstefn-
unnar.
Alexander Stefánsson félags-
málaráðherra efndi í gær til ráð-
stefnu með ýmsum aðilum er
tengjast byggingariðnaðinum. Efni
þessarar ráðstefnu var burðarþol
bygginga og er aðdragandi hennar
nefndarstörf á vegum ráðuneytisins
sem benda til þess að burðarþoli
bygginga sé víða áfátt.
Nokkur gagnrýni kom fram á
hina svokölluðu burðarþolsskýrslu,
svo og að viðkomandi aðilum skuli
ekki vera gefínn kostur á að kynna
sér útreikningana, er að baki skýrsl-
unni liggja. Ráðstefnugestir voru
hins vegar flestir sammála um það,
að þolhönnun bygginga væri ábóta-
vant og að verulegt átak þyrfti að
gera til þess að bæta úr. Hætta
yrði öllum stéttaríg og persónuleg-
um árásum, en taka þess í stað
höndum saman.
Töluverðar umræður urðu um
staðla og sýndist sitt hveijum. Voru
þó flestir á því að gera þyrfti gang-
skör að því að koma á nýjum
íslenskum burðarþolsstaðli. Sumir
töldu eðlilegt að menn gætu einnig
notað erlenda staðla samhliða, en
það þyrfti þó að vera gert út í gegn.
Aðrir töldu rétt að íslenskur staðall
tæki mið af hinum danska og enn
aðrir vöruðu við ofnotkun staðla;
menn yrðu að læra að hugsa sjálfir.
Ragnar Sigbjömsson forstöðu-
maður Verkfræðistofnunar lagði til
að sett yrði á laggimar framhalds-
nám við Háskóla íslands i burðar-
þolsverkfræði.
Tölvumiðstöð fatlaðra:
Knúið á um tölvu
sem getur lesið
íslenskan texta
Yrði bylting fyrir sjónskerta, segir Arnþór Heigason
AÐALFUNDUR Tölvumiðstöðv-
ar fatlaðra skoraði nýlega á
Öryrkjabandalag íslands og
Try ggingastof nun ríkisins að
beita sér fyrir því að þróaður
verði „talgervill" sem lesið gæti
islenskan texta upphátt fyrir
sjónskerta og aðra leshamlaða.
Tæki þetta myndi tengjast venju-
legri einkatölvu og yrði sjón-
skertum þá kleift að vinna
ritvinnslu til dæmis. í stað þess
að birta upplýsingar á skjá myndi
tölvan lesa þær fyrir notandann.
Að sögn Arnþórs Helgasonar
formanns Öryrkjabandalagsins
er i undirbúningi að leita eftir
samstarfi við erlenda aðila til
þess að þróa slíkt tæki.
„íslenskur talgervill myndi valda
gjörbyltingu fyrir alla þá sem ekki
geta lesið prentað mál og að mínu
mati er metnaðarmál fyrir þjóð sem
státar af jafn ríkri bókmenntahefð
að ráða yfir slíkri tækni,“ sagði
Arnþór.
Talgervill er tölva sem myndað
getur eðlilegt tal eftir hljóðrituðum
texta. Kjartan Guðmundsson raf-
magnsverkfræðingur vann á fyrra
helmingi síðastliðins árs rannsókn
á talgervli í þessu skyni. Naut hann
til þess styrkja frá IBM á íslandi,
Eimskipafélaginu, Raunvísind-
stofnun Háskólans og Blindrafélag-
inu.
Kjartan þróaði hugbúnað sem
undirbýr texta undir lestur. Fluttar
voru inn og reyndar ýmsar gerðir
af talgervlum. Þeir eru miðar við
ensku og önnur erlend tungumál
og reyndust ekki skila íslensku
máli með réttum framburði og
hrynjandi. í samtali við blaðamann
sagði Kjartan að á þessu hefði rann-
sókn hans strandað, því hvorki var
fyrir hendi fé né sérþekking til að
smíða þann tölvubúnað sem til þarf.
Sænskt fyrirtæki framleiðir nú
talgervil sem les sænskan texta nær
óaðfinnanlega. Hefur hann einnig
verið aðlagaður öðrum norður-
landatungum, að sögn Amþórs.
Hann sagðist telja það fysilegan
kost að kanna hvort hægt væri að
laga þetta tæki að íslensku hljóð-
kerfi. Yrði þá væntanlega hægt að
nota hugbúnað Kjartans til þess að
stjóma talgervlinum.
Þegar upp verður staðið kemur
íslenskur talgervill ekki aðeins fötl-
uðum til góða, því eins og Arnþór
benti á væri hægt að nota slík tæki
í viðvörunarkerfum, í tengslum við
símabúnað og önnur fjarskipti svo
dæmi séu nefnd. ..............
Graf ík í Gallerí Gangskör
„Mörgum þykir þessir steinar hafa íslenskt yfirbragð, en verkin
vann ég áður en ég kom til íslands," segir Maijatta.
Morgunblaðið/KGA
„Hver og einn verður að leggja sinn skilning í verk mín,“ segir Heikki.
FINNSKIR grafíklistamenn sýna
um þessar mundir nokkur verka
sinna í GaUerí Gangskör við
Amtmannsstíg í ReykjavR. Þetta
eru þau Heikki Jussi Arppo og
Maijatta Nuerova. Þau hafa bæði
átt verk á fjölda alþjóðlegra sýn-
inga, en sýna nú í fyrsta skipti
á Islandi. Við ræddum stuttlega
við þau um aðbúnað Hstamanna
í Finnlandi og sýningu þeirra í
Gallerí Gangskör. Sýningunni
lýkur sunnudaginn 21.júní.
Marjatta Nuoreva var fyrst tekin
tali. Hún lagði stund á myndlist-
amám við Konstindustriella láro-
verket í Helsinki í 5 ár. Þar kenndi
henni meðal annarra Pentti Kaskip-
uro, sem er þekktur grafíklistamað-
ur í heimalandi sínu. Síðastliðin 5
ár hefur Maijatta starfað sem
svæðislistamaður (lánskonstnár) í
Mellersta í Finnlandi.
Finnska ríkið rekur launakerfi
fyrir listamenn, en samkvæmt
þessu kerfi er landinu skipt í svæði
eða lén og á hveiju svæði fær
ákveðinn fjöldi listamanna greidd
laun frá ríkinu auk aðstöðu til list-
iðkunar. Hægt er að sælq'a um til
eins árs eða nokkurra ára í senn,
en listamennimir verða að skila 40
stunda vinnuviku. Að sönnu er
nokkur ásókn í að komast inn í
þetta kerfi en sérstök dómnefnd
skipuð af listamönnum og ríkinu
sér um að velja úr umsóknum. Þeir
einir hljóta starfslaun sem sýnt
hafa hvað í þeim býr.
„Ég starfaði í Jyváskylá," segir
Maijatta. „Þar setti ég upp vinnu-
stofu fyrir grafíklistamenn í nýju
húsi sem ríkið hafði keypt undir
starfsemina. Til okkar kemur fjöldi
kennara og heldur námskeið, til
dæmis var Jóhanna Bogadóttir með
námskeið hjá okkur árið 1983. Við
fáum marga gesti erlendis frá en
að jafnaði starfa 10—15 manns á
vinnustofunni.
Það er mjög skemmtilegt að fá
tækifæri til þess að sýna á íslandi,
ekki síst í þessu fallega gallerí. Mér
hafði verið sagt að Island væri engu
líkt og ég hef svo sannarlega ekki
orðið fyrir vonbrigðum. Islensk
náttúra er einstök og áhrif hennar
á mig eiga örugglega eftir að koma
fram í myndum mínum.“
Aðspurður sagði Heikki J. Arppo
að erfitt væri að skýra hvað hann
væri að segja með verkum sínum.
„Verk mín lýsa helst einhverri til-
finningu fyrir rúmi og litum, annars
er ekki hægt að lýsa þessu ná-
kvæmlega, hver og einn verður að
upplifa þetta fyrir sig. Ég lauk
námi árið 1973 og fékkst fyrst í
stað við kennslu og svolitla auglýs-
ingagerð. Núna er ég á 5 ára
starfslaunum frá finnska ríkinu eins
og Maijatta. Þetta er gott kerfi sem
gefur listamönnum tækifæri til þess
að sinna hugðarefnum sínum án
þess að hafa stöðugar fjárhags-
áhyggjur."
Heikki telur það mjög mikilvægt
fyrir listamenn að fá tækifæri til
þess að sýna verk sín annars staðar
en í heimalandi sínu. „Það hefur
verið ómetanleg reynsla fyrir mig
að fá tækifæri til að koma til ís-
MARGEIR Petursson og Johann
Hjartarson gerðu báðir jafntefli
í 6. umferð á Alþjóðlega skák-
mótinu í Moskvu i gær. Jóhann
er nú með fjóra vinninga en
Margeir tvo og hálfan og á eftir
að tefla eina biðskák.
Margeir tefldi við Rússann Mal-
anjuk, sem er alþjóðlegur meistari
og stigahæsti maður mótsins. Jó-
hann tefldi við landa hans Gurevich
stórmeistara.
Að sögn Margeirs Péturssonar
ávarpaði yfirdómari mótsins þáttek-
endur við upphaf 5. umferðar sem
tefld var á miðvikudaginn, 17. júní.
Hann óskaði íslendingunum til
hamingju og talaði um góð sam-
skipti þjóðanna á skáksviðinu.
Eftir 6. umferð eru Rússamir
Dolmatov og Romanishin efstir og
jafnir með fjóra vinninga.
lands og hitta hér að máli fólk sem
er að fást við sömu hluti og ég,“
Sjöunda umferð verður tefld í
dag og er þá eftir að tefla sex
umferðir.
Leiðrétting
Morgunblaðinu hefur borist
eftirfarandi leiðrétting frá
Sverri Hermannssyni, mennta-
málaráðherra:
„í grein minni um Jón forseta
og Vestfirðinga slæddist inn sú
meinlega villa að Gísli Hjálmarsson
var talinn læknir á ísafirði. Hann
var að vísu mikill vinur Jóns for-
seta, en hann var íjórðungslæknir
í Austfirðingaíjórðungi og sat í
Vallarnesi og síðar í Höfða á Völl-
um.“
Alþjóðlega skákmótið í Moskvu:
Jafntefli hjá
Islendingunum
W
I
$
%
t>-
&
$
$

LORÉAL
PARIS
Hárgreiðslusýning
verður haldin á Hótel Sögu
sunnudaginn 21. júní.
Húsið opnað kl. 20.00.
Miðar seldir við innganginn.
aouf 'ammsLmGxw a ©©.
Laugaveg 178 — P.O. Box 338 — 105 Reykjavik — Iceland

1
«jL
M
1
§
i
i