Morgunblaðið - 19.06.1987, Síða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. JÚNÍ 1987
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. JÚNÍ 1987
33
fMfagtntftbifrffe
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftárgjald 550 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakiö.
Landbúnaðar-
stefnan
Offramleiðsla á landbúnað-
arvörum er vandamál í
öllum þeim ríkjum, sem talin
eru hafa náð hæsta þróunar-
stigi, ef notaður er mælikvarði
lífskjara almennings og hag-
vaxtar. Við íslendingar höfum
lengi glímt við þann vanda,
að bændur framleiða meira en
við getum sjálfir torgað og á
erlendum mörkuðum getur
enginn eða vill enginn greiða
svo hátt verð fyrir afurðir
íslensks landbúnaðar, að þær
séu seldar með hagnaði.
Mörg ráð hafa verið smíðuð
í því skyni að minnka vand-
ræðin vegna offramleiðslu á
íslenskum landbúnaðarafurð-
um. Þau hafa gefist misjafn-
lega vel. Oft og tíðum hefur
mikil harka hlaupið í umræður
um málið, eins og eðlilegt er,
þegar rætt er um framtíð
byggðar í landinu öllu. Þegar
á því öllu er tekið er meira í
húfi, en það sem verður mæit
í krónum og aurum. Enda hef-
ur náðst almenn samstaða um
það meðal meirihluta þjóðar-
innar, að nota ekki þá mæli-
stiku eina í umræðum um
framtíð landbúnaðar, þrátt
fyrir háværar raddir þeirra,
sem telja hagkvæmast að
flytja inn landbúnaðarafurðir
og láta það einfaldlega ráðast,
hvort innlendir framleiðendur
gætu staðist erlendum snún-
ing.
Víða um heim og einkum í
ríkjum marxista hefur átt að
breyta landbúnaði með einu
pennastriki. Slíkar skrifborðs-
ákvarðanir hafa hvergi gefist
vel. Talið er að tveir tugir
milljóna manna hafi orðið fóm-
arlömb landbúnaðarstefnu
Stalíns og í Eþíópíu hafa marx-
istar staðið fýrir „umbótum" í
landbúnaðarmálum á síðustu
árum, sem hafa kostað hundr-
uð þúsunda ef ekki milljónir
manna lífíð. Oftrú á getu hins
opinbera til að stjóma fram-
leiðslu á því, sem náttúran
gefur, leiðir yfírleitt til rangrar
niðurstöðu og meiri vandræða
en við blöstu, þegar af stað
var farið.
Almennt em forráðamenn
íslensks landbúnaðar og
stjómmálamenn sammála um,
að offramleiðslu í landbúnaði
varð að minnka með einhverj-
um ráðum. í því skyni vom
svonefnd búvömlög samþykkt
á Alþingi vorið 1985. Síðan
hefur verið unnið samkvæmt
þeim og á gmndvelli þeirra var
í mars síðastliðnum gerður
búvömsamningur til fjögurra
ára eða fram á haustið 1992.
Þessum samningi vom gerð
ítarleg skil hér í blaðinu á þjóð-
hátíðardaginn. Eins og sjá má
af því yfirliti minnkar fram-
leiðsla á kindakjöti ekki, en
þróunin í mjólkurframleiðsl-
unni verður á þann veg, að hún
lagar sig tiltölulega vel að
markaðnum. Þegar fram-
leiðslutölumar em skoðaðar
hlýtur sú spuming óhjákvæmi-
lega að vakna, hvort rétt hafi
verið að málum staðið miðað
við þau markmið, sem menn
hafa sett sér í þessum efnum.
Er samningurinn viðurkenning
á því, að nýju búvömlögin skila
ekki tilætluðum árangri að því
er varðar kindakjötið?
Allt umrót í landbúnaði er
sársaukafullt fyrir þá, sem þar
starfa, og breytingar á bú-
skaparháttum hafa áhrif langt
út fyrir viðkomandi sveitir,
þannig er framtíð ýmissa
kauptúna og kaupstaða, sem
veita sveitum þjónustu, í
óvissu, ef framtíð landbúnaðar
er óviss. Með þetta allt í huga
er eðilegt, að menn hafi viljað
gera búvömsamning til langs
tíma við ríkið. Á gmndvelli
hans geta þeir gert áætlanir,
lagað sig að breyttum aðstæð-
um og sitja ekki uppi með
skyndilegan skell vegna
ákvarðana fyrir sunnan.
Hvorki nýju búvömlögin né
búvörusamningurinn til 1992
hafa leyst vanda íslensks land-
búnaðar. Raunar er vitleysa
að líta á þessi mál, sem eitt-
hvert sérstakt vandamál
bænda, hér um málefni að
ræða er snertir einn viðkvæm-
asta strenginn í íslenskri
þjóðarsál. Það er hluti af því
að vera Islendingur og búa á
íslandi, að hér sé unnt að hafa
mannsæmandi laun fyrir að
rækta jörðina og nýta gæði
hennar. Ef til vill þarf að bijóta
viðjar vanans af þeim, sem
ræða um framtíð íslensks land-
búnaðar, til að leysa þann
kraft úr læðingi, sem getur
snúið langvinnri öfugþróun inn
á rétta framtíðarbraut. Land-
búnaðarmálin em og verða í
deiglunni svo lengi sem landið
er byggt.
Landinusj álfu
má aldrei gleyma
Ávarp Steingríms Hermanns-
sonar forsætisráðherra 17.júní
Góðir íslendingar.
Þjóðhátíðardagurinn er mér,
og ég vona öllum íslendingum,
einna kærastur allra hátíðisdaga.
Þá sameinumst við í þeim ásetn-
ingi að treysta þann grundvöll,
sem við byggjum á sjálfstæði og
velferð hinnar íslensku þjóðar.
Með það að markmiði flytur for-
sætisráðherra ávarp sitt við
fótstall styttu Jóns Sigurðssonar.
Fyrir íslensku þjóðinni ber ég
þá virðingu, að mér er að sjálf-
sögðu bæði heiður og ánægja að
ávarpa ykkur enn, kæm vinir, á
þessum þjóðhátíðardegi. Þó hefði
ég kosið, að í þessum sporum
stæði í dag leiðtogi ríkisstjómar,
sem við völdum væri tekin, og
hefði svarið forseta vorum þann
eið að annast vel um landsins
byggð og bú. Svo er þó ekki, og
ég get ekki varist þeirri hugsun,
að við stjómmálamennirnir
bregðumst þjóðinni með því að
sinna ekki þeirri ábyrgð, sem þið
hafið falið okkur. A meðan ríkis-
stjóm er ekki mynduð er þjóðar-
búið ekki með þá gæslu, sem því
er mikil nauðsyn. Eg get því ekki
nú mælt fyrir munn nýrrar ríkis-
stjómar eða lýst þeirri hugsjón,
sem landstjórnin byggist á. Eg
mun leitast við að lýsa því, sem
ég, sem íslendingur, tel þjóðinni
mikilvægast.
Því verður ekki neitað, að Is-
lendingar hafa lyft Grettistaki á
undanförnum áratugum. Þessi
fámenna þjóð hefur skapað sér
lífskjör, sem em meðal þeirra
bestu, sem þekkjast. Það hefur
verið gert með mikilli vinnu til
lands og sjávar. Það hefur byggst
á dugnaði og atorku einstaklings-
ins.
Þótt því verði ekki neitað, að
oft sé kappið fullmikið og ekki
gætt þeirrar forsjár sem skyldi,
hefur þjóðin þó sýnt, að hún get-
ur staðið saman um nauðsynlegar
forsendur eigin velferðar. Þannig
unnust sigramir í landhelgismál-
inu, þannig var óðaverðbólgunni
bægt frá.
Þrátt fyrir kappið hafa menn
þó sameinast um að skapa það
kerfi velferðar, sem veitir ein-
staklingnum öryggi, þegar á
móti blæs, enda á slíkt að vera
metnaðarmál hverri þjóð, ekki
síst þeirri, sem efnuð er.
Fyrir framtíð þessarar þjóðar
er mikilvægt, að einstaklingurinn
njóti frelsis til athafna. Þess verð-
ur þó ætíð að gæta, svo sem
unnt er, að ekki sé á þeim troð-
ið, sem minna mega sín, að laga
sé gætt, að öryggi, jafnræði og
jafnrétti ríki, m.a. í heilsugæslu
og til mennta, óháð aldri og kyni
og hvar sem menn búa í þessu
landi.
Oft er hann vandrataður sá
hinn gullni meðalvegur á milli
þess frelsis, sem veitir orku ein-
staklingsins útrás til athafna, en
gætir þó jafnræðis og velferðar.
Að vísa þann veg er, að mínu
mati, ein meginskylda ríkisvalds-
ins.
Allt mun slíkt þó reynast til
einskis ef rætumar fúna. Þá fell-
ur tréð. Heilbrigt efnahags- og
þjóðlíf er forsenda þess, að vel
megi takast. Það er frumskylda
hinna kjömu leiðtoga þjóðarinnar
að gæta þess, að rætumar séu
heilbrigðar. í raun má fátt láta
ógert til þess að svo sé.
Það sem við eigum er arður
mikillar vinnu. Það hefur verið
byggt með hörðum höndum kyn-
slóðanna. Á þann mátt trúði
þjóðin, enda segir máltækið, að
bókvitið verði ekki í askana látið.
Þetta var e.t.v. rétt, þegar fyöld-
inn átti engan kost á menntun.
Svo er sem betur fer ekki leng-
Skrautlega klætt og fagurlega málað fólk gekk um meðal gesta.
V estmannaeyjar:
Iðandi mannlíf í miðbæn-
um á þjóðhátíðardaginn
Vestmannaeyjum.
í HREINT himneskri veðurblíðu
héldu Vestmannaeyingar þjóðhá-
tíðardaginn hátíðlegan. Mið-
bærinn beinlínis iðaði af fjörlegu
mannlífi og hitinn fór yfir 20
gráður í forsælu. Félagið
Þroskahjálp stóð fyrir hátíðar-
höldunum í ár, skfuðgöngu og
útiskemmtun á Stakkagerðis-
túni. Þá voru konur úr Kvenfé-
laginu Líkn með sína árlegu
karnivalhátíð í miðbænum.
Farin var skrúðganga frá
íþróttamiðstöðinni niður á Stakka-
gerðistún. Þar flutti Ragnar
Oskarsson, forseti bæjarstjómar,
hátíðarræðu og flutt var ávarp fjall-
konunnar. Lúðrasveit Vestmanna-
eyja lék og Ámi Johnsen tók góða
syrpu með gítarinn í fanginu.
Hljómsveitin 7und lék nokkur lög
við góðar undirtektir. Hið árlega
Hásteinshlaup bama fór fram og
sigurvegarar í hinum ýmsu aldurs-
flokkum voru verðlaunaðir. Margt
var um manninn á Stakkagerðis-
túninu og undi fólk sér þar vel í
blíðviðrinu. Dansleikir fyrir böm og
fulloma sem vera áttu innanhúss
vom fluttir út í sólina.
Kvenfélagið Líkn hefur undafar-
in ár efnt til nokkurskonar kamival-
hátíðar á þjóðhátíðardaginn á
Klettsplaninu við Strandveg. Þar
settu konurnar upp borð og stóla á
fagurlega skreyttu planinu og buðu
gestum og gangandi upp á heitt
kakó, vöflur með ijóma, grillaðar
pylsur og fleira góðgæti.
Var hreinasta örtröð hjá þeim
Líknarkonum því bæjarbúar fjöl-
menntu á planið til þess að njóta
góðra veitinga og skemmtilegrar
uppákomu um leið og þeir styrktu
gott málefni. Skrautlega klæddar
og fagurlega málaðar konur gengu
um meðal gesta og spjölluðu við
þá um allt og ekkert. Lúðrasveitin
kom marserandi ofan af Stakka-
gerðistúni og lék fyrir gestina.
— hkj.
Selfoss:
Veðurblíðan einstök
o g vel heppnuð hátíð
Selfossi.
SELFOSSBÚAR fjölmenntu á
hátiðahöldin 17. júní enda veður
með eindæmum gott, sólskin,
logn og hiti. Hvarvetna mátti sjá
fólk léttklætt líkt og gerist á
suðlægari breiddargráðum. Varð
mörgum á orði að þetta væri ein-
stakt enda flestir vanir roki og
rigningu eða þurrum þræsingi á
þessum hátíðisdegi.
Hátíðahöldin hófust fyrir hádegi
með opnun sýninga í Fjölbrauta-
skólanum og Safnahúsum. Þá var
opið hús hjá lögreglu, brunavöm-
um, og slysavamardeild.
Að lokinni guðsþjónustu var farin
skrúðganga frá Selfosskirkju til
íþróttahússins þar sem var hátíða-
dagskrá og fíölskylduskemmtun. Á
meðan sú dagskrá fór fram héldu
margir kyrrn fyrir utandyra og
nutu góða veðursins enda heitt í
veðri.
Hefðbundin kaffisala var hjá
kvenfélagskonum og á íþróttasvæð-
um var farið í leiki og bmgðið á
glens. Um kvöldið var skemmtidag-
skrá í íþróttahúsinu og loks var
dansað um kvöldið. Yngsta kynslóð-
in lét sér nægja diskótek en þeir
eldri dönsuðu undir bemm himni
framan við Hótel Selfoss, nokkuð
sem ekki hefur verið unnt að fram-
kvæma í mörg ár vegna veðurs.
Strætisvagnar gengu um bæinn
og margir bmgðu sér í útsýnisflug
með flugklúbbsfélögum. Þá glöddu
myndir Olafs Lámssonar myndlist-
armanns auga þeirra sem lögðu
leið sína í sýningarsal í Safnahús-
inu. Það var Ungmennafélag
Selfoss sem sá um hátíðahöldin að
þessu sinni og tókust þau mjög vel.
Sig. Jóns.
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Fyrir skrúdgöngunni sem var mjög fjölmenn fóru hestamenn meö
fána.
ur. Líklega eigum við nú engan
auðinn meiri en hugvitið og það
mun unga kynslóðin virkja til
nýrrar sóknar á framfarabraut-
inni. Að því ber ríkisstjóm skylda
til að hlúa með góðri menntun,
aðstöðu og heilbrigði æskunnar.
Þessi auðlind, sem í æskunni
býr, má aldrei glatast.
Og landinu sjálfu má aldrei
gleyma. Við höfum farið illa með
það um aldirnar, það verður að
bæta.
Með hveiju ári og því víðar sem
ég kem skil ég betur hví skáldið
spyr: „Hver á sér fegra föður-
land?“. Tengslin á milli lands og
þjóðar méga aldrei rofna. Án
lands er engin þjóð.
Fleira hefur breyst en efna-
hagurinn. Landið hefur flust inn
í miðja hringiðu heimsmálanna.
Island er orðið miðstöð ákvarð-
ana, sem varða framtíð alls
mannkyns. Landið er að ýmsu
leyti vel til slíks fallið. Það er vel
staðsett og mátulega fjarri ólg-
andi mannhafi ijöldans.
Nýi báturinn á siglingu.
Morgunblaðið/Ólafur Bemódusson
Stór dagur hjá
slysavarnadeild-
Helgistund utan-
dyra í 20 stiga hita
Syðra-Langholti.
Þjóðhátíðardagurinn var hald-
inn hátíðlegur hér í Hruna-
mannahreppi að venju. Nú var
hinsvegar þessi einstaka veður-
bliða sem verið hefur ríkjandi
og rnn 20 stiga hiti.
í fögrum skógræktarreit á Flúð-
um sem kvenfélag sveitarinnar
hefur komið upp og annast af mik-
illi prýði frá upphafi fór fram
helgistund sem séra Halldór Reyn-
isson í Hruna annaðist. Kirkjukórar
sóknanna beggja, Hruna- og
Hrepphólasafnaða, sungu. Frú Ást-
hildur Sigurðardóttir í Birtingaholti
flutti ræðu og fjallkonan flutti
ávarp sitt. Þá fóru fram ýmsir leik-
ir við félagsheimilið og keppt var í
sundi í hinni gömlu en ný-endur-
bættu sundlaug, en þar hafa einnig
verið byggð ný sundskýli.
Menn róma mjög veðurblíðuna
og hitann en gróðri jarðar færi
óneitanlega betur fram ef hæfilegir
skúrir kæmu öðru hvoru.
Morgunblaðið/Sig.Sigm.
Frú Ásthildur Sigurðardótir í
Birtingaholti flutti ræðu.
Hrunamannahreppur:
Helgistund, sem séra Halldór Reynisson í Hruna annaðist, fór fram
í fögrum skógræktarreit á Flúðum. Kirkjukórar Hruna- og Hrepphóla-
safnaða sungu.
Bjóðum þá velkomna, sem vilja
leita leiða til að treysta friðinn
og bæta mannlífið. Ánægjulegt
væri að skapa hér á landi sem
besta aðstöðu til slíkra gerða.
Góðir íslendingar.
Undanfarin íjögur ár hafa orð-
ið mér lærdómsrík. Mér þykir sem
ég hafi kynnst þjóðinni vel. Það
hefur aukið mína ást og virðingu
fyrir landi og þjóð. Það hefur
sannfært mig um, að við íslend-
ingar getum, ef við stöndum
saman, náð því, sem við setjum
okkur. Eg óska þjóðinni þess, að
ekkert glatist af því, sem áunnist
hefur, en margir nýir og stórir
sigrar vinnist.
inni á Skagaströnd
Skagaströnd.
Slysavarnadeildin á Skaga-
strönd tók formlega í notkun
nýjan björgunarbát á sjómanna-
daginn.
Báturinn er norskur með 195
hestafla Ford Mermaid-dísilvél og
water-jet-drifi. Þessi tegund af drifi
var valin í bátinn því að þá er eng-
in skrúfa heldur rör sem sjó er dælt
í gegnum af miklu afli. Þetta hefur
í för með sér að hægt er að renna
bátnum upp í fjöru án þess að hafa
áhyggjur af að reka skrúfuna nið-
ur. Einnig er báturinn liprari því
hægt er að snúa honum á punktin-
um. Á bátnum er álbotn og í stað
hinnar hefðbundnu loftfylltu
gúmmíslöngu, sem oft er utan um
björgunarbáta af þessari gerð, er
polyurethan sem á að þola hnjask
betur en gúmmíslöngumar. Bátur-
inn er með dýptarmæli, talstöð og
siglingartækjum en lóran verður
keyptur í hann bráðlega. Einnig er
báturinn útbúinn með sjálfréttibún-
aði sem gerir það að verkum að ef
honum hvolfir þá er hægt að blása
upp blöðm efst á bátnum sem kem-
ur honum á réttan kjöl. Báturinn á
að geta gengið um 30 mílur en
kaupverðið var 2.750.000 kr.
Á sjómannadaginn blessaði séra
Ámi Sigurðsson bátinn og Guð-
mundur Jóhannesson og Þórbjöm
Jónsson, sem báðir voru heiðraðir
á sjómannadaginn gáfu bátnum
nafnið Þórdís, en Þórdís spákona
var landnámsmaður á Skagaströnd.
- ÓB
Keflavík:
Fjölmenni
í blíðviðri
Keflavík.
Þj óðhátí ðar skemmt-
unin í Keflavík tókst
ákaflega vel og voru
bæði menn og veðurguð-
ir í hátíðarskapi. Hátíðin
hófst fyrir hádegi með
ratleik og stóðu skemmt-
iatriði linnulítið fram
eftir nóttu. Fjölmenni
var við hátíðarhöldin og
var vel til dagskrár van-
dað.
Hátíðin var sett í
Keflavíkurkirkju og flutti
Guðfínnur Sigurvinsson,
forseti bæjarstjómar, hátí-
ðarræðuna. Að lokinni
messu fór skrúðganga frá
kirkjunni að skrúðgarðin-
um. Þar söng Karlakór
Keflavíkur, Fjallkonan
flutti ávarp og Konráð
Lúðvíksson læknir flutti
ræðu. Að því loknu hófust
skemmtiatriði, fyrst í
skrúðgarðinum og síðan á
íþróttasvæðinu.
Um kvöldið var síðan
safnast saman á Hafnar-
götunni við verslunina
Stapafell þar sem hljóm-
sveit lék og skemmtikraft-
ar komu fram.
BB