Morgunblaðið - 10.03.1988, Qupperneq 39

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. MARZ 1988
39
Utandagskrárumræða um hækkun iðgjalda bifreiðatrygginga:
Tjónabætur 1988
áætlaðar 1.600 m.kr.
Utgjöld bifreiðatrygginga hærri en tekjur 1987
Áætlað er að tjónakostnaður bifreiðatrygginga 1988 (framreiknuð
tjón 1987) geti numið um einum milljarði og sex hundruð milljónum
króna, sagði Friðrik Sophusson á Alþingi í gær, er hann kynnti
upplýsingar frá Tryggingaeftirlitinu og fleiri aðilum, er koma við
sögu ákvörðunar um iðgjöld bifreiðatrygginga. Óbreytt iðgjöld hefðu
gefið tryggingafélögunum einn milljarð og fjörutíu milljónir króna
í tekjur. Samkvæmt þessum upplýsingum er hækkunarþörf ábyrgðar-
trygginga metin yfir 60%. Ráðherrann sagði að þrátt fyrir iðgjalda-
hækkanir væri ekki gert ráð fyrir því að bifreiðatryggingar hefðu
tekjur umfram gjöld 1988.
Tryggingaráðherra hafi hinsvegar áform um að skipa sérstakan
starfshóp sem hafi það hlutverk að gera úttekt á bifreiðatrygginum
i landinu og kanna hagræðingarleiðir.
Kjarasamningar og
hækkun iðgjalda
Skúli Alexandersson
(Abl/Rvk) kvaddi sér hljóðs utan
dagskrár í efri deild í gær um hækk-
un iðgjalda af tryggingum bifreiða.
Hann sagði Tryggingaeftirlitið hafa
fallizt á 60% hækkun ábyrgðar-
trygginga. Auk þess bætist nú við
sérstök hækkun vegna tryggingar
ökumanns, þannig að iðgjöld hækka
um nærri 100%. Margir fullyrða að
hækkunin sé mun meiri í einstökum
tilfellum; jafnvel svo að iðgjöldin
séu hærri í krónum talin en nemur
andvirði sumra bifreiða.
Þetta gerist á sama tíma og
verkafólk gengur til atkvæða um
umdeilda kjarasamninga, fjallar um
þá og fellir víðast. BíUinn er orðinn
almenningseign og er hluti af
rekstri heimilis. Slík hækkun sem
hér um ræðir — iðgjöld sem nema
30 til 40 þúsundum króna — hafa
áhrif á kjarastöðu fólks.
Þingmaðurinn beindi þeim fyrir-
spumum til staðgengils forsætis-
ráðherra, Friðriks Sophussonar,
iðnaðarráðherra: 1) hvemig þessi
stórhækkun iðgjalda komi heim og
saman við þá meintu viðleitni ríkis-
stjómarinnar, að bæta stöðu hinna
lægst launuðu og halda verðlags-
hækkunum niðri? 2) hvort ríkis-
stjómin hyggist grípa inn í þessa
verðákvörðun — til að lækka ið-
gjöldin með einum eða öðmm hætti?
Starfshópur kanni
málavexti
ur á öðmm bifreiðum eða eignum,
og jafnframt og ekki sízt, hugsan-
leg meiðsl, örkuml eða dauða, að
því marki sem hægt er — og lög
mæli fyrir um. Ráðherra sagði að
ef tryggingabætur dugi ekki til að
bæta tjón af þessu tagi séu allar
eigur viðkomandi tjónvalds inn í
bótamyndinni. Tjón af þessu tagi
geti orðið langt umfram það sem
einstaklingur getur staðið undir
með eignum sínum.
Það er verkefni Kauplagsnefnd-
ar, sagði ráðherra, að taka ákvörð-
um um með hvaða hætti þessi út-
gjaldaþáttur verður tekinn inn í
kaupgjaldsvísitölu.
Ljóst er að hækkun á iðgjöldum
bíla nú stafar að hluta til af því
að upp hafa verið teknar nýjar
tryggingar, sem og að eldri trygg-
um hefur verið breytt. Samkvæmt
þeim upplýsingum, sem Hagstofan
hefur aflað sér, stafar 14% af 98%
heildarhækkun iðgjalda af aukn-
ingu trygginga vegna nýrra um-
ferðarlaga. Heildarhækkunin svar-
ar til u.þ.b. 0,8% í vísitölu fram-
færslukostnaðar. Kaskótrygging,
sem hækkar um 28%, svarar til um
0,1% í vísitölu.
Ríkisstjómin getur ekki, án
beinnar lagaheimildar, gripið inn í
iðgjaldaákvörðun til lækkunar.
Hinsvegar hefur heilbrigðis- og
tryggingaráðherra, sem mál þetta
heyrir undir að hluta til, ákveðið
að skipa vinnuhóp til þess að kanna,
hvernig koma megi á aukinni hag-
ræðingu í bifreiðatryggingum. En
Friðrik Sophusson, iðnaðarráð-
herra, varð fyrir svörum. Hann
sagðist fyrst vilja leiðrétta þann
misskilning, að ábyrgðartrygging
bifreiðar eða iðgjald af henni teng-
ist andvirði hennar eða hugsanlegu
tjóni á bifreiðinni sjálfri. Þar komi
„kaskótrygging" til sögunnar.
Ábyrgðartryggingin eigi, þvert á
móti, að bæta tjón sem bifreið veld-
MMAGI
mikilvægast er þó að draga úr slys-
um og tjóni í umferðinni. Það er
ljóst, samkvæmt niðurstöðum
Tryggingaeftirlitsins, að tjóna-
kostnaður bifreiðatrygginga á
síðastliðnu ári nam samtals um kr.
1.385.000.000, sem er verulega
umfram iðgjaldatekjur. Þetta eru
gífurlegar upphæðir, nokkur þús-
und bílverð, en þess ber að geta,
að það er ekki einungis eignatjón,
sem bætt er, heldur jafnframt
líkamstjón, sem numið getum háum
upphæðum.
Stórum hærri hér
en í Danmörku
Júlíus Sólnes (B/Rn) sagði ið-
gjöld í Danmörku brot af því sem
hér væri, eftir stórhækkanir. Ið-
gjaldasvæði væru þartvö: 1) Lands-
byggð, en þar greiddu ökumenn kr.
17.000 íslenzkar í iðgjöld á ári,
fyrsta árið, en aðeins kr. 5.000 eft-
ir fimm ár í akstri, ef ökumaður
hefur ekki valdið meiriháttar tjóni.
2) Samsvarandi tölur í Kaupmanna-
höfn væru kr. 21.000 og kr. 6.000.
Það er tímabært að gera vand-
lega úttekt á háum bifreiðatrygg-
ingum á íslandi, sagði þingmaður-
inn.
Guðrún Agnarsdóttir
(Kvl/Rvk) sagði samkeppni trygg-
ingafélaga ónóga. Þau bjóði nánast
sömu kjör. Hafa tryggingafélög
ekki þær tekjur af öðrum trygging-
um að þau geti boðið betur en nú
er gert í bílatryggingum?
Jón Helgason, dómsmálaráð-
herra, staðgengill tryggingaráð-
herra, staðfesti skipun sérstaks
starfshóps til að fara ofan í sauma
á stöðu bifreiðatrygginga í landinu.
Hann sagði töluvert á vanta að tekj-
ur hafi verið fyrir tjónabótum bif-
reiðatrygginga 1987. Lög stæðu
ekki til þess að hægt væri að færa
fjármuni milli tryggingagreina,
enda máske erfitt að réttlæta slíkt.
Jón kvað sínar bifreiðatryggingar
vera kr. 10.000, án söluskatts, öku-
mannstryggingar, framrúðutrygg-
ingar og viðbótartryggingar sam-
kvæmt nýjum umferðarlögum.
Á að taka kostnaðinn
í benzínverði?
Svavar Gestsson (Abl/Rvk)
tíndi til fimm athugunarefni: 1)
Vax’andi einkabílaeign hefði leitt til
aukningar tjóna. Rétt væri að
leggja ríkari áherzlu á notkun al-
Málglaðir þingmenn;
Þingræður fylla 5.272
dálka í Alþingistíðindum
Höfðu talað jafn mikið 1. febrúar síðastliðinn og allt síðasta þing
Nú er að koma út 17. hefti
Alþingistíðinda (1987-88), sem
geymir ræður þingmanna. Al-
þingistíðindi — 1. hefti til og
með 17. — það er þingræður
frá þingsetningu til 1. marz
síðastliðinn spanna hvorki
meira né minna en 5.272 dálka
(tveir á blaðsíðu) Alþingistíð-
inda — eða um 13.200 dálks-
entimetra.
Þegar 1. febrúar síðastliðinn
höfðu þingmenn talað jafnmikið,
mælt í dálkum Alþingistíðinda,
og allt þingið 1986-1987, sem
lauk að vísu snemma, í marz-
mánuði, m.a. vegna Alþingskosn-
ALWNGIS
TÍÐINDI
UMRÆÐUR
4.. 5., 6. oo 7. ian.
inga sem fóru í hönd.
Þingið nú stóð milli jóla og
nýárs, sem er óvenjulegt, og
hófst fyrstu daga í janúar, sem
líka er óvenjulegt, 'en hinsvegar
var tveggja vikna þinghlé síðar
í þeim mánuði.
Þingmenn eru þremur fleiri
nú en á síðasta þingi. Þingflokk-
ar einum fleiri. Nýir þingmenn
eru og óvenju margir. Ovenju-
margir varaþingmenn hafa og
mætt til þings nú. Mörg viðamik-
il mál hafa og komið við sögu.
Þingmenn líðandi þings virðast
engu að síður málglaðaðri en oft
áður.
Reykjavíkurumferð á álagstima.
miÆMi: WW' f\: j&|§g||í
L-v. 1 ft.jiT
menningsvagna. 2) Starfandi væru
8 bifreiðatryggingafélög. Rekstrar-
kostnaður svo margra fyrirtækja
kostaði sitt. Mætti ekki koma við
sameiningu og hagræðingu? 3)
Nýlegur hæstaréttardómur hefur
leitt líkur að verulegri útgjalda-
aukningu bifreiðatrygginga vegna
örkumla og dauða. 4) Hérlendis
bætir ríkið 25% söluskatti ofan á
aðra iðgjaldaþætti. 5) Er ekki rétt
að taka hluta af þessum mikla
tjónakostnaði í hærra benzínverði,
þann veg að þeir sem meira aka
axli meiri kostnað?
Jóhann Einvarðsson (F/Rn)
sagði hugmynd Svavars um hærra
benzínverð athugandi. Hinsvegar
væri úrelt að skipta landinu í trygg-
ingasvæði. Hann sagði iðgjöld sín
helmingi hærri en landbúnaðarráð-
herra. Þó aki sá síðamefndi mest-
part í þéttbýlinu. Iðgjaldasaman-
burður við Danmörku færi og heim
sanninn um að gera þurfi stífa út-
tekt á þessum málum.
Salome Þorkelsdóttir (S/Rn)
sagði bílaeign hafa aukizt um 200%
á höfuðborgarsvæðinu á sama tíma
og íbúafjölgun væri 30%. Laga þurfi
gatnakerfið að auknum umferðar-
þunga og umferðarreglur að breytt-
um tíma og aðstæðum. Ný um-
ferðarlög, sem og samátak til betri
umferðar, hefði það markmið að
minnka slysatíðni. Slíkt væri bezta
vömin í þeim vanda sem hér væri
ræddur.
Guðni Ágústsson (B/Rvk) sagði
það gleymast í þessari umræðu að
bifreiðatryggingar væm lögboðnar
en ekki frjálsar. Það væri Alþingi
sem setti leikreglumar, þær kvaðir,
sem til sögu kæmu, og hefði áhrif
á iðgjaldaþróunina. Samkeppni
væri því annars konar í þessari
starfsemi en þar sem ríkið kæmi
síður við sögu. Þar að auki tæki
ríkið fjórðung iðgjaldanna í sölu-
skatti.
Frummælandi og iðnaðarráð-
herra áttu síðustu orðin í umræð-
unni.
Morgunblaðið/Ingimar Sveinsson
Konurnar samankomnar í búningum sínum á Hótel Framtíð á Djúpa-
vogi.
Djúpivogur:
17 konur á upphlut
Djúpavogi.
KVOLD eitt í lok febrúar komu
17 konur saman á Hótel Framtíð,
Djúpavogi. Þær voru allar á
íslenskum búningi, upphlut.
Þóra Guðmundsdóttir, Svínafelli,
Nesjum, hefur dvalist hér í rúma
viku og saumað upphluti. Þóra hef-
ur áður komið hingað til Djúpavogs
þeirra erinda að sauma þessa
skemmtilegu búninga og munu nú
rúmlega 20 konur á staðnum hafa
komið sér upp slíkum fatnaði, en
alls mun Þóra hafa saumað um 100
upphluti. - Ingimar