Morgunblaðið - 10.03.1988, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. MARZ 1988
Blue Coral Super Wax er
sannkallaö ofurbón.
Bónið er boriö á og stðan
þurrkað yfir með hreinum klút.
Ekkert nudd, ekkert puð, tekur
enga stund.
Samt er árangurinn jafnvel
betri en meö venjulegu puöbóni.
Vorið kemur —
Tímabil föstunnar kemur og
hverfur. Hér á íslandi er horfin sú
örbirgð, sem ríkti hvarvetna í sveit-
um lands fyrir 70 árum, hvað þá
ef lengra væri litið til baka.
Út um gluggann á Hálogalands-
hæð birtist ekki einungis fegurð
útsýnis við „Sund og voga“, haf
og fjöll, heldur bókstaflega höll við
höll. Ekki einungis kirkjur, skólar,
félagsheimili og sjúkrahús, heldur
íbúðarhús með þeirri pragt, sem
fæsta dreymdi þá um. Þar mætti
segja: „Höll við höll er risin."
Lengi hafði þessi litla þjóð, úti
á heimsenda köldum, átt við vetur
að búa, sem líkja mætti við vetr-
arríki eilífðaraldurs. En hún átti
samt alltaf vonir og bænir um þann
anda, sem „breytti dimmri nótt í
dag,“ og dauðans ópi snýr í vonar-
lag.
Eitt af okkar heittelskuðu skáld-
um, Jónas Hallgrímsson, hafði lýst
þessum vetri með þeim orðum, sem
aldrei gleymast og voru þá á hvers
manns vörum:
Felldur em ek við foldu,
frosinn, og má ei losast.
Andi Guðs á mig andi.
Ugglaust mun ek þá huggast.
Þessar ljóðlínur urðu til, þegar
skáldið fann fugl, sem var frosinn
niður í svell. En hann bjargaði
honum með því að leggjast niður
og blása heitum andardrætti
sínum á svellið, líkt og þegar þýdd
var héla á rúðu. Því mætti líkja
við þá aðferð, sem blæs lífsanda
í drukknaðan mann með kossi
„munn við munn“. Þar mætti líkja
við hið eilífa tákn vorsins af hæð-
um. Og fátt gat vakið hreinni og
heitari gleði í vitund okkar, sem
ólust upp við vetrarríki íslands,
meðan frost og myrkur höfðu svo
að segja öll völd mánuðum saman.
Gyðja vorsins sveif yfir brúnum
og tindum fjallanna. Fjarlægur
ómur bergmálaði í ijólubláum
íjarska.
Allt í einu rofnuðu fjötrar vetr-
amæturinnar og breyttust úr
rammefldum klakahjúpi í niðandi
lindir lífs og Ijóss, læki, sem fyrst
streymdu fram í fossinn ólgandi
og dunandi. En svo urðu þær
tærar, skínandi, svalandi, vök-
vandi og vekjandi hvert sofíð
lífsmagn. Færandi hverju fræi
moldar svaladrykk lífs af hæðum,
kraft til að vaxa inn í himininn:
Sjá brostin klakabönd.
Og frelsisstyrkur streymir nýr
um storð. Og andi hlýr
fer yfír Ijósbleik lönd. g Kvaran
Og svo er til fólk, sem ekki
segist trúa á upprisu og frelsun
úr fjötrum nauða og dauða?
Það er einmitt allt þetta and-
lega líf, sem barðist við barm
skammdegisins í örbirgð fólksins,
sem mig langaði til að minna á,
þegar lengir dag og hækkar sól
á lönguföstu, sem nú er að mestu
horfín í sinni aldagömlu ánauð og
ótta.
En einmitt þess vegna, þegar
litið er á leysta fjötra hversdags-
ins, þá verðum við að varðveita
enn betur afl vorsinns og lífsmagn
hins eilífa í okkar eigin vitund.
Það eru fleiri grafír til en graf-
ir kirkjugarðanna. Það eru fleiri
vetrarfjötrar, sem þarf að losa og
leysa en fjötrar fátæktar og
líkamlegs dauða. Stundum eru
það grafír óttans og áhyggnanna
í okkar eigin vitund. Eða ætti hér
að nefna viðjar öfundar og van-
þakklætis. I dag er kvartað,
kveinað, kært og krafízt meira —
meira — en nokkru sinni fyrri.
Hins vegar gleymist að þakka
allargjafímar, bæði frá hafí, jörðu
og himni, sem eru nú margfalt
meiri en nokkru sinni fyrr.
Það er dásamlegt hlutverk, sem
felst í orðum þeim, sem sögð eru
og sungin um það, sem nefnist
ygróandi þjóðlíf". Æðsta hlutverk
Islands bama um alla framtíð.
Þar á vorið sínar gjafír. Því skal
þess minnzt, að „Guð er í hveijum
geisla, sem gegnum nóttina
brýzt“.
Þar mega ekki taumlausar
kröfur til annarra eignast æðsta
vald án lofgjörðar og þakklætis
og óska á eigin fómarlund. Og
hugsum okkar íjötra og grafír
lasta og vondra venja. Stundum
verða völd ástríðnanna einmitt í
allri velsældinni öllu yfírsterkari
og ósigrar á þeirra vegum óttan-
um við dauðann yfírsterkari og
uppgjöfin birtist í algjöm dáðleysi
og svikum, bæði við sjálfan sig
og aðra, endar oft í sjálfsvígum,
sem nú em að verða æ algengari
á þessu fagra landi, hjá þessari
gáfuðu og frjálsu þjóð.
Áður en varir gætu kröfur og
sjálfsdekur gert okkur blind eins
og böm stórþjóðanna, sem leidd
era hvað eftir annað í grafir
hefnda og haturs, grimmdar,
stríðs og styijalda, þar sem ein-
mitt hinum heimskustu og hroka-
fyllstu em veitt völdin til kalls til
dáða, sem heita manndráp, stríð,
pyntingar og hryðjuverk. Þar
nálgast fímbulvetur aleyðingar
með eitri og atómvopnum og allir
skyldaðir til þátttöku.
Það er því ekki út í hött af
gömlum kennara og presti, þótt
hægt og hægt
hann vilji benda á tákn vorsins,
geisla guðs náðar af hæðum,
hvort sem þau birtast í andblæ
vorsins eða göfgi einstaklinga og
samtaka á vegum elskunnar.
Þessi vormerki mega ekki gleym-
ast. Þau eiga að verða líf í okkar
lífi. Afl í fómandi aðstöðu og
störfum til að bæta og blessa. Þar
verður krafturinn mikill í litlu
bæninni, sem ég minnti á:
Andi Guðs á mig andi.
Þessi vorblær í samfélagi okkar
manna getur birzt á svo margvís-
legan hátt, sem ekki má gleyma.
Þar verður oft hið stóra smátt,
og þó ekki síður hið smáa stórt.
Stundum getur vorblær
mannlífs birzt í lítilli bæn frá
löngu liðnum dögum. Því getur
til dæmis góður lestur Passíusál-
manna haft svo mikla þýðingu sé
vel að unnið.
Eitt lítið vers getur bægt
myrkmm andlega vetrarins, sem
minnzt var á áðan, á flótta. Hrifn-
ingartár læðist niður vangann við
snertingu frá löngu horfinni minn-
ingu. Otti og einsemd hverfur
fyrir öryggi og hjartafriði.
Fátt ætti þó að snerta dýpra
borgara hér í Reykjavík og þjóðina
alla en umferðarslysin og allt það
böl, sem þau valda.
Þar em, án þess við gjömm
okkur þess fulla grein, svörtustu
vetrarskuggamir yfir hveijum
degi. Sorgimar, þjáningarnar, tjó-
nið og áhyggjumar, sem verður
ekki í tölum talið, enda bæta þær
tölur lítið úr, hvorki um dauðaslys
eða ævilöng örkuml og örorku.
Sárast er þó og ömurlegast, að
allt á þetta böl rætur að rekja til
andlegs vesaldóms í okkar annars
gáfuðu og góðu landsins börnum.
Þar vantar svo hræðilega á
tvennt, sem taldar em hvers-
dagslegar dyggðir, sem varla
þurfi að nefna nærgætni og
bróðurhug. Hvað er til ráða?
Svörin verða einnig ósköp hvers-
dagsleg. Farðu alltaf fyrr af stað
en nauðsynlegt má teljast. Aldrei
á síðasta andartaki. Flýttu þér
aldrei í umferðarþvarginu. Þú ert
á bíl, sem einmitt flýtir för þinni
meðan hann er heill, en gættu
hans, þín sjálfs og samferðafólks-
ins af alúð og árvekni meðan se-
tið er við stjóm. Breyttu alltaf við
aðra eins og þú óskar að þeir
breyti við þig, þannig verður um-
ferðin og hlýðnin við reglur henn-
ar æðsta námskeið og próf í
manngildi og manngöfgi, árvekni
og drengskap. Mundu að áminna
böm þín, nemendur og vini um
þetta, svo að vorgeislar sannrar
menningar hreki brott svartnætti
heimsku, harma og þjáninga,
skulda og skammar af brautum
þessarar annars stórbrotnu þjóð-
ar.
Æðsta áminning hugsjóna á
vegum guðstrúar felst í orðunum:
„Þér eruð ljós heimsins.“
Kveikið ekki aðeins ljós á bif-
reiðum ykkar. Heldur umfram
allt í eigin hug og hjarta, þegar
lagt er af stað og setið að stjórn
í umferð mannlífsins. Þar er um-
ferðin erfíðasta prófið og ömurleg
einkunnin: Hvergi fleiri um-
ferðarslys en á Islandi, miðað
við fólksfjölda.
Og ein hversdagslega spekin
enn til þín og mín. Við erum sjálf
vorgeislar lífs á jörðu. Gleymum
svo aldrei gjöfum, áheitum og
happdrættum Slysavarnafélags
íslands. Það er einmitt hátíðlegt
afmæli um þessar mundir. Gjömm
Góu að gyðju fórnanna. Látum
það nú skapa þáttaskil í þeim
hugsunarhætti, sem sýnir hér ár-
vekni og umhyggju gagnvart öðr-
um hveija stund og bægir þannig
burtu ómælisógnun af tjóni eigna
og sjóða. Og um leið þjáningum
örorku, hörmum og dauða. Þá
sköpum við daglega veröld friðar,
frelsis, mannréttinda og bræðra-
lags — guðsríki á jörðu og gemm
götumar að kirkjum kærleikans.
Gæti það verið æðsta ósk hvers-
dagslífsins? Gjöra umferðina að
hljóðlátri helgiþjónustu alúðar og
umhyggjusemi? Við skulum vona
hið bezta.
Ég veit að vorið kemur.
Sjá brostin klakabönd
og frelsisstyrkur streymir nýr
um storð. Og andi hlýr
fer yfir Ijósbleik lönd.
Reykjavík, 21. febrúar 1988.
FYRIR ALLAR
SNEIÐAR
Fullkomin brauðrist með stillingu
fyrir þykkt sneiðanna.
Einangraðar hliðar sem hitna
ekki. Stílhreint og fallegt tæki frá
Morphy Richards.
Fæst í næstu raftækjaverslun.

morphu richaras