Morgunblaðið - 23.08.1988, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. ÁGÚST 1988
Frosinn túnfiskur skoðaður áður en boðið er í. Uppboð í fullum g-angi.
Kóngar, sniglar,
bobbar og þang
Japanir eru mesta fiskveiðiþjóð
í heimi og lætur nærri að afli
þeirra sé um milljón tonn á mán-
uði eða 12 milljón tonn á ári. Nú
um stundir eru versnandi horfur
í fískveiðum Japana, því þeir hafa
verið að missa aðgang að fjarlæg-
um miðum, m.a. við Bandaríkin.
Að sjálfsögðu veiða Japanir
mest á heimaslóð, enda eru þar
auðug mið. Fiskmeti hvers konar
hefur um aldir verið meginuppi-
staðan í mataræði þeirra, ásamt
grænmeti og ávöxtum. Það eru
ekki nema rúm hundrað ár frá því
Japanir fóru að borða kjöt að ráði,
t.d. nautakjöt, svínakjöt og lamba-
kjöt. Fyrr á öldum var fuglakjöt
eina kjötið sem þeir neyttu. Bann-
að var að neyta kjöts af ferfætling-
um.
Þrátt fyrir miklar fískveiðar
Japana, svo og veiðar í ám og
vötnum og fískirækt, eru þeir ekki
sjálfum sér nógir um fiskmeti.
Þeir þurfa að flytja inn mikið af
fískafurðum og í sívaxandi mæii.
Þetta hefur komið sér vel fyrir
íslendinga og ganga má út frá því
sem vísu, að japanski markaðurinn
verði æ mikilvægari fyrir okkur á
næstu árum. Japanir borga hátt
verð fyrir gæðavöru.
Fyrir nokkru var undirritaður á
ferð í Japan og gafst þá m.a. kost-
ur á að heimsækja fiskmarkaðinn
í Tókýó. Það var einkum tvennt
sem var sláandi fyrir íslending. í
fyrsta lagi það óhemju mikla úrval
tegunda úr sjó og vötnum sem á
boðstólum var og í öðru lagi sú
mikla alúð sem lögð var við með-
höndlun vörunnar, vandvirknin og
hreinlætið.
Á markaðnum voru ekki aðeins
til sölu hvers könar fisktegundir,
ferskar og frosnar, heldur einnig
ýmiss konar sjávargróður, t.d.
ýmsar þangtegundir, hvers konar
skeljar, sem íslendingar telja ekki
mannamat, kóngar, sniglar og
bobbar, sæfíflar og fjörudoppur.
Þarna voru heilu kassamir af
smáskeljum, sem varla er hægt
Litið inn
á f iskmarkaði
í Tokýó
að Jjverfóta fyrir við sjávarsíðuna
á Islandi, og hylja t.d. bryggju-
stólpa. Þessar smáskeljar nota
Japanir í súpur til að bragðbæta
þær og svo er um margs konar
tegundir úr sjónum, m.a. þangið.
Þama var til sölu margs konar
þurrkaður sjávargróður í sama
skyni.
Á fískmarkaðnum voru enn-
fremur flestar þær tegundir sem
íslendingar telja herramannsmat,
rækjur, humar, heilagfíski, grá-
lúða og bolfísktegundir. Að auki
kolkrabbi, túnfiskur, makríll,
sardínur, lax og silungur, skata,
áll og vatnakarfí. Fjöldinn allur
af físktegundum var þama á boð-
stólum, sjávargróðri og hvers kyns
afurðum úr fiski og skeldýrum sem
undirritaður þekkir hvorki haus
né sporð á.
Maður kemur út af fískmark-
aðnum með það á tilfínningunni,
að íslendingar eigi langt í land
með að nýta sér þau miklu tæki-
færi sem japanski markaðurinn
býður upp á. Það liggur við að þar
sé hægt að selja allar þær afurðir
sem lífríki sjávar býður upp á.
Skipulag markaðanna
Svonefndir heildsölumarkaðir í
Japan starfa samkvæmt sérstök-
um lögum og er héraðs- og borgar-
stjómum ætlað að byggja og reka
þá og annast heilbrigðiseftirlit,
sem er afar strangt. Á heildsölu-
mörkuðunum em seldar ferskar
Kóngar, kuðungar og fleira góðgæti í einni fiskbúðinni.
Ferskir og fallegir kolkrabbar.
og unnar sjávarafurðir, grænmeti,
ávextir, kjöt, egg og blóm. Slíkir
markaðir em reknir í Tókýó og
yfír 50 borgum, svo og í nokkrum
hémðum. Sums staðar em fleiri
en einn markaður starfandi.
Á mörkuðunum starfa nokkrir
heildsalar, sem fá starfsleyfi frá
landbúnaðar- og sjávarútvegs-
ráðuneytinu. Umboðslaunin em
ákveðin af stjómvöldum og em
5,5% fyrir sjávarafurðir, 8,5% fyr-
ir grænmeti 1,5% fyrir egg og
3,5% fyrir kjöt.
Smásalar, sem reka búðir sínar
í mörkuðunum, og aðrir kaupend-
ur fá einnig starfsleyfi frá opin-
bemm aðilum. Þá hafa ýmsir stór-
ir kaupendur heimild til að kaupa
á mörkuðunum, t.d. fiskvinnslu-
fyrirtæki og smásölufyrirtæki, en
þeim er óheimilt að selja aftur
innan markaðssvæðisins eins og
smásalamir gera.
Tókýó markaðurinn
Heildsölumarkaðurinn í Tókýó
er sá langstærsti í landinu og er