Morgunblaðið - 14.11.1991, Qupperneq 29

MORGUNBLAÐIÐ PIMMTUDAGUR 14. NÓVEMBER 1991
29
Ibúasamtök í Vesturbæ gegn fískimjölsverksmiðju:
Undirskriftasöfnun
hleypt af stokkunum
HLEYPT hefur verið af stokkun-
um undirskriftasöfnun geg-n upp-
| setningu fiskimjölsverksmiðju í
Örfirisey. Það eru íbúasamtök
Vesturbæjar, íbúasamtök Grjóta-
| þorps og Miðbæjarfélagið sem
standa að undirskriftunum. For-
svarsmenn þessara samtaka telja
það skipulagsslys ef þessi verk-
smiðja kemst á laggirnar og gagn-
rýna harðlega þau áform.
Staða málsins nú er sú að bæði
heilbrigðisnefnd og byggingarnefnd
borgarinnar hafa fyrir sitt leyti sam-
þykkt fiskimjölsverksmiðju Faxa-
mjöls hf. í Örfirisey og er uppsetning
hennar langt á veg komin. Kynning
á verksmiðjunni er nú í gangi hjá
borgarstjórn og hafa íbúar tækifæri
til 25. nóvember n.k. til að segja
álit sitt á þessum framkvæmdum en
að þeim tíma loknum kemur málið
til kasta umhverfismálaráðherra sem
veitir, eða synjar, Faxamjöli starfs-
^ leyfis fyrir verksmiðjuna.
Á blaðamannafundi sem fyrr-
greind íbúasamtök efndu til í gær
1 kom fram í máli Einars Arnar Stef-
ánssonar formanns íbúasamtaka
Vesturbæjar að íbúamir óttist mjög
að fiskimjölsverksmiðjan muni lækka
fasteignarverð í Vesturbænum sök-
um þeirrar mengunar sem af henni
er. Hann bendir á að mengunardeild
Hollustuvarna ríkisins hafi sent frá
sér þijár greinargerðir um málið þar
sem deildin mæli eindregið gegn því
að staðsetning verksmiðjunnar í Ör-
firisey verði samþykkt og að ítrekað
hafi verið kvartað undan verksmiðj-
unni af íbúum Hafnaríjarðar en þar
er verksmiðjan staðsett sem stendur.
„Eftir að undirskriftum er lokið
munum við leggja þær, ásamt grein-
argerð frá okkur, fyrir umhverfis-
málaráðherra og skora á hann að
synja verksmiðjunni um starfsleyfi,”
segir Einar.
Óvíst með breyt-
ingar á fjár-
lagafrumvarpi
KARL Steinar Guðnason, for-
maður fjárveitingarnefndar Al-
þingis, sagði að ekki væri farið
að huga sérstaklega að niður-
skurði á fjárlögum vegna frest-
unar á álversframkvæmdum.
„Fjárlagagerðin er ennþá í undir-
búningi og það er ennþá ekki kom-
ið að þessum þáttum,” sagði Karl
Steinar. Hann sagði ekki ljóst hve
mikið þyrfti að skera niður í ijárlög-
um í ljósi aðstæðna. „Það er fullt
af hugmyndum í gangi en ekkert
farið að ræða þær. Þetta er mál sem
er í vinnslu. Það er ekki að vænta
tíðinda af þessu fyrr en fer að nálg-
ast mánaðamótin,” sagði Karl
Steinar.
Athugasemd frá Amþórí Garðarssyni:
Dylgjur Sigurðar
R. Ragnarssonar
Morgunblaðinu hefur borist eft-
irfarandi athugasemd frá Arnþóri
Garðarssyni, formanni Náttúru-
verndarráðs:
Sigurður Rúnar Ragnarsson,
sveitarstjóri Skútustaðahrepps, ritar
grein í Morgunblaðið 13. nóvember
1991 að því er virðist til þess að ít-
reka þá einkennilegu samþykkt
meirihluta sveitarstjómarinnar frá
24. október sl. að Náttúruverndarráð
fari með fölsun, er það lýsir í um-
sögn sinni um álit svokallaðrar Sér-
fræðinganefndar aukningu á ákomu
niturs í Mývatni sem áhyggjuefni.
Samþykkt sveitarstjórnar og grein
sveitarstjórans, virðist vera byggð á
misskilningi á hlutverkum Sérfræð-
inganefndarinnar og Náttúruvernd-
arráðs í þessu máli. Ef ekki er um
misskilning að ræða, hljóta menn að
ætla að hér sé á ferðinni vísvitandi
tilraun til þess að sverta Náttúru-
verndarráð. Dylgjur Sigurðar Rúnars
um störf ráðsins eru reyndar þess
eðlis að erfítt er að líta öðruvísi á
þær.
Sérfræðinganefndin skilaði í sum-
ar mjög almennt orðuðu áliti á um-
hverfisáhrifum vegna kísilgúrtöku
úr Mývatni. Þetta álit er byggt á
fjölda álitsgerða og rannsókna-
skýrslna. Þar eru tíunduð margvísleg
áhrif sem kísilgúrtaka er talin hafa
eða geta haft á lífríki Mývatns, auk
þess sem fjallað er um ýmsa stofna
vatnsins m.t.t. langtímabreytinga.
Síðustu 20 árin hafa komið nokkur
ördeyðutímabil í silungsafla og af-
komu anda í Mývatni. Þetta er rakið
til átuskorts, og hafa ýmsir viljað
tengja ástandið við starfsemi Kísiliðj-
unnar. Erfitt er að tengja saman
vistfræði lífverustofna og kísilg-
úrnám, oft vegna þess að mun ítar-
legri rannsókna er þörf, auk þess sem
lítið er um mælingar frá því áður
en Kísiliðjan hóf starfsemi. Hins veg-
ar er ekki umdeilt að umhverfisbrejd;-
ingar hafa orðið í Mývatni vegna
kísilgúrtökunnar. Helstu breyting-
arnar eru mikil aukning á ákomui
fritnrs;—svæðfetwmtin—dýpkun- -og;
röskun á setburði.
Það var ekki í verkahring Sérfræð-
inganefndarinnar að taka afstöðu til
þessara breytinga, hvort þær væru
góðar eða slæmar, hvort þær væru
áhyggjuefni, umhugsunarefni eða
jafnvel gleðiefni. Nefndin átti að lýsa
breytingum, sem hefðu orðið og
gætu orðið við mismunandi tilhögun
námavinnslunnar. Var einkum horft
á nýtt vinnslusvæði á svokölluðum
Strandarbolum, enda fyrirsjáanlegt
að efni í Ytriflóa, þar sem nú er
unnið, er senn á þrotum.
Það er hins vegar hlutverk Nátt-
úruvemdarráðs, að meta á grund-
velli bestu fáanlegra gagna hvort
hráefnistaka Kísiliðjunnar úr botni
Mývatns samiýmist vernd eða hvort
einstæðu lífríki Mývatns sé stofnað
í hættú. í umsögn ráðsins um skýrslu
Sérfræðinganefndarinnar er því
reynt að vega og meta þau atriði sem
þar koma fram og tekin afstaða til
þeirra kosta sem til greina koma.
Aukning á ákomu niturs er sögð
vera áhyggjuefni. Þar er alls ekki
verið að taka beint upp úr nefndará-
litinu, aðeins að lýsa staðreynd. Þessi
aukning er mjög mikil (80%), en af-
leiðingamar hafa ekki verið kannað-
ar.
Fyrst og fremst verður þó náma-
gröfturinn að teljast varasamur
vegna þess að hann veldur vemlegri
röskun á setburði og þar með á fæðu-
framboði lífvera, og stofnar þannig
fæðugrundvelli fugla og fiska á þessu
mikilvæga verndarsvæði í hættu.
Þessi áhrif eru þegar orðin miklu
meiri en menn áttu von á. Ekki hafa
enn verið kannaðar aðferðir til þess
að koma í veg fyrir áhrif kísii-
gúrnáms á setburð, og vandséð að
hagkvæm lausn sé til. Verði farið í
námuvinnslu á Strandarbolum er
ljóst að rýrnun setburðar til Syðriflóa
Mývatns mun verða mjög mikii á
fáeinum árum. Náttúruverndarráð
hefur því mælst til þess að ekki verði
farið inn á þetta nýja vinnslusvæði
og kísilgúrtöku fþ- Mývatnj v^r^i,
hætt sem fyrst.
Morgunblaðið/Þorkell
Menntamálaráðherra afhent ein-
tak af Alfræðiorðabók
Örlygur Hálfdánarson, forstjóri Bókaútgáfu Arnar og Örlygs, af-
henti nýlega Ólafi G. Einarssyni, menntamálaráðherra, fyrsta eintak-
ið af 200 af Alfræðiörðabók Arnar og Örlygs. Í fréttatilkynnignu
frá menntamálráðuneytinu segir að fyrrverandi ríkisstjórn hafi sam-
þykkt kaup á þessum 200 eintökum og hafi núverandi ríkisstjórn
staðfest þessa samþykkt með því að leggja til í frumvarpi til fjárauka-
laga að fé verði veitt til þessara kaupa. A myndinni má sjá frá vinstri
Örlyg Hálfdánarson og Ólaf G. Einarsson menntamálaráðherra.
Söluaukning á
íslenskri tónlist
Sala íslenskrar tónlistar var fjór-
falt meiri í ágústlok á þessu ári,
en á sama tíma í fyrra. Heildar-
sala íslenska efnisins er nú um
50% á móti heildarsölu erlends
efnis.
í fréttatilkynningu frá Sambandi
hljómplötuframleiðenda segir að í
kjölfar átaksins „íslenskt tónlistar-
sumar” hafi sala á íslenskri tónlist
aukist verulega. Heildarsala ís-
lenskrar tónlistar hafi hækkað úr
því að vera 12.5% af innfluttri tónl-
ist upp í 50%. Það sé orðið árvisst
að íslenska útgáfan yfirtaki markað-
inn í nóvember og desember, en í
sumar hafi 75% af heildarsölu ís-
lenskrar tónlistar átt sér stað. Þó
að hljómplötuframleiðendur eigi ekki
von á því að sala á jólamarkaðnum
verði fjórföld miðað við árið áður,
vonast þeir hins vegar til þess að
veruleg söluaukning eigi sér stað.
Einnig segir að þrátt fyrir ítrekað-
ar tilraunir forráðamanna hljóm-
plötuframleiðenda, höfunda og flytj-
enda að fá virðisaukaskatt felldan
niður af tónlist, hafi éngin breyting
átt sér stað. íslensk tónlist sé eina
list- og menningargreinin sem virðis-
aukaskattur sé lagður á. Þetta hafi
þó ekki komið í veg fyrir söluaukn-
ingu á árinu. Áætlað sé að út komi
á milli 40 og 50 titlar á næstunni
og séu margir af þekktustu tónlistar-
mönnunum að gefa efni sitt út.
14.-23. nóvember
S
05
Gerið góð kaup á
málningardögum
Húsasmiðjunnar.

HUSASMIÐJAN
Skútuvogi 16, Reykjavík
Helluhrauni 16, Hafnarfirði
iM