Morgunblaðið - 16.12.1993, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. DESEMBER 1993
Gott er að ná tökum á
tilverunni á hestbaki
eftir Dóru S.
Bjarnason
Fátt er jafn yndislegt og að sjá
barn brosandi og stolt yfir því að
læra eitthvað nýtt og ryðja á brott
hindrunum sem fáa hefði órað
fyrir.
Benedikt Hákon, sem er bráðum
þrettán ára, hefur lært að sitja
hest og ljómar af gleði í hvert sinn
sem hann kemst á bak. Þetta
væri líklega tæpast í frásögur
færandi nema vegna þess að Bene-
dikt er fjölfatlaður, líkami hans
lætur illa að stjórn og hann tjáir
sig ekki í töluðu máli.
Benedikt átti því láni að fagna
að dvelja um skeið með fjölskyldu
sinni á Nýja Sjálandi og sækja þar
skóla. Nýsjálendingar hafa um
árabil starfrækt reiðskóla fyrir
fatlaða og þótti sjálfsagt að Bene-
dikt fengi að vera með. Þannig
vildi það til að hann var skráður
á reiðnámskeið að undirlagi kenn-
ara sinna og sjúkraþjálfara. Reið-
skólinn var rétt utan við Welling-
ton og fór Benedikt þangað reglu-
-lega á hverjum sunnudagsmorgni
í tæpa fímm mánuði.
Fyrst neitaði hann harðlega að
láta troða hjálmi á höfuð sér og
vildi lítið með þessi útlendu hross
hafa. Starfsfólkið, sem vann af
hugsjón og þekkingu, sýndi þess-
um dyntum hæfílegan skilning og
fyrr en varði var Benedikt kominn
á bak. Fyrst framan af húkti hann
líkt og poki á klámum. Með sam-
stilltu átaki þriggja manna tókst
að halda drengnum á baki í fáein-
ar mínútur. Einn starfsmaður
teymdi undir honum en tveir
gengu með og studdu við þennan
fúllynda og kauðslega knapa.
Hann var lengi vel sármóðgaður
yfir því að vera með hjálm á höfði
og átti auk þess erfitt með að
halda jafnvægi. Sjúkraþjálfí, sem
ævinlega var með í för gekk með
hestinum og hagræddi líkama
drengsins og hældi honum óspart.
Smám saman fór þetta að verða
gaman. Benedikt sættist við hest-
inn og gleymdi hjálminum að
mestu. Hann lét sig þó ekki alveg
og tamdi sér það að mótmæla
hjálminum ákaflega í hvert sinn
sem hann þurfti að setja hann
upp... en öllu má venjast. Hestur-
inn var gæfur og sérstaklega val-
inn fyrir þetta verkefni og dreng-
urinn fékk alltaf sama reiðskjót-
ann. Benedikt reið berbakt með
gæruskinn í stað hnakks, því
þannig nýttist ylurinn frá hestin-
um og því teygðist vel á hásinum
í fótleggjum, en þær voru teknar
að styttast.
Smám saman lærði Benedikt
að rétta betur úr sér og bera sig
skár. Hesturinn fann að knapan-
um óx ásmegin og við lok dvalar-
innar á Nýja Sjálandi var reið-
tíminn orðinn að heilum klukku-
tíma og drengur og hestur famir
að bregða á leik. Hesturinn skokk-
aði varlega með reiðmanninn
unga, gekk yfír tijáboli á skeiðvell-
inum eða staldraði við meðan
Benedikt lét bolta í körfubolta-
hringi. Þetta var glæsilegar árang-
ur fyrir dreng sem eitt sinn var'
talinn ólíklegur til að standa eða
ganga.
Sjálfstraustið óx með hveijum
tíma, hreyfingar drengsins urðu
markvissari og jafnvægið betra.
Um líkt leyti tókst barnfóstra
Benedikts að kenna honum að
hlaupa í grýttri fjöru Wellington-
borgar. Það var brosleg en mikil-
fengleg sjón, er hann tók á stökk,
innskeifur og dragandi tæmar, en
himinglaður innan um alla hina
trimmarana meðfram sjávarkamb-
inum við hafnarmynni borgarinn-
ar. Þarna hlaupa vörpulegir menn
og léttklæddar konur úr sér streitu
borgarlífsins. Benedikt gatsleit
einu skópari á viku í trimminu,
en hlaupið gat hann í fyrsta sinn
á ævinni.
Þegar heim kom að lokinni þess-
ari miklu ævintýraferð fór móðir
Benedikts að leita að einhveijum
sem gæti haldið áfram þar sem
frá var horfið í Wellington. Síðast-
liðið vor datt Benedikt aftur í luk-
kupottinn, því hann kynntist ung-
um konum sem höfðu brennandi
áhuga á að stofna reiðskóla fyrir
fatlaða hér á landi og starfrækja
skólann allt árið. Þessar konur
höfðu mikla reynslu af því að vinna
með fötluðum knöpum og hestum
á Reykjalundi, en áttu sér þann
draum að gefa fleiri fötluðum
bömum og unglingum tækifæri til
að njóta hestaíþróttarinnar. Þann-
ig vildi það til að Benedikt gat
Fjölfatlaður drengur á hestbaki.
„Þetta væri líklega tæp-
ast í frásögur færandi
nema vegna þess að
Benedikt er fjölfatlað-
ur, líkami hans lætur
illa að stjórn og hann
tjáir sig ekki í töluðu
máli.“
farið að stunda reiðmennsku aftur
í vor og sumar. Árangurinn hefur
ekki látið á sér standa. Hann situr
nú hest hnarreistur og öruggur.
Hann sækir sjálfur hjálminn sinn
og setur hann á höfuð sér þegar
tilefni gefst, þótt hann fáist ekki
með neinu móti til að bera höfuð-
fat að öðru jöfnu, enda skrifaði
hann sjálfur á tölvuna sína í fyrra
„Ég Hata Húfu“... En þetta gildir
bersýnilega ekki um hjálminn.
Benedikt þarf nú ekki lengur að
hafa fólk til að styðja sig og kemst
af með einn aðstoðarmann sem
teymir undir honum. Hann hefur
náð góðu jafnvægi á hestbaki og
hreyfir sig mjúklega í takt við
reiðskjótann. Sem stendur er hann
að læra að halda sjálfur í tauminn
og stjórna hestinum. Hvort það
tekst til fullnustu er óljóst enda
skiptir það ekki höfuðmáli, heldur
hitt að Benedikt er glaður og ljóm-
ar af sjálfstrausti á hestbaki. Hann
deilir ýmsum áhugamálum með
vinum sínum, en getur ekki tekið
þátt í þeim öllum vegna fötlunar
sinnar. Hann hefur nú líka eignast
áhugamál sem hentar honum vel.
í kaupbæti fær hann nauðsynlega
líkamsþjálfun og góða teygju á
hásinarnar sem stöðugt verða
stríðari með örum vexti unglings-
áranna.
Sú hugmynd að Benedikt yrði
hestamaður sýndist með öllu frár
leit fyrir örfáum árum en nú gegn-
ir öðru máli. Sú lexía sem draga
má af þessari hvunndagssögu er
sú að vanmeta aldrei getu fatlaðs
fólks, barna og unglinga, til þess
að takast á við tilveru og sjálft
sig um leið. Allir geta lært ef það
er gaman og námið hefur tilgang.
Góður kennari væntir sér mikils
af nemanda sínum og vinnur
kunnáttusamlega út frá áhuga
hans og styrk. Benedikt hefur
verið þessa aðnjótandi hjá dugm-
iklum kennurum beggja vegna
hnattarins.
Höfundur er dósent við
Kennaraháskóla íslands.
JÓLABÓK ALLRA
Viltu verða
betriÉaðir?
Uppeldi til árangurs eftir Áma Sigfósson
Flestir feður hafa samviskubit því þeir
vilja geta sinnt bömum sínum betur
en þeir hafa gert.
í bókinni Uppeldi til árangurs fjallar
Ámi um hvemig tryggja megi að
fjölskyldan hafi forgang þráttfyrir
annriki og mikilvæg verkefni sem
I foreldrar sinna á öðrum sviðum.
Jólin nálgast - nýttu jólafríið og framtíðina
til að bæta samskiptin við barnið þitk
Eignastu bókina Uppeldi til árangurs
og orðið faðir öðlast að mörgu
leyti nýja merkingu“.
Porgrimur Þráinsson, rithöfundur.
ALMENNA BOKAFELAGIÐ HF