Morgunblaðið - 28.11.1996, Blaðsíða 42

42 FIMMTUDAGUR 28. NÓVEMBER 1996
AÐSEIMDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Byrgjum brunninn
Sérfræðiþjónusta fyrir börn
UNDANFARIÐ
hefur talsvert verið
fjallað um vanda
barna og unglinga í
fjölmiðlum. Þó tilefn-
in séu ekki ánægju-
leg vona ég að um-
ræðan sé af því góða
og veki okkur til
•%umhugsunar um vel-
ferð barnanna okkar.
í umræðunni hefur
örlað á því sjónarmiði
að skólakerfið megni
ekki að fást við börn
og unglinga í vanda.
Vissulega eru erfið-
ustu vandamálin
þess eðlis að barnið
eða unglingurinn þarf að fara á
meðferðarstofnun og fá sérhæfða
kennslu utan hins almenna skóla-
kerfis. Ymiss konar erfíðleikar
eru þó nokkuð algengir meðal
skólabarna og í flestum tilvikum
ganga þessi börn í almennan
skóla. Þar er þeim sinnt eftir
bestu getu og sum fá aðstoð frá
sérfræðiþjónustu skólakerfisins.
Við ráðgjafar- og sálfræðiþjón-
ustu skóla hefur verið unnið mikil-
vægt fyrirbyggjandi starf með
börnum og unglingum. Meðan
þjónustan í Reykjavík var full-
mönnuð samkvæmt fyrri reglugerð
sinnti hún um 5-6% skólabarna til
ráðgjafar fyrir stjórnendur og
starfsfólk skólanna og tóku þátt í
hópathugunum og starfi með hópa.
S álfræðiþjónu stan
hefur sinnt margvís-
legum vanda. Þannig
hefur um fjórða hver
tilvísun verið vegna
hegðunarvanda, en
líka er mikið leitað
vegna ýmiss konar
vanlíðunar og vegna
náms- og þroska-
vanda. Þessi þjónusta
er nú í nokkru umróti
og óvissu vegna yfir-
færslu grunnskólans
frá ríki til sveitarfé-
laga, einkum þó út
um land þar sem
fræðsluskrifstofur
kjördæmanna voru
lagðar niður við yfirfærsluna.
I nýrri reglugerð um sérfræði-
þjónustu skóla frá því í sumar er
lögð nokkuð þröng áhersla á
kennslu og nám. Spyija má hvort
þessi áherslubreyting sé í takt við
vaxandi uppeldishlutverk grunn-
skólans. Einnig má velta fyrir sér
hvort þessi þrönga áhersla á að
sérfræðiþjónustan aðstoði við
kennslu og nám samræmist mark-
miðsgrein grunnskólalaganna. Þar
er skólanum meðal annars ætlað
að „stuðla að alhliða þroska, heil-
brigði og menntun hvers og eins“
og að þjálfa hæfni nemanda til
samstarfs við aðra.
Við yfirfærsluna er sveitarfé-
lögunum hins vegar nokkuð í
sjálfsvald sett hvernig skipulagi
sérfræðiþjónustunnar er háttað
og geta sniðið skipulagið að að-
stæðum í sveitarfélögunum. Út-
færsla þjónustunnar er því mis-
jöfn og sumstaðar er hún tengd
félagsþjónustu sveitarfélaganna.
Við það skapast möguleiki á að
stofna þverfaglega og heildstæða
barna- og fjölskylduþjónustu, sem
sinnir barninu í fjölskyldunni ekki
síður en barninu í skólanum eða
leikskólanum. Á komandi árum
gefst síðan tækifæri til að bera
mismunandi skipulag saman og
S álfræðiþj ónustan,
segir Benedikt
Jóhannsson, hefur
sinnt marg-
víslegum vanda.
meta hvaða skipulag er skilvirk-
ast og hvað hentar best á hveijum
stað.
Við núverandi aðstæður er sér-
lega mikilvægt að foreldrar, skóla-
fólk og sveitarstjórnamenn séu
vakandi fyrir því að börnin okkar
eigi kost á góðri sérfræðiþjónustu
ef þörf krefur, áður en í óefni er
komið.
Höfundur er sálfræðingur.
Benedikt
Jóhannsson
i-
amtök fjárfesta
almennra hlutabréfa- og sparifjáreigenda
Fundarstaöur:
Fundartími:
Dagskrá:
Biát saiur Verslunarskóla íslands
28. nóvember 1996 kl. 17:15
17:15
17:30
17:45
18:00
18:15
Skattaleg meðferð fjármagnstekna og áhrif nýrra laga um
fjármagpstekjuskatt á sparnað og ákvarðanir fjárfesta.
Ólafur Nilsson, löggiltur endurskoðandi.
Þróun hlutabréfamarkaðar og væntingar fjárfesta í Ijósi
staðreynda og spádóma.
Björn Jónsson, forstöðumaður Hlutabréfasjóðsins hf.
Alþjóðlegur fjármagnsmarkaður og tækifæri. Notkun
upplýsingakerfa í þágu fjárfesta og fjármálastofnana.
Hreiðar Már Sigurðsson, sjóðsstjóri
verðbréfasjóða Kaupþings.
Samkeppnisstaða innlánsstofnana gagnvart öðrum
fjárfestingarkostum sparifjáreigenda.
Guðmundur Hauksson, sparisjóðsstjóri SPRON.
Hlutverk tryggingafélaga á fjármagnsmarkaði.
Samvinna, samruni, samkeppni.
Axel Gíslason, forstjóri VÍS.
18:30 Ræðumenn sitja fyrir svörum.
Benedikt Jóhannesson, forstjóri Talnakönnunar, stýrir.
18:45 Aðalfundastörf skv. lögum félagsins.
Þorvarður Elíasson, formaður Samtakanna.
Gott er að
eiga ráðherra
Viggó Örn
Jónsson
Austur eða norður?
Eins og lands-
mönnum má vera ljóst
er margra milljarða
króna jarðganga-
framkvæmdum á
Vestfjörðum nýlokið.
Nú eru tveir ráðherr-
ar í ríkisstjórn Is-
lands, þeir Halldór
Blöndal samgöngu-
ráðherra og Halldór
Ásgrímsson utanrík-
isráðherra, komnir í
hár saman vegna þess
að báðir vilja fá næsta
milljarðaaustur ríkis-
ins í sitt kjördæmi.
Báðir standa á því fastar en fótun-
um að nú sé „komið að þeim“.
Var þetta ein af þessum óbirtu
klausum í stjórnarsáttmálanum
sem Halldór Blöndal er búinn að
gleyma? Voru jarðgöng í kjördæmi
formanns Framsóknarflokksins
skilyrði fyrir því að framsókn felldi
niður sín kosningaloforð? Það er
aldrei að vita. Annað eins hefur
nú gerst í íslenskri hreppapólitík.
Þessi grein er þó ekki ætluð sem
árás á þá nafna Halldór og Hall-
dór. Hegðun þeirra er allt of viður-
kennt framferði ráðherra á íslandi
til að slík árás sé réttlætanleg.
Ég tek þetta atvik bara sem dæmi
um meinlegan galla í íslensku
stjórnkerfi.
Þrískipting
Þrískipting ríkisvaldsins í
dóms-, löggjafar- og fram-
kvæmdavald er algjört grundvall-
aratriði í skipan stjórnkerfisins.
Ef sömu menn eru fulltrúar fyrir
fleiri en einn af þessum þáttum
er mikil hætta á því að réttindi
þegnanna skerðist. Þjóðfélag sem
ætlar að tryggja réttindi þegna
sinna lætur ekki sömu mennina
setja lögin, framfylgja þeim og
dæma eftir þeim. A íslandi eru
ráðherrar jafnframt sitjandi þing-
menn. Það þýðir að þeir eru full-
trúar bæði löggjafar- og fram-
kvæmdavalds. Hugsanlega væri
hægt að horfa fram hjá slíku ef
þessi árekstur væri skaðlaus í
reynd og skerti aldrei réttindi
þegnanna. Eins og fyrrgreint
dæmi sýnir er raunin önnur. Til
að ná endurkjöri þurfa íslenskir
ráðherrar að sinna kjördæmi sínu
af krafti og sýna sveitungum sín-
um að þeir beri hag þeirra fyrir
bijósti. Þeir eru því í vonlausri
stöðu þar sem þeir þurfa að beij-
ast fyrir starfi sínu með því að
gera það illa.
Bandaríkin
Hvað sem má annars segja um
Bandaríkin þá er stjórnkerfi þeirra
til fyrirmyndar hvað varðar rétt-
indi þegnanna og það er ljóst að
höfundum þess var
annt um lýðræði, jafn-
rétti og öryggi. Þar eru
ráðherrar ekki þjóð-
kjörnir og þaðan af
síður sitjandi þing-
menn. Þeir eru valdir
af þjóðkjörnum forseta
og þurfa þar af leið-
andi ekki að óttast
kosningar í einstökum
kjördæmum heldur
geta þeir óhræddir
sinnt starfi sínu fyrir
hönd þjóðarinnar allr-
ar. Þetta fyrirkomulag
hefur margsannað
gildi sitt og ætti að
vera Islendingum fyrirmynd við
breytingar á kosningakerfinu.
Umtalsverðra breytinga er þörf á
stjórnarskránni hvað varðar kosn-
ingafyrirkomulag. Það er óþolandi
að ráðherrar skuli mismuna lands-
hlutum eins og núverandi kerfi
Tveir ráðherrar eru
komnir í hár saman,
••
segir Viggó Orn Jóns-
son, og vilja báðir fá
næsta milljarðaaustur í
kjördæmi sitt.
hvetur beinlínis til. Þegar við bæt-
ist núverandi kjördæmaskipan og
atkvæðavægi er augljóst að mjög
hallar á Reykvíkinga og Reyknes-
inga. Því miður er ólíklegt að
nauðsynlegar breytingar verði á
næstunni. Þingmenn Reykjavíkur
virðast af einhverri ástæðu vera
einu þingmenn landsins sem hugsa
ekki um sitt kjördæmi framar öðr-
um.
Blessuð landsbyggðin
Svo virðist sem þingmönnum
og málpípum flokkanna sé meira
umhugað um giórulausa byggða-
stefnu en réttindi landsmanna.
Nokkur umræða hefur nú verið
um íslenska stjórnkerfið upp á
síðkastið í kjölfar ágætrar úttektar
SUS á kjördæmamálinu. Dagur-
Tíminn fjallaði svo um málið á
forsíðu. Gamla framsóknartuskan
hæddist þar mjög að uppdrætti
að einmenningskjördæmum sem
birtist í Stefni. Gerði höfundur
greinarinnar mikið grín að því að
samkvæmt þessum hugmyndum
myndi Grafarvogurinn fá þijá eða
Qora þingmenn. Þvílíkur dæma-
laus hroki og vanvirðing fyrir rétt-
indum meirihluta þjóðarinnar sem
búsettur er á Reykjavík og Reykja-
nesi! Höfundur greinarinnar virtist
ekki hafa neinn skilning á orðinu
lýðræði. Einna helst virtist hann
halda að það væri einhvert sam-
heiti fyrir byggðastefnu. Formað-
ur Framsóknarflokksins lét síðan
þau orð falla í viðtali við Morgun-
blaðið á dögunum að hann skildi
ekki hvers vegna sumir teldu jöfn-
un atkvæðisréttar mannréttinda-
mál. Sú staðreynd að enginn virt-
ist taka eftir þessari yfirlýsingu
Halldórs segir ansi margt um það
hveiju menn mega venjast frá
fulltrúum okkar á Alþingi, fulltrú-
um sem segjast ekki skilja af
hveiju jafnrétti Jþegnanna sé
mannréttindamál. Á meðan þessu
kerfi er ekki breytt verða Reykvík-
ingar og Reyknesingar áfram ann-
ars flokks borgarar.
Höfundur er ístjórn Hcimdallnr,
FUS.