Morgunblaðið - 28.11.1996, Blaðsíða 48

48 FIMMTUDAGUR 28. NÓVEMBER 1996
FERÐ LAGAIMEMA TIL LAIMDSINS HELGA
MORGUNBLAÐIÐ
í Tel Aviv og Jaffa
HORFT til Tel Aviv frá Jaffa. Á myndinni er hæsti skýjakljúfur
Mið-Austurlanda, Shalombyggingin.
Lögfræðitímar í Tel Aviv
Sunnudagurinn 7. janúar var bara
eins og hver annar virkur dagur hjá
ísraelsku gestgjöfunum okkar því
að vikan í ísrael byrjar á sunnu-
degi. Nú áttum við að sitja tíma í
Stjómunar- og lögfræðiskóla Tel
Aviv (The College of Management
Academic Studies Law School). Það
var undarlegt að sitja lögfræðitíma
á sunnudegi og áreiðanlega í fyrsta
Tj^-skiptið sem við gerðum það.
Fyrsti fyrirlesturinn þennan dag
var hjá fyrrverandi hæstaréttar-
dómara við Hæstarétt ísraels, M.
Ben Dror. Fyrirlesturinn fjallaði
almennt um dómara í ísrael og val
á þeim, en dómarar í Israel verða
að uppfylla strangar hæfniskröfur
og m.a. að hljóta samþykki 9 manna
valnefndar til þess að hljóta skipun.
Seinni fyrirlesturinn snerist um
sögulegt baksvið lagakerfis í ísrael
og var hann fluttur af skólastjóra
Stjórnunar- og lögfræðiskólans,
prófessors Daníels Friedmann. Fri-
edmann er mjög virtur fræðimaður
í ísarael og einna þekktastur fyrir
rit sín um samningarétt. Friedmann
— ' var með móttöku fyrir okkur seinna
um kvöldið, heima hjá sér, sem
heppnaðist mjög vel.
Eftir móttökuna hjá Friedmann
hittumst við, íslenski hópurinn í
fyrsta skipti á Picasso-barnum, sem
átti eftir að verða fastur samkomu-
staður okkar í Tel Aviv.
Daginn eftir vorum við fyrst í
tíma í ísraelskri stjórnskipun hjá
prófessor Klein og síðan í tíma í
„securities" hjá prófessor Yadlin.
Flest okkar héldu að seinni fyrir-
«. jiesturinn ætti að fjalla um öryggis-
mál í ísrael en svo var ekki. Secur-
ities merkti í þessu sambandi hluta-
bréf og sátum við því í heilan tíma
og hlustuðum á fyrirlestur um verð-
bréfamarkaði og hlutabréf.
Um kvöldið fóru gestgjafar okkar
síðan með okkur á Jazz-bar í miðbæ
Tel_ Aviv og komumst við að því
að ísraelar eiga bara nokkuð fram-
bærilega tónlistarmenn á þessu
sviði.
Skoðunarferð um Tel Aviv
Þann 9. janúar fórum við með
ísraelsku gestgjöfunum okkar í
skoðunarferð um Tel Aviv og Jaffa.
Tel Aviv merkir „hæð vorsins" og
er það nafn borgarinnar fengið úr
Gamla Testamentinu (Esekielsbók
3,15). Þótt nafn Tel Aviv sé gam-
alt er borgin ung. Þar sem nú er
stórborg, voru ekkert nema sand-
flákar árið 1909 en upp frá þeim
tímapunkti fluttist mikill fjöldi gyð-
inga til borgarinnar. Uppbyggingin
hefír því verið mikil.
Tel Aviv er nútímaborg, miðstöð
efnahagslífs og viðskipta í ísrael
og þar eru einnig flest erlend sendi-
ráð. Flestar byggingar í Tel Aviv
eru ljósleitar og látlausar og virðist
áhersla hafa verið lögð á hagnýti
og notagildi við hönnun þeirra. Víða
gætir áhrifa arkitekta á borð við
Bauhaus, Le Corbusier og Mend-
elsohn.
Tel Aviv er alger andstæða hinn-
ar fornu hafnarborgar Jaffa, sem í
dag telst reyndar til Tel Aviv. Jaffa
er talin meðal elstu borga í heimi.
Nafnið Jaffa er dregið af hebreska
orðinu jafé, sem þýðir falleg. Sumir
halda þvi fram að borgin hafi verið
nefnd eftir einum af þremur sonum
Arkar-Nóa, Jafet, en hann 'á að
hafa verið meðal þeirra fyrstu sem
byggðu Jaffa. Yfírbragð og stíll
Jaffa er a.m.k. allt annar en Tel
Aviv. Þar eru gömul hús og þröng
ísraelar og íslendingar
eiga það sameiginlegt
að tiltölulega stutt er
síðan báðar þjóðir eign-
uðust nýjar byggingar
yfir Hæstarétti sína,
segir Ragnheiður
Jónsdóttir, í 3. grein
sinni af fjórum.
stræti, umhverfíð er rómantískt og
andblær liðinna alda svífur þar um.
Segja má að í þessum tveimur borg-
um haldist gamli tíminn og nútím-
inn í hendur.
Við hófum skoðunarferð okkar
um Tel Aviv á því að fara í
Diaspora-safnið. í safninu er menn-
ingu og fjölbreyttum lífstíl gyðinga-
samfélaga víðsvegar um heiminn
lýst á margvíslegan máta t.d. í rit-
uðu máli og með litskyggnum og
kvikmyndum. Ólíkum hefðum, sið-
um og hátíðum gyðingasamfélaga
eru gerð skil. I einum sýningarsaln-
um sáum við t.a.m. líkön af bæna-
húsum gyðinga, sem dreifð voru
um alla Evrópu, en mörg þeirra
voru brennd í seinni heimsstyrjöld-
inni.
Eftir að hafa skoðað Diaspora-
safnið keyrðum við til Jaffa og borð-
uðum hádegisverð í einu frægasta
bakaríinu þar, Said Abou Elafía,
sem starfrækt hefír verið af sömu
arabafjölskyldunni í 4 kynslóðir,
allt frá árinu 1880. Við gátum m.a.
valið milli 24 tegunda af brauðum
með áleggi og úrvali af pizzum og
pítum. Einna vinsælast hjá Abou
Elafía, var pítubrauð með eggja-
hræru, tómötum, osti,ólívum og
sveppum, bakað yfír opnum eldi
eftir arabískri leyniuppskrift ættar-
innar. Ætli leyndarmálið hafí ekki
verið fyrsta flokks hráefni. Hvað
sem öðru leið, arabarnir voru með
góðan mat.
Að hádegisverðinum loknum,
röltum við aðeins um stræti Jaffa
og gengum síðan til baka til Tel
Aviv eftir endilangri strandlengj-
unni. Ströndin sem full er af fólki
yfir sumartímann, var auð þegar
við komum enda hávetur.
Frá ströndinni sáum við m.a.
Beit Haganah, bækistöð varnarhers
gyðinga, sem stofnaður var árið
1920 til þess, m.a. að veijast árás-
um araba á hinar nýju byggðir
gyðinga í Tel Aviv. Haganah sam-
einaðist síðar skæruliðahreyfíng-
unni Irgun og saman lögðu þessar
hreyfingar grunninn að her Israels
(Zahal - Israeli Defence Forces,
skammst. IDF).
Á ströndinni hittum við fyrir hóp
karla sem voru í teningaspilinu
schesch-besch. Voru þeir allir af
vilja gerðir að útskýra fyrir okkur
út á hvað leikurinn gengi, en okkur
var það illskiljanlegt - þar sem
þeir töluðu aðeins hebresku.
ísraelsku laganemarnir buðu
okkur síðan aftur í mat, nú í síðdeg-
isverð. Að honum loknum héldum
við heim á leið með hýslunum okk-
ar, til þess að taka okkur til fyrir
kvöldið.
Um kvöldið var móttaka á heim-
ili íslenska konsúlsins í ísrael, Peter
Gad Naschitz. Móttökurnar hjá
Naschitz, sem m.a. er eigandi einn-
ar stærstu lögfræðistofu í Tel Aviv
voru hinar höfðinglegustu.
Við lukum kvöldinu á litlum veit-
ingastað í Jaffa.
Hæstiréttur ísraels
Miðvikudaginn 10. janúar buðu
ísraelsku laganemarnir okkur í aðra
Hvemig á að bregðast við vaxandi
ofbeldishneigð ungs fólks?
Alniennur fundurá Hótel Sö^ii
fimmtudag kl. 17:15 að Hótel Sögu, Skála, 2. hæð, gengiö inn norðanmegin.
Dagskrá:
Baldur Guðlaugsson, formaður Varðar-Fulltrúaráðsins setur fundinn.
Stutt framsöguerindi:
Ragnar Gíslason, skólastjóri
Ólafur Guðmundsson, foreldri
Hafsteinn Þór Hauksson, nemandi
Sólveig Pétursdóttir, alþingismaður
Að framsöguerindum loknum verða almennar umræður og
íyrirspumir.
Fundarstjóri: Margrét Theodórsdóttir, skólastjóri.
Allir velkomnlr
VORDUR ■ FULLTRUARAD
SJÁLPSTJEÐISFÉLACANNA
f REYKJAVÍK
ferð til Jerúsalem. Nú átti m.a. að
skoða Hæstarétt ísraels. Eitt er það
sem ísraelar og við íslendingar eig-
um sameiginlegt en það er að til-
tölulega stutt er síðan að báðar
þjóðir eignuðust nýjar byggingar
yfír Hæstarétti sína.
Allt frá stofnun ísraelska ríkisins
pg til ársins 1992 var Hæstiréttur
ísrael í leiguhúsnæði. Árið 1984
bauðst Yad Hanadiv (Rothschild-
sjóðurinn) til þess að fjármagna
nýja byggingu undir Hæstarétt
ísraels. Haldin var samkeppni 1986
um val á arkítekt byggingarinnar
og voru vinningshafarnir Ada
Karmi-Melamede og Ram Karmi
frá Tel Aviv. Hæstaréttarbyggingin
reis á mettíma og var formlega
tekin í notkun í nóvember 1992.
Hún er hin glæsilegasta í alla staði.
Vegna staðsetningar sinnar í
Jerúsalem, varð Hæstaréttar-bygg-
ingin að vera úr sama byggingar-
efni og borgarmúrarnir og aðrar
byggingar í nágrenninu þ.e. til-
höggnum eyðimerkurlituðum kalk-
steini. Arkítektar byggingarinnar
túlkuðu hin afstæðu lögfræðihug-
tök „lög“ og „sannleikur" með bein-
um línum í byggingunni en hugtak-
ið „réttlæti" með bogadregnum. Öll
byggingin er því ýmist bein eða
bogadregin. Mikið var lagt upp úr
því við hönnun byggingarinnar að
náttúrulegt ljós næði að flæða inn
um glerveggi og glugga og er öll
byggingin því mjög björt.
Eftir hefðbundna vopnaleit var okk;
ur hleypt inn í Hæstarétt ísraels. í
aðalanddyrinu er breiður stigi, sem
við gengum upp og stóðum við þá
frammi fyrir stórum glugga. Glugg-
inn var sem lifandi listaverk af Jerú-
salemborg en í gegnum hann sást
m.a. yfír Nachalot-hverfíð,
Sacher-garðinn og miðbæ Jerúsal-
em. Okkur var sagt að útsýnið
gegnum gluggann heillaði margan
listamanninn enda var einn slíkur
með málningartrönur sínar með
sér, að festa þessa fallegu sýn á
striga.
Víðsvegar um Hæstarétt ísraels
eru svipaðir gluggar, en útsýnið úr
þeim skreytir bygginguna, líkt og
það væri listaverk af Jerúsalem.
Við gengum framhjá þriggja
hæða lagabókasafni Hæstaréttar
sem glitti í, í gegnum glerveggi og
komum síðan inn í álmuna þar sem
hinir 5 dómssalir Hæstaréttar Ísra-
els eru. í einum þeirra er einmitt
þessa dagana verið að rétta í máli
Yigal Amin, morðingja Yitzhaks
Rabin. Inngöngudyrnar að hveijum
dómssal minntu á borgarhlið, en á
biblíutímum fóru réttarhöld fram
þar. Við gengum inn um einar dyrn-
ar og skoðuðum einn dómssalinn.
Síðan fylgdumst við með málflutn-
ingi á hebresku, en konsúll okkar
íslendinga, Peter Gad Naschitz, var
einmitt að flytja mál þennan dag.
í lokin á heimsókn okkar fengum
við að ræða stuttlega við einn af
14 starfandi hæstaréttardómurum
við réttinn, Dr. Shlomo Levin. Hann
bauð okkur í fundarherbergi dómar-
anna og svaraði þar góðfúslega
spurningum okkar um starfsemi
Hæstaréttar ísraels.
Yad Vashem
Eftir heimsóknina í Hæstarétt
og síðbúinn hádegisverð buðu ísra-
elsku gestgjafarnir okkur í Yad
Vashem-safnið. Yad Vashem merk-
ir „minningarmark og nafn“ og er
það heiti safnsins fengið úr Gamla
____|
SEMENTSBUNDIN
FLOTEFNI
Mest seldu flotefni í Evrópu
nólflagnirhi
IÐNAÐARGOLF
Smtdjuvegur 70,2QO Kópavogur
Siman 564 1740, 892 4170, Fæoí: 554 3 769