Morgunblaðið - 28.11.1996, Blaðsíða 62

62 FIMMTUDAGUR 28. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF TIL BLAÐSINS
ÍDAG
Sj úkratryggingar
fyrir alla
Frá Baldvini Arnasyni:
EFTIR að greinarhöfundur hefur
þurft að ganga í gegnum þreng-
ingar vegna barna sinna sem
komu frá Filippseyjum, er ég til-
neyddur að skrifa nokkrar línur
um þá erfiðleika
sem nýbúar og
aðrir Islending-
ar, sem flytjast
búferlum til
landsins, lenda
í. Þeir sem ekki
hafa haft fasta
búsetu (lög-
heimili) á land-
inu í a.m.k. 6
mán., hafa ekki
aðgang að sjúkrasamlagi og njóta
því ekki neinna sjúkratrygginga
fyrstu 6 mánuðina. Fólk verður
sem sagt að bíða í 6 mánuði án
nokkurra trygginga eða annarrar
eðlilegrar fyrirgreiðslu af hálfu
hins opinbera. Þessi biðtími getur
reynst mjög afdrifaríkur fyrir fólk
ef eitthvað alvariegt kemur upp á
eins og t.d. slys eða alvarleg veik-
indi.
í mörgum nágrannaríkjum okk-
ar hefur verið brugðist við þessu
með því að gera fólki kleift að
tryggja sig til skamms tíma, þ.e.
að kaupa sjúkratryggingu til að
brúa þetta bil. Hér á landi er þetta
ekki hægt og eru margir sem átta
sig ekki á þessu fyrr en of seint,
þ.e. fólk hefur sagt upp trygging-
um sínum áður en það kemur til
landsins. Þetta er augljóslega mjög
vond staða sem fólk lendir í, ekki
síst þar sem börn eru oft annars
vegar og hlýtur þetta því að valda
foreldrum miklum kvíða, áhyggj-
um og öryggisleysi.
Því miður virðast allar upplýs-
ingar um þessi mál vera mjög af
skornum skammti, það er alltjent
ekki auðvelt að nálgast þær á rétt-
um tíma fyrir fólk, áður en það
kemur til landsins. Það væri mjög
svo æskilegt að bæklingur um
þessi mál væri aðgengilegur og á
fleiri en einu tungumáli (íslensku)
til þess að fólk gæti kynnt sér
betur lög og reglur áður en það
er of seint.
í von um að forráðamenn yfir-
valda, umboðsmaður bama og
umboðsmaður Alþingis, taki þessa
grein til athugunar og geri ráðstaf-
anir til að tryggja öllum rétt til
sjúkratrygginga, þakka ég fyrir að
sinni.
BALDVIN ÁRNASON,
Miklubraut 68, Reykjavík.
VELVAKANDI
Svarar í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16
frá mánudegi til föstudags
Netfang: laugaÞmbl.is
Með morgun
kaffinu
ÉG drekk nánast því
engan landa lengur.
Ég er svo skjálfhentur
að ég helli næstum
öllu niður.
Dónaleg-
söngkona
MIG langar að koma á
framfæri áliti mínu á
framkomu ákveðinnar
söngkonu, er áritaði nýút-
kominn geisladisk sinn við
plötubúð Skífunnar í
Kringlunni fyrir nokkru.
Það var ekki nóg með að
viðkomandi gæti varla
haidið sér vakandi og upp-
réttri í sætinu, heldur var
hún með leiðindaviðhorf
til okkar sem vorum búin
að standa þarna í langan
tíma til að fá að beija
hana augum.
Þegar röðin var svo
loksins komin að manni
hrifsaði hún með frekju
af manni mynd-
ina/diskinn, krotaði eitt-
hvað óskiljanlegt á hann,
og henti henni (í orðsins
fyllstu merkingu) aftur í
mann og allt þetta án
þess svo mikið sem líta
upp frá borðinu, hvað þá
að brosa. Hún sem nýtur
hylli landa sinna fyrir
yfirburða frábæran söng
ætti að athuga það að
svona framkoma getur
skemmt fyrir henni. Það
hvarflaði að mér hvort
hún væri kannski að
reyna að skapa sér nýja
ímynd með svona stælum.
En ég vona samt að sú
sem ég tala um sjái að sér
og taki orð mín til um-
hugsunar, því ég veit að
margir sem komu þarna
á föstudaginn eru sam-
mála mér um að svona
framkoma eykur ekki
áhuga manns á að mæta
á tónleika eða kaupa disk-
inn.
Ásta Björk
Jökulsdóttir
Sj ónvarpsmynd
um gosið
JÓN Sæmundsson
hringdi. Hann leggur til
að Sjónvarpið geri þátt
um gosið í Vatnajökli,
Skeiðarárhlaup og ham-
farirnar á sandinum. Svo
ágætar sem fréttamynd-
irnar eru væri ómetanlegt
að fá að sjá t.d. klukku-
stundarlangan þátt um
þessar miklu náttúru-
hamfarir.
Tapað/fundið
Hjól fannst
FJALLAHJÓL er búið að
vera í óskilum fyrir utan
Fjarðartorg, Reykjavíkur-
vegi 50 í Hafnarfirði, síðan
í síðustu viku. Einnig
fundust gleraugu á bíla-
planinu þar fyrir framan
sl. þriðjudagsmorgun.
Upplýsingar um hjólið eru
gefnar í síma 565-0964.
Veski tapaðist
BRÚNT veski merkt Et-
ienne Aiegner tapaðist á
bílastæðinu við Borgar-
kringluna sl. miðvikudag.
í veskinu voru m.a. VISA-
kort, gleraugu og lyklar.
Skilvís finnandi er vin-
samlega beðinn að hringja
í síma 562-5668 og er
fundarlaunum heitið.
Ábending til foreldra
COSPER HÖGNIHREKKVÍSI
,iHann er hJaup'mn, hcj/nan •• cSq. þansn'g.
Víkveiji skrifar...
Frá Jóni Pétri Zimsen:
ÞEGAR minnst er á skóla eða fjöl-
miðla er það oft á neikvæðum nót-
um. Börn nú til dags tala slæma
íslensku (nota slanguryrði) og sýna
fólki og umhverfi sínu litla virð-
ingu. Einnig er talað um að skólinn
standi sig ekki nógu vel í vímuefna-
vörnum og _að neysla vímuefna sé
að aukast. Ég vil þó taka fram að
þorri ungmenna á við lítil eða eng-
in vandamál að stríða.
Fólk lítur almennt á að skólinn
sé stofnun þar sem hægt sé að
geyma börnin og ala þau upp á
meðan foreldrarnir vinna myrkr-
anna á milli til þess að eiga fyrir
næstu afborgun. Fólk má ekki líta
framhjá þeirri staðreynd að börn
á grunnskólaaldri eru einungis 12%
af tíma sínum í skólanum á árs-
grundvelii. Spurningin er því sú
hvort hefur meiri áhrif, skóli eða
foreldrar á uppeldi barna.
Mín skoðun er tvímælalaust sú
að foreldrar beri ábyrgð á uppeldi
barna sinna. Hver hefur ekki stað-
ið sjálfan sig að því að koma
þreytt(ur) heim úr vinnu milii
17.00 og 18.00, búa til matinn,
borða og koma svo börnunum svo
í rúmið. Oft líður hin hefðbundna
vinnuvika svona. Foreldrar eru
ekki nema 2-3 tíma með börnum
sínum áður en þau fara að sofa
og það er einfaldlega ekki nægur
Frá Sveini Ölafssyni:
ÉG VIL gera örlitla athugasemd
við málstýfingu sem ég hef séð
bæði á mjólkurfernu og nú á
laugardag í Mogga: Að það sé
rangt að dingla bjöllu.
Það er bæði rökrétt og réttur
siður að dingla bjöllu, þegar þess
er þörf. Málsiðurinn er kominn frá
þeim tíma, sem rafmagn var ekki
notað til að hringja bjöllum, held-
ur sló fólk á þráð, þegar það vildi
að bjallan hringdi. Þráðurinn var
þá tengdur við bjölluna, þannig
að þegar stríkkaði á honum, slóst
bjallan við kólfinn og tilganginum
tími fyrir börnin. Þetta ferli er
auðvitað ekki óskaferli foreldra
en lífsgæðakapphlaup og lág laun
eru orsök þess, en það er annað
mál. En þegar öllu er á botninn
hvolft eru það foreidrarnir sem
eru ábyrgir fyrir því að ala börnin
vel upp og kenna þeim góða siði.
Það er ósköp auðvelt að varpa
ábyrgðinni yfir á einhvern annan
(skóla, fjölmiðla) þegar í óefni er
komið, en útgangspunkturinn er
alltaf sá sami, ef foreldrar eyða
tíma með börnunum sínum og
sinna þeim vel, kenna þeim góða
og giida siði verður útkoman yfir-
leitt góð.
Auðvitað kemur skólinn inn í
þetta dæmi og gerir það sem í
hans valdi stendur með aukinni
fræðslu og betra námsefni. For-
eldrar verða þó að átta sig á því
að það eru þeir sem hafa mest
áhrif á það hvernig tekst til með
að skapa góðan þjóðfélagsþegn.
Heimilin þurfa að vakna af þyrni-
rósarsvefni sínum og gefa börnum
sínum meiri gaum Ekki er lengur
hægt að kenna skólum eða fjöl-
miðlum um hvernig komið er.
Börnin okkar eru að kalia á hjálp
með hátterni sínu og það er skylda
okkar allra að bregðast fljótt og
örugglega við því kalli.
var náð. Þá dinglar fólk bjöllu og
lítið við því að segja, en best að
svara hringingunni. Það er ekki
lengra en 15 ár síðan þessi óbrigð-
ula tækni var notuð í Hafnarfjarð-
arvögnum, enda komust menn
einhvern tíma að því að þetta
orðalag var einmitt útbreitt í
Hafnarfirði.
Tengt þessu er orðalagið „siá á
þráðinn til e-s“. Þetta er tæknilega
úrelt orðalag, svipað og ljósvaki.
Það þýðir samt ekki að við hendum
því.
SVEINN ÓLAFSSON,
Melabraut 25, Seltjarnarnesi.
EKKI er hægt annað en taka
ofan fyrir þeim mönnum sem
á innan við þremur vikum hafa
komið á vegasambandi á ný yfir
Skeiðarársand. Margir hafa lagt
hönd á plóginn og lyft Grettistaki
á skömmum tíma; ráðamenn voru
fljótir að taka við sér, embættis-
menn létu hendur standa fram úr
ermum, vegagerðarmenn og
brúarvinnuhópar gengu til verks
af krafti og kunnáttu og margir
aðrir lögðu sitt af mörkum.
Þegar náttúruöflin klipptu á
hringveginn í flóðinu mikla úr
Grímsvötnum fyrir aðeins 23 dög-
um sagði Davíð Oddsson forsætis-
ráðherra á Alþingi að hafist yrði
handa við framkvæmdir á sandin-
um um leið og færi gæfist. Miðað
væri við að koma á vegtengingu
til bráðabirgða á minna en tveimur
mánuðum. Framkvæmdir á
sandinum gengu enn betur en
bjartsýnustu menn þorðu að vona.
Þegar tenging um hringveginn
er nú komin á að nýju blasir
ævintýralegt landslag við vegfar-
endum, sem minnir óþyrmilega á
ægikrafta jökulsins. Stór jökul-
stykki og ruðningur eru hvar-
vetna um sandinn og bráðna ekki
eða grafast í sandinn fyrr en eft-
ir vikur eða mánuði og geta þá
myndað stórhættulega jakahveri
eða bleytupytti. Út á sandinn
sjálfan á ferðafólk þess vegna
ekkert erindi eins og yfirvöld hafa
bent á.
xxx
HELLAN nefnist fréttablað
sem gefið er út á Siglufírði.
Nýlega birtist þar bréf frá Krist-
jáni Elíassyni, skipstjóra á Sigli,
dagsett 8. nóvember. Hann kemur
víða við í bréfi sínu og segir með-
al annars frá því að mikið sé spii-
að um borð, menn reyni að skjóta
sér svartfugl í matinn, talsvert sé
horft á myndband, en þó minna
en í upphafi veiðiferðar. Menn
stundi líkamsrækt, gangi og
hlaupi 3-5 km á dag, lyfti ein-
hveijum hundruðum kílóa og svo
sé Iagst í .sólbað.
í vikunni hafa birst fréttir um
talsvert lakari Smuguafla í ár
heldur en í fyrra en síðasta skipið
sem var á þessum veiðum er nú
komið heim. Um veiðiskapinn hef-
ur Kristján þessi orð: „Það er
ósköp lítil veiði, varla öðru megin
upp á þröst, eins og einn skip-
stjóri orðaði það fyrir löngu á Is-
landsmiðum.“ Hann segir frá því
að á þessum slóðum birti um sjö-
leytið, farið sé að dimma fyrir 11
á morgnana og orðið almyrkt á
hádegi.
Síðan segir hann frá því að á
dögunum hafi skipveiji á Sigli
fengið heiftarlega tannpínu og
færeyskur skipstjóri á stóru lett-
nesku skipi hafi boðið aðstoð
skipslæknis síns. Aðstæður um
borð í þessu skipi hafi sannarlega
verið frumstæðar eins og vel hafi
komið fram á myndbandi sem einn
skipveija Siglis tók um borð.
„Eftir að hafa horft á mynd-
bandið held ég að mér sé óhætt
að fullyrða að enginn íslenskur
sjómaður léti bjóða sér annað eins
umhverfi og vinnuaðstæður.
Færibönd hafa enn ekki verið
fundin upp í Lettlandi. Hver ein-
asti fiskur var handlangaður um
vinnsludekkið og hausarinn
þeirra, groddaleg hjólsög, hefði
sómt sér vel í rekaviðnum á
Ströndum," segir Kristján Elías-
son í bréfi sínu.
JÓNPÉTUR ZIMSEN,
Espigerði 16, Reykjavík.
Athugasemd við
Hvað skal segja