Morgunblaðið - 16.10.1997, Blaðsíða 48
48 FIMMTUDAGUR 16. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
4
SKOÐUN
RUSSNESK RULLETTA
FÁTT er skemmtilegra en þegar
varðhundar hagsmunakerfisins
sýna óvart stáltennurnar opinber-
lega.
Gott dæmi um uppákomu af
þessu tagi mátti sjá á síðum Morg-
unblaðsins sunnudaginn 5. október
sl., þegar Guðrún S. Eyjólfsdóttir,
forstöðumaður Lyfjaeftirlits rílds-
ins, líkti notkun hollustuafurða
bandaríska stórfyrirtækisins
Herbalife við rússneska rúllettu. I
alvöru löndum þar sem tekið er al-
varlega á axarsköftum embættis-
manna yrði þessi ágæta kona að
segja af sér umsvifalaust. En á Is-
landi gilda aðrar reglur.
Fyrir þá sem ekki vita er heilsu-
fyrirtækið Herbalife virtasti braut-
í-yðjandi heims í framleiðslp nær-
ingar- og heilsuvarnings. Á sama
tíma og lyfjaiðnaður nútímans ein-
blínir á sjúkdóma og vinnslu (aðal-
lega) gerviefna til að ráða niðurlög-
um þeirra hefur þetta merka íyrir-
tæki einblínt á heilbrigði, þ.e. að
fyrirbyggja sjúkdómana áður en
þeir dynja yfir.
Ofuráhersla heilbrigðiskerfisins á
sjúkdóma er ein meginástæða þess
að þjóðir heims eru hvarvetna að
kikna undan ofboðslegum kostnaði
við heilbrigðisþjónustu. I Banda-
ríkjunum einum var þessi kostnað-
ur á síðasta ári 1000 milljarðar doll-
ara (ein amerísk trilljón) eða fjórfalt
meiri en útgjöld til hemaðarmála.
Þeir sem héldu að einkavæðing
mundi leysa þetta mál vita nú betur:
hítin er botnlaus. Jafnvel lægst
settu bírókratar í heilbrigðiskerfinu
vita að það er aðeins ein leið til út úr
þessum ógöngum: að snúa sér af al-
efli að fyrirbyggjandi sjúkdóma-
vömum vegna þess að sú leið er
a.m.k. hundrað sinnum ódýrari og
árangursríkari.
Jákvæð viðbrögð al-
mennings og neikvæð
viðbrögð lyfjaframleið-
enda, segir Jón Óttar
Ragnarsson, við afurð-
um Herbalife-fyrir-
tækisins eru af sama
toga spunnin.
og sagði mér hreint út (kannski til
að vara mig við) að hún væri ekki á
launum hjá ríkinu, heldur lyfja-
framleiðendum (!) og hefði því varla
lögsögu og enn síður tíma til að
fjalla um þetta mál. Á fundinum
kom jafnframt fram að hún hafði
beinlínis ímugust á fyrirtækinu (og
raunar hollustu- og fæðubótarvör-
um yfirhöfuð) og var þekking henn-
ar á fyrirtækinu öll í gróusögustíl.
Jafnframt kom berlega í ljós að
þekking hennar á næringarfræði og
fæðubótarefnum var af skornum
skammti svo ekki sé meira sagt.
Enda þótt ég hefði lítinn áhuga á að
afhenda svo mikilvægt framfaramál
í hennar hendur átti ég ekld ann-
arra kosta völ. Fannst mér raunar
með ólíkindum - eftir allt sem á
undan var gengið - að hún skyldi
taka málið að sér í stað þess að vísa
því t.d. á Hollustuvernd ríkisins
sem hefði verið réttara og eðlilegra,
enda vörur Herbalife allsendis
óskyldar lyfjum af öllu tagi. En
þetta var ekki í eina skiptið sem
þessi ágæta kona átti eftir að koma
ofanrituðum á óvart.
Hvað síðan gerðist
veit sjálfsagt enginn
annar en blaðakona
Morgunblaðsins og
Guðrún sjálf. Líkleg-
asta skýringin er auð-
vitað sú að vinnuveit-
endur Guðrúnar,
„lyfjainnflytjendur og
-framleiðendur" hafi
tekið í taumana og
heimtað að - úr því að
ekki var hægt að
draga leyfið til baka -
í það minnsta skyldi
reynt að veita Herbali-
fe það högg sem kæfði
það í fæðingu. Sem
betur fer virðist ekk-
ert lengur geta stöðv-
að framgöngu Herbalife á Islandi -
ekki frekar en annars staðar þar
sem það hefur náð að skjóta rótum
- og jafnvel reiðilestur kerfisfólks
og keppinauta virkar aðeins sem ol-
ía á þann eld.
Jón Ottar
Ragnarsson
Herbalife á Islandi
Leyfið
Guðrún og ég
Þegar ég átti minn fyrsta og eina
fund með Guðrúnu S. Eyjólfsdóttur
pg tjáði henni áhuga minn á því að
íslendingar fengju að njóta góðs af
afurðum Herbalife eins og aðrir
íbúar Norðurlanda og Vestur-Evr-
ópu var hún óvenjulega hreinskilin
Eftir nokkurn eftirrekstur - með
bréfum og símbréfum - stóð Guð-'
rún við orð sín og heimilaði inn-
flutning á ýmsum helstu hollustu-
vörum Herbalife til íslands. Enda
þótt ég hefði vonast til að fá enn
fleiri efnaflokka í gegnum kerfið í
fyrstu atrennu gat ekki annað en
sætt mig við þessa niðurstöðu mið-
að við aðstæður.
Jákvæð viðbrögð almennings og
neikvæð viðbrögð lyfjaframleiðenda
við afurðum Herbalife-fyrirtækisins
eru af sama toga spunnin. Nú þegar
hafa fjölmargir Islendingar kynnst
þessum vörum af eigin raun og hafa
komist að sömu niðurstöðu og 25
milljónir notenda um allan heim:
þær svínvirka.
Á örskömmum tíma hefur náðst
ótrúlegur árangur. Er vitað um alls
16 manns sem hafa lést um 20 kíló
eða meira (undirritaður er í þeim
hópi) og nokkra sem hafa grensnt
langt umfram það. Ljúka flestir
sem hafa prófað vörurnar upp ein-
um munni um að þeim hafi sjaldan
eða aldrei liðið betur, haft eins mik-
ið úthald, verið jafngóðir á taugum,
sofið jafnvel o.s.frv. Þar við bætast
allir sem hafa uppskorið lækkaðan
blóðþrýsting, lækkaða blóðfitu,
losnað við ofnæmi, síþreytu eða ger-
sveppasýkingar svo dæmi séu
nefnd.
Það er því ekki að undra þótt
lyfjainnflytjendur og -framleiðend-
ur séu uggandi um sinn hag. Fyrir
ThaustgróðEr -GRÓÐURSETNING ^
I FULLllM GANGI
MIKIÐ
ÚRVAL
TRJÁA OG
RUNNA.
Opið virka
daga frá
kl. 8-16.30.
Pantanasími
5641777.
GLÆSILEGAR PLÖNTUR - GOÐ VERÐ.
ossvogsstöðin hf
PLÖNTUSALAN í FOSSVOGI,
Fossvogsblettur 1 - fyrir neðan Borgarspítala.
http://www.centrum.is/fossvogsstodin
J
utan að hafa engin
haldbær vopn gegn
mörgum þessara sjúk-
dóma vill svo illa til að
lækna- og lyfjastéttin
hefur sjaldan staðið
verr að vígi í barátt-
unni við aukakílóin
sem nú. Þar fór í verra
því einmitt þessi þrá-
láti sjúkdómur hefur
um árabil verið ill-
skeyttasta heilbrigðis-
vandamál okkar tíma
og hrjáir um það bil
þriðjung allra Vestur-
landabúa, þ.á m. 70
þúsund Islendinga.
Þetta er einmitt eitt
þeirra sviða sem
Herbalife hefur náð frábærum ár-
angri á. Er augljóst að Guðrún ger-
ir sér enga grein fyrir því að fátt
eða ekkert myndi auka langlífi á Is-
landi jafnmikið og það ef okkur
tækist að megra þessa 70 þúsund
landa okkar niður í kjörþyngd.
En það er ekki nóg með að lyfja-
iðnaði nútímans hafi mistekist að
finna eitt einasta haldbært vopn í
baráttunni við aukakílóin heldur
hafa öll þau „lyf‘ sem hann hefur
boðið upp á á þessu sviði haft í för
með sér háskalegar aukaverkanir.
Sama gildir um þann urmul af „að-
gerðum“, allt frá fitusogi upp í
gamastyttingu, sem hátækni lyfja-
og læknisfræði hefur fram til þessa
ginnt upp á saklaus fórnarlömb sín.
Síðasta hneykslið reið yfii- fyrir að-
eins fáum vikum þegar hið gífurlega
auglýsta „undralyf" lyfjaframleið-
enda í Bandaríkjunum fenphen (og
redox) - reyndist hafa hrundið af
stað, ja, hvað haldið þið? - hvorki
meira né minna en faraldri af ban-
vænum lungnaháþrýstingi (primary
pulmonary hypertension) ásamt með
hjartalokubilunum, heila- og fóstur-
skemmdum meðal notenda og öðrum
lífshættulegum hliðarverkunum!!
Rússnesk rúlletta
Það er kaldhæðnislegt þegar orð
Guðrúnar eru höfð í huga að einu
skiptin sem fólk, sem þarf að megra
sig, hefur bókstaflega þurft að spila
rússneska rúllettu með eigið líf var
þegar það tók trúanlegt auglýsinga-
skrum lyfjaiðnaðarins og neytti
sumra þeirra bráðdrepandi afurða
sem hann hefur haldið að grunlaus-
um neytendum í gegnum tíðina á
þessu sviði. Herbalife-fyrirtækið
var einmitt stofnað í kjölfiir slíkra
hörmunga. Þannig var að móðir
Mark Hughes, stofnanda Herbalife,
hafði árum saman reynt að megra
sig um nokkur kíló. Eftir margar
misheppnaðar tilraunir benti ein-
hver henni á að hún ætti tvímæla-
laust að leita læknis, sem hún gerði.
Megrunarlyfin, sem voru þá í tísku
meðal lækna, voru þá oftast einhver
afbrigði af amfetamíni. Vesalings
konan náði auðvitað engum árangri
við megrunina þrátt fyrir þessi
kröftugu meðul, en varð hins vegar
svo háð þeim að eftir skamma hríð
var hún orðin örvita eiturlyfjasjúk-
lingur. Lauk þessari raunasögu með
því að konan lést úr ofskömmtun
megrunarlyfja, aðeins 36 ára gömul,
árið 1976.
Mark Hughes var aðeins 18 ára
gamall þegar þetta gerðist og varð
svo harmi lostinn að hann ákvað að
verja ævinni í að hjálpa fólki með
offituvandamál til að grenna sig á
náttúrulegan hátt, og án þeirra lífs-
hættulegu aukaverkana sem móðir
hans þurfti að glíma við. í stað þess
að leita að nýjum og öflugri gervi
efnum fór hann til Kína til að lær;
allt um grös og önnur náttúrulej
fæðubótarefni. Upp úr þessari við
leitni spruttu með tímanum hinai
frábæru vörur þessa fyrirtækis:
hollustuvörur sem eru 100% nátt-
úrulegar, lausar við öll lyf eða gervi-
efni og því skaðlaus með öllu. I dag
- 18 árum eftir stofnun fyrirtækis-
ins - eru vörur Herbalife prófaðar
á 20 mínútna fresti af Matvæla- og
lyfjaeftirliti Bandaríkjanna til að
tryggja mestu gæði, auk þess sem
þær hafa verið samþykktar af heil-
brigðisstjórnum í 36 löndum, þ.á m.
þeim sem hafa hvað strangastar
reglur um efnanotkun af þessu tagi,
þ.á m. Norðurlönd, Japan, Bretland
og Sviss.
En lyfjamafían lét sér ekki segj-
ast. Má með sanni segja að ferill
hennar á sviði megrunar hafi ekki
einasta verið blóði drifinn heldur og
árangurslítill. Nýjasta dæmið um
þetta er tískumegrunarlyfið fen-
phen. Fenphen er aðeins nýjasb
dæmið um nútímatækni á villigöt
um, um óprúttna framleiðendui
sem í stað þess að reyna að hjálp:
notendum að grenna sig á náttúr
legan hátt neyddi þá með hags-
munapoti og auglýsingaskrumi út i
rússneska rúlletu með eigið líf. Er
nú hefur fenphen verið bannað og
eina ferðina enn neyðast megrunar-
læknar til að arka út á vígvöllinr
vopnlausir með öllu, nema þeir sen
vegna hugsjóna, fordómaleysis eð:
af einskæru hyggjuviti taka með sér
Herbalife-brúsann út í víglínuna.
Staðreyndin er einfaldlega sú að
ekkert fyrirtæki á jörðinni hefur
megrað fleira fólk en Herbalife og
af þeirri ástæðu einni saman kann
fyrirtækið vel að hafa stuðlað að
betri heilsu en nokkurt annað fyrir-
tæki á jörðinni, þótt ungt sé. Hvar-
vetna um heim - nema í Lyfjaeftir-
liti íslenska ríkisins og e.t.v. höfuð-
stöðvum keppinautanna - nýtur
þetta heiti ámóta virðingar og nöfn
annaiTa frumkvöðla á sviði nútíma-
legra samfélagshátta. í ljósi þess að
ekki munu líða ýkja mörg ár þar til
framfarasinnaðar ríkisstjórnir taka
að umbuna þeim, sem losa sig við
lífshættuleg aukakíló, hætta að
reykja og annað í sama dúr, með
skattaívilnunum og öðrum gylliboð-
um ætti Guðrán og aðrir steinaldar-
menn gamla tímans að fara að
hugsa sinn gang. Nútímaþjóðir hafa
ekkert þol og enn minni samúð með
skefjalausri hagsmunagæslu sem
auk þess stríðir gegn hagsmunum
neytenda og þjóðarinnar allrar.
Höfundur er fyrrverandi
sjónvarspsstjóri Stöðvar 2.
Á GJAFVERÐI
KF-265
Kælir 197 Itr.
Frystir
HxBxD 146.5 x 55 x 60
Itr.
TILBOÐ
Aðeins
54.990,-„9,
Það eru nýjar glæsilegar
innréttingar í öllum 20 gerðum
kæliskápanna.
fyrsta flokks frá "»*
^onix
HÁTÚNI6A REYKJAVÍK SlMI 552 4420
L,
G
4