Morgunblaðið - 23.10.1997, Blaðsíða 52

52 FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 1997
IVIIIMNIIMGAR
MORGUNBLAÐIÐ
Mikið skarð er fyrir skildi að
sjá eftir slíkum öðling fyrir hina
stóru og óvenjulega samheldnu
••íljölskyldu hans.
Mitt fólk og ég sendum Áslaugu
og hennar iiði okkar djúpu samúð
vegna fráfalls Friðjóns Sigurðs-
sonar.
Mætti þjóð vor eignast marga
slíka menn.
Ólöf Pálsdóttir.
Friðjón Sigurðsson réðst til
starfa sem fulltrúi á skrifstofu
Alþingis vorið 1944, um það leyti
^sem starf Alþingis var að fá á sig
—■w.stara skipulag, líkt því sem nú
tíðkast með samfelldu þinghaldi
frá því í október og fram á vor.
Rúmum áratug síðar varð hann
svo skrifstofustjóri, og var vel
undir það starf búinn. Hann
gegndi því embætti samfellt í 28
ár, hinn þriðji í röðinni frá því að
staðan var gerð að föstu starfí
með hinum merku þingskapalaga-
breytingum árið 1915 sem Guð-
mundur Björnson landlæknir og
alþingismaður átti drýgstan hlut
að. Má því segja að á skrifstofu
Alþingis hafi ekki orðið tíðar
mannabreytingar, heldur hafi
festa og virðing fyrir gömlum
hefðum sett svip sinn á störfin.
'“■Uriðjón átti ríkan þátt í að treysta
þessi viðhorf í sessi þá tæpa þrjá
áratugi sem hann veitti skrifstof-
unni forstöðu og var yfirmaður
starfsliðs skrifstofunnar.
Er Friðjón Sigurðsson tók við
starfi skrifstofustjóra árið 1956
voru 56 starfsmenn á launaskrá,
flestir raunar aðeins í starfi um
þingtímann. Nú, 40 árum síðar,
eru þeir um hundrað. Er það
áreiðanlega minni fjölgun en víða
annars staðar í opinberri stofnun.
~'T>ess ber þó að geta að háskóla-
menntaðir starfsmenn og aðrir í
fullu starfi, sem veittu alþingis-
mönnum aðstoð, voru fáir, lengst
af þrír, en á því hefur orðið mikil
breyting. Er sérkennilegt til þess
að hugsa hvílíku verki þeir skil-
uðu, jafnt á þingtíma sem utan
hans.
Þótt festa, reglusemi og
sparnaður hafi verið aðalsmerki
Friðjóns Sigurðssonar í störfum
urðu þó miklar breytingar í starf-
semi skrifstofunnar í hans tíð, svo
og á kjörum alþingismanna og
vinnuaðstöðu. Nægir að nefna
tvennt. Áður fengu alþingismenn
aðeins dagpeninga fyrir þann tíma
■^%em þeir sátu þingfundi, en árið
1964 varð sú mikilvæga breyting
að þeir fóru á föst árslaun; áður
en Friðjón lét af störfum árið 1984
var svo komið að allir alþingis-
menn, sem þess óskuðu, fengu
skrifstofu til að vinna í, en áður
höfðu þeir vart haft annað vinnu-
rými en borð sitt í þingsalnum.
Meðal síðustu verka Friðjóns var
að leggja á ráðin, með öðrum
starfsmönnum, um tölvuvæðingu
skrifstofunnar vorið 1984.
Vinnusemi og ósérhlífni ein-
kenndu störf Friðjóns Sigurðsson-
ar alla tíð. Hann kaus að láta lítið
fara fyrir sér í daglegum störfum,
nda dulur að eðlisfari, en fylgdist
ó vel með öllu og var skjótur til
ráða og aðgerða ef þörf var á.
Hann gerþekkti þingsköp Alþing-
is, fordæmi og starfsvenjur og lét
uppi álit eða úrskurði hiklaust og
vafningalaust ef um var beðið.
Naut hann fyrir þessar sakir mik-
illar virðingar forseta þingsins og
raunar allra alþingismanna.
Bak við festuna og virðulegt
fasið sló hlýlegt og góðviljað
hjarta. Friðjón var vandvirkur til
allra starfa, rithöndin sérkennileg
og festuleg, töluglöggur svo af bar
*ög kappsamur. Hann var áhuga-
samur um íþróttir, sem hann
stundaði á yngri árum, en mest
fannst honum koma til skákarinn-
ar; hann fylgdist vel með henni
og var sjálfur sterkur skákmaður.
Margir hafa unnið með eða und-
ir stjórn Friðjóns Sigurðssonar á
4öngum ferli hans hjá Alþingi og
allir bera honum vel söguna.
Starfsfólk Alþingis minnist hans
af hlýhug og þakklæti og sendir
Áslaugu Siggeirsdóttur, eiginkonu
hans, sem ævinlega lét sér annt
um störf hans og studdi hann með
ráðum og dáð, svo og ættingjum,
innilegustu samúðarkveðjur. Megi
minning um farsælt starf Friðjóns
Sigurðssonar vera því góða fólki
öllu huggun við fráfall hans.
Friðrik Ólafsson,
Helgi Bernódusson.
Ævistarf Friðjóns Sigurðssonar
var í opinberri þjónustu og er
óhætt að fullyrða, að hann var
einn merkasti og sérstæðasti emb-
ættismaður landsins um áratuga
skeið. Hann hafði í ríkum mæli
þá beztu eiginleika, sem svo mikil
þörf er á í opinberri þjónustu,
vinnusemi, ósérhlífni, réttlætis-
kennd, en þó umfram allt heiðar-
leika. Friðjón var einna síðastur í
starfi þeirra embættismanna af
gamla skólanum, sem unnu fyrir
þjóð sína innblásnir af hugsjónum
sjálfstæðisbaráttunnar og spurðu
ekki um persónulega umbun.
Sem ungur blaðamaður þurfti
ég oft að leita upplýsinga hjá Frið-
jóni, skrifstofustjóra Alþingis, um
hvað eina er snerti störf þingsins.
Aldrei var þar komið að tómum
kofunum og öllum spurningum
svarað samvizkusamlega. Ekki var
þó sagt meira en þörf var á og
blaðamaðurinn þurfti að vita ná-
kvæmlega, hvaða upplýsingar
hann vildi fá og spyija í samræmi
við það. Þá stóð ekki á svörunum.
Þessum eiginleikum Friðjóns
kynntist ég betur síðar, en hann
var einstaklega nákvæmur í öllum
sínum störfum og lausung, óráðsía
og hirðuleysi var eitur í hans bein-
um. Öll framkoma hans einkennd-
ist af formfestu og virðuleik og
var í samræmi við þá ímynd, sem
hann hafði af Alþingi, elztu og
merkustu stofnun þjóðarinnar.
Jafnframt annasömum störfum
skrifstofustjóra Alþingis var Frið-
jón ritari (framkvæmdastjóri) ís-
landsdeildar Norðurlandaráðs og
þurfti að annast viðamikil sam-
skipti norrænu þjóðþinganna á
þeim vettvangi. Hið formlega nor-
ræna samstarf hvíldi á riturum
landsdeilda þjóðþinganna um langt
árabil, einmitt á þeim árum, sem
mestur þróttur var í starfí Norður-
landaráðs og grundvöllurinn lagð-
ur. Þessir embættismenn voru því
undir miklu vinnuálagi, ekki sízt
Friðjón, sem þurfti að leggja á sig
löng og lýjandi ferðalög til að
sækja norræna fundi þar sem kol-
legar hans á hinum Norðurlöndun-
um höfðu hægari heimatök. Það
er tímanna tákn, að mannmargar
skrifstofur Norðurlandaráðs og
norrænu ráðherranefndarinnar
skuli annast þau störf sem Friðjón
og fáeinir aðrir frumheijar sinntu
áður.
Það var einmitt á þessum frum-
býlingsárum norræns samstarfs,
sem ég kynntist Friðjóni fyrst vel.
Þá var ég ráðinn ritstjóri tímarits-
ins Nordisk Kontakt á vegum ís-
landsdeildarinnar. Samstarf okkar
var náið allt þar til hann lét af
störfum árið 1984. Fljótlega komst
ég að raun um, að mikill húmor-
isti og hjartahlýr maður var að
baki formfestunni og virðuleikan-
um.
Við áttum margar góðar stundir
saman og bundumst vináttubönd-
um, sem ekki rofnuðu þegar Frið-
jón settist í helgan stein.
í einkalífi sínu var Friðjón mik-
ill gæfumaður enda rækti hann
það af sömu kostgæfni og annað.
Áslaug Siggeirsdóttir, eiginkona
hans, stóð með honum eins og
klettur um rúmlega sextíu ára
skeið og af þeim stafaði gagn-
kvæm virðing og kærleikur, þann-
ig að návistir við þau voru ógleym-
anlegar. Fyrir þær þökkum við
Guðrún af alhug. Áslaugu, sonum
þeirra og öðrum ástvinum er það
huggun harmi gegn, að Friðjóni
auðnaðist að kveðja þennan heim
með sömu reisn og einkenndi allt
hans líf.
Björn Jóhannsson.
SIG URBJÖRN
EIRÍKSSON
+ Sigurbjörn Ei-
ríksson fæddist
á Gestsstöðum í Fá-
skrúðsfirði 5. des-
ember 1925. Hann
lést á Landspítalan-
um í Reylqavík 10.
október síðastliðinn
og fór útför hans
fram frá Fossvogs-
kirkju 21. október.
Vinur minn og starfs-
félagi til margra ára,
Sigurbjöm Eiríksson,
bóndi og veitingamað-
ur, er látinn eftir ára-
löng veikindi. Hann varð ekki gam-
all, aðeins 71 árs að aldri. Um langt
skeið hafði hann verið rúmliggjandi,
en andlát hans varð þó heldur óvænt.
Sigurbjöm Eiríksson var fæddur
að Geststöðum í Fáskrúðsfirði. Hann
ólst þar upp en kom til Reykjavíkur
sem ungur maður til að fara í Sam-
vinnuskólann á seinni stríðsámnum.
Hann ræddi oft um veru sína þar
og minntist iðulega skólameistara
síns, Jónasar frá Hriflu, sem sérs-
taks og eftirminnilegs manns. Sigur-
bjöm var lögreglumaður í Reykjavík
um árabil og starfaði einnig sem
dyravörður í veitingahúsum áður en
hann hóf eigin atvinnurekstur.
Kynni okkar hófust þegar ég var
fyrir innan tvítugt en þá bjó Sigur-
bjöm ásamt fjölskyldu sinni á jörð-
inni Álfsnesi á Kjalamesi. Þá rak
ég verslunina Esju sem þar var
skammt frá. Sigurbjörn var einn af
viðskiptavinum mínum þar. Á þeim
tíma rak hann umfangsmikla veit-
ingastarfsemi og búskap í Álfsnesi.
Ómeðvitað vakti hann athygli mína,
einkum vegna þess hve mikinn
áhuga hann sýndi verslunarrekstri
mínum og því sem ég var að gera.
Síðar áttaði ég mig á því hve Sigur-
bimi var oft á tíðum umhugað um
hvað aðrir vom að gera og hvemig
nágrannanum vegnaði. Hann var
góður hlustandi og gat einnig gefið
viðmælendum sínum góð ráð.
Atvik höguðu því þannig til að
fáum ámm eftir að við kynntumst
bauð hann mér að gerast starfsmað-
ur sinn við veitingahúsið Glaumbæ.
Það var raunar aðeins hugsað sem
skammtímastarf vegna annarra
áforma minna en það fór þó svo að
samstarf okkar í veitingarekstri
Glaumbæjar og siðar Klúbbsins var-
aði í röskan áratug. Raunar var það
svo að Sigurbjöm leit ekki svo á að
ég hafi hætt störfum, þótt ég hafi
horfíð af vettvangi og
hætt afskiptum af veit-
ingarekstri, heldur hélt
áfram að umgangast
mig eins og starfsfé-
laga í mörg ár eftir að
ég lét af störfum hjá
honum. Það er til
marks um ræktarsemi
hans að hann talaði við
mig og fjölskyldu mína
oft daglega um margra
ára skeið löngu eftir
að ég hætti störfum
hjá honum, raunar alla
tíð meðan hann hafði
heilsu til.
Samstarf og kynni okkar Sigur-
bjöms urðu mjög náin, þó ekki fyrr
en eftir tvö til þijú fýrstu árin eftir
að ég hóf störf hjá honum. Eftir það
urðum við ekki aðeins samstarfs-
menn heldur einnig vinir og síðar
þjáningabræður. Fljótlega eftir að
samstarf okkar hófst varð ég fljótt
var við að margir litu á Sigurbjöm
sem harðjaxl sem erfítt væri að
vinna með. Þá hlið sá ég aldrei enda
sýndi Sigurbjöm mér aldrei neitt
annað en hlýleika og velvild. í at-
vinnurekstrinum vomm við hins veg-
ar e.t.v. ekki alltaf sammála um
alla hluti en deildum þó aldrei þótt
skoðanir okkar færu ekki alltaf að
öllu leyti saman. Út á við stóðum
við hins vegar alltaf saman, sama
hvað á gekk. Sigurbjöm var ekki
maður sem flíkaði tilfínningum sín-
um. Hann var dulur um eigin hagi
en trúði mér þó fyrir mörgu sakir
vináttu okkar og náins samstarfs í
gegnum árin.
Eftir þvi sem árin liðu dró Sigur-
bjöm sig meir og meir út úr veitinga-
rekstri og sinnti búskap og þá sér-
staklega hrossarækt sem var mikið
áhugamál hans. Hann náði þar mikl-
um árangri enda mikill fram-
kvæmdamaður og á engan tel ég
hallað þó segja megi að hann hafí
þar verið í fremstu röð. Hrossarækt-
unin var í fyrstu fjárfrekur atvinnu-
rekstur. Þá hefði komið sér vel að
veitingarekstur Sigurbjörns hefði
fengið að blómstra lengur. Sigur-
bjöm átti marga öfundarmenn sem
bmgðu fæti fýrir veitingareksturinn
og það átti ekki fyrir honum að
liggja að starfa við eðlilegar aðstæð-
ur nema í nokkur ár.
Mannshvarf í Keflavík um miðjan
áttunda áratuginn og m.a. rangar
sakargiftir á hendur okkur Sigur-
bimi og fleiri mönnum varð okkur
báðum dýrkeypt. Að vera saklaus
HALLDÓR
ÞÓRÐARSON
+ Halldór Þórðar-
son fæddist í
Reykjavík 9. maí
1934. Hann lést á
Sjúkrahúsinu á Sel-
fossi 17. október síð-
astliðinn. Hann var
sonur hjónanna
Helgu Sveinsdóttur
og Þórðar Þorsteins-
sonar, Sæbóli, Kópa-
vogi, sem ráku
Blómaskálann í
Kópavogi. Þau eru
bæði látin. Systkini
Halldórs eru Hall-
dóra, búsett í Dan-
mörku, og Sveinn, búsettur í
Bandaríkjunum.
Útför Halldórs Þórðarsonar
fer fram frá Kópavogskirkj u í
dag og hefst athöfnin klukkan
15.
Elsku Halli frændi. Á þessari
skilnaðarstundu langar okkur að
minnast þín með fáeinum orðum.
Það er mjög skrítið til þess að hugsa
að við eigum ekki eftir að hitta þig
aftur, það er að minnsta kosti ekki
í þessu lífi. Nú gerum við okkur
grein fyrir því hversu
stór hluti þú hefur allt-
af verið af lífi okkar.
„Enginn veit hvað átt
hefur fyrr en misst
hefur.“ Við minnumst
þín sem barngóðs og
einlægs manns. Okkur
eru ofarlega í huga
allar ævintýrasögurn-
ar sem þú sagðir okk-
ur í svo mikilli ein-
lægni að þú trúðir
þeim sjálfur, og við
líka þegar við vorum
yngri. Ef flughjólinu
þínu hefði ekki verið
stolið, hefðir þú flogið með okkur
og sýnt okkur allan heiminn, en
sögurnar þínar báru okkur hálfa
leið. Elsku frændi, þér fannst gam-
an að ferðast, eftir að þú eignaðist
fyrsta hjólið varð það þinn helsti
farkostur, ekki einungis innanbæj-
ar heldur líka um land allt. Þín
helstu áhugamál voru galdrar og
austurlenskar bardagalistir og æfð-
ir þú hinar ýmsu gerðir þeirra og
safnaðir bókum og vopnum þeim
tengd. Á þinn hátt varstu snilling-
ur, en eins og margir aðrir snilling-
sakaður um mannsmorð og með
margra mánaða innilokun í gæslu-
varðhaldi gerir engan saman á eftir.
Alþjóð var á þessum tíma gert kunn-
ugt að við Sigurbjöm væmm á bak
við lás og slá ásamt fleirum gmnað-
ir um voðaverk. Það fór lægra -
þegar sakleysi okkar sannaðist. Á
þessu réttarslysi jafnaði Sigurbjöm
sig aldrei þótt hann tjáði sig hvergi
um það opinberlega eða í einkasam-
tölum, nema við örfáa einstaklinga.
Frá hans hálfu vom þessi mál ,að
mörgu leyti óuppgerð. Ábyrgð þeirra
sem koma af stað og viðhalda orð-
rómi um aðild saklausra manna að
voðaverkum er mikil. Margt bendir
til þess að síðar muni allur sannleik-
urinn í þessu koma í ljós. Sigurbjöm
var ótrúlega næmur á hvað hafði
raunvemlega gerst og margt af því
sem að undanfömu hefur verið að
koma í ljós hafði hann verið búinn
að átta sig á. Hann trúði því alltaf
að málin myndu skýrast með tíman-
um. Eftir þessar hremmingar fór
heilsu hans að hraka vemlega þrátt
fyrir að vera þá aðeins rúmlega
fímmtugur.
Sigurbjörn var einstaklega
geðprúður maður og mikið snyrti-
menni. Hann átti gott með að um-
gangast fólk þótt hann hefði sig
ekki mikið í frammi, enda fjölkunn-
ugur miklum fjölda fólks. Hann var
allra manna greiðviknastur og gekk
oft fram af mér í þeim efnum.
Hann var þó ekki frekar en aðrir
menn gallalaus og lífið lék hann
grátt að sumu leyti. Hann átti auð-
velt með að sjá skoplegu hliðar
málanna og gerði oft grín að sjálf-
um sér. Hann svaraði aldrei fyrir
sig opinberlega þótt hart væri að
honum sótt eða hallað réttu máli.
Oft á tíðum fór hann að vorkenna
þeim sem fluttu af honum rangar
fréttir og ræddi oftsinnis um það
að bæta þyrfti kjör og menntun
ijölmiðlafólks svo meiri líkur væru
á að það skýrði rétt frá, en honum
fannst stundum skorta á að væri
sem skyldi. Það er mjög vægt til
orða tekið að Sigurbjörn var um
margt einstakur maður.
Honum þakka ég og Björk fyrir
tryggðina og traustið og gefandi
kynni á liðnum árum. Fjölskyldu
Sigurbjörns vottum við okkar inni-
legustu samúð. Dætur okkar, Vald-
ís og María, þakka honum einnig
fyrir einstaka artarsemi í orði og
verki og votta fjölskyldu hans inni-
legustu samúð.
Vinur er horfinn og megi góður
Guð leiða hann að ljósinu.
Magnús Leópoldsson.
Þessi grein hefði átt að birtast
í Mbl. þriðjudaginn 21. þ.m., en
tafðist fyrir mistök í vinnslu.
ar galstu þess með ýmsu móti.
Hæfileiki þinn að ná tökum á öðrum
tungumálum var ótrúlegur, og
stundaðir þú þýðingar þér til gagns
og gamans. Fornar og framandi
tungur voru eitt þitt aðaláhugasvið
og hélst sá áhugi fram til hins síð-
asta. Sem dæmi um það var að síð-
ast núna í sumar vorum við að
reyna að verða við ósk þinni um
að útvega þér kennslubækur á
framandi málum sem ekki voru
fáanlegar.
í lífi þínu hafa skipst á skin og
skúrir eins og hjá öðrum. Eftir að
heilsu þinni tók að hraka fyrir þrem-
ur árum fluttist þú að Kumbaravogi
þar sem þér leið vel og var vel um
þig hugsað. Á þessu tímabili þurftir
þú að leggjast nokkrum sinnum inn
á sjúkrahúsið á Selfossi og naust
þar einnig góðrar aðhlynningar.
Góðu starfsfólki á þessum stöðum
viljum við senda okkar bestu þakk-
ir. Vísuna sem ort var til þín árið
1952 viljum við hafa sem okkar
lokaorð.
Hann Halldór er hæverskur drengur
með hárið og augun sín jörpu.
Hann er eins og ómbliður stengur
á einhverri dulrænni hörpu.
(Grétar Fells.)
Elsku frændi, við gleymum þér
aldrei. Blessuð sé minning þín.
Harpa Hlín, Karl Magnús
og Emil Orn.