Morgunblaðið - 23.10.1997, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 1997 25
ERLENT
Hriktir í undir-
stöðum efna-
hagsundursins
Efnahagsörðugleikar blasa við í Suð-
austur-Asíu eftir margra ára hagvöxt,
sem líkt var við kraftaverk
GJALDMIÐLAR I SA-ASIU
EFNAHAGSKREPPA virðist
blasa við í Suðaustur-Asíu.
Gengi gjaldmiðla í Tælandi,
Indónesíu, Malaysíu, Singapore og
Filippseyjum hefur lækkað mikið
það sem af er þessu ári og enn er
ekki útséð um hversu mikið gengis-
fallið verður.
Á síðastliðnum áratug hefur hag-
vöxtur verið svo mikill í þessum
löndum, sem stundum hafa verið
kölluð „tígrarnir", að talað hefur
verið um kraftaverk og hagfræð-
ingar jafnvel talið að hér væri fund-
in óbrigðul uppskrift að efnahags-
legri velgengni. Það sýnir best
hversu mikill hagvöxtur hefur verið
á svæðinu að þrátt fyrir hrunið er
búist við að hagvöxtur í Malaysíu
,verði yfir 8% á næsta ári. Til saman-
'burðar er hagvöxtur í Bandaríkjun-
um 3% á ári.
Kraftaverka- og
hugsjónamenn
í grein í bandaríska dagblaðinu
j The Washington Post segir að Vest-
urlönd hafí alltaf
haft tilhneigingu
j til að líta á þenn-
an heimshluta
með samblandi
af ýkjum og ein-
földun.
Á undanförn-
: um áratugum
hafí Vesturlönd
skynjað það
sterka afl sem bjó
í fólkinu í þessum
heimshluta og
staðið ógn af því.
Þannig hafi Jap-
I an verið talið
; vera rétt í þann
mund að taka
; yfir alla fram-
: leiðslu Banda-
j ríkjanna á níunda
áratugnum. Því
næst hafi mörk-
uðum og mark-
aðsmöguleikum
Kína verið lýkt
við tígrisdýr og
Suðaustur-Asíu
við sívaxandi
tígrisunga.
vinnuafli, lágri skattheimtu, lág-
markshömlum á verslun og erlenda
fjárfestingu. Það einkenndist einnig
af afskiptum stjórnvalda af lykilatr-
iðum efnahagslífsins og því að
umtalsverðum fjármunum var veitt
til menntunar og þróunar stjórn-
skipulagsins.
Þó samspil áðurnefndra þátta
skilaði stórkostlegum árangri til að
byija með duldi hagvöxturinn hins
vegar vandamál sem að undanförnu
hafa verið að koma upp á yfirborð-
ið. Meðal þeirra eru spilling í efstu
stigum stjórnkerfisins, vanræksla í
umhverfismálum og síbreikkandi
bil milli ríkra og fátækra sem að
undanförnu hefur komið fram í sí-
vaxandi óánægju. Óánægja þeirra
sem finnst þeir ekki hafa hlotið sinn
skerf af hagnaði undanfarinna ára
ógnar bæði stöðugleika landanna
og áframhaldandi völdum ieiðtoga
þeirra. Þá hefur þeim einnig mistek-
ist að mennta fólk á hærri skólastig-
um og nú er svo komið að þessi
lönd eru ekki sjálfum sér nég í sér-
INDONESIA
Stærð í ferkm. 1.904.443
Fólksfjöldi 197,6 milljónir
Pjóðarframl./mann 20.000 kr.
Gengi gagnvart
DMx 1.000
1,25
1,15-
1,05 i
0,95
0,85
0,75-
Indónesísk rúpía

Rúpí ári fa jn hefur á þessu Tj lið um rúm 20% |
1996 1997
ONDJFMAMJJÁSO
TÆLAND
Stærðíferkm. 513.115
Fólksfjöldi 58,8 milljónir
Þjóðarframl./mann 55.000 kr.
Gengi gagnvart
DM x 100
7,4.
Tælenskt bat
5,6 - Batið er nú lægra en það
hefur verið síðustu tíu árin “
4,8 1996 jl997
O N D J F'm’Á'm'Tj'Á’s’Ö’
FILIPPSEYJAR
Stærð í ferkm. 300.076
Fólksfjöldi 67,6 milljónir
Þjóðarframl./mann 22.000 kr.
Gengi gagnvart
DM x 100
6,8
6,6
6,2
5,8
5,0
Filippseyskur peso

Seðlabankinn gat ekki stöðvað verðfall pesoans 1996 |l 997
MALASIA
Stærð í ferkm. 329.758
Fólksfjöldi 20,1 milljónir
Þjóðarframt/mann 80.000 kr.
Malasískt ringit
5 6 Verðbréfaspámönnum er
’ kennt um verðfall rangitsins 1
’ 1996 (1997
O N D j’f'm A M'j'j’Á S O*
fræðingsþjónustu þrátt fyrir að
þeim hafi tekist að draga mjög úr
ólæsi og almennt náð mjög góðum
árangri á lægri skólastigum.
Of gott til að vera satt
Nú virðist, að mati sumra efna-
hagssérfræðinga, sem kraftaverkið
í Suðaustur-Asíu hafí hreinlega
verið of gott til að vera satt.
Fjármálaskýrendur segja helstu
orsakir hrunsins liggja í því að gengi
gjaidmiðla þeirra hafi verið miðað
við gengi Bandaríkjadollars og þar
af leiðandi verið vanmetið. Vanmat-
ið kom þeim til góða á meðan gengi
dollarans var lágt en er gengi hans
reis versnaði samkeppnisaðstaða
þeirra á alþjóðamörkuðum. Önnur
ástæða sem nefnd hefur verið fyrir
hruninu er aukin samkeppni frá
Kína, þar sem framboð á ódýru
vinnuafli er enn ótakmarkaðra en
í Suðaustur-Asíu. Þá hefur eyðsla
í þessum löndum farið fram úr öllu
valdi. Hófsemi og sparnaður, sem
fyrir áratug einkenndu lifnaðar-
hætti íbúa þessara landa, hafa vikið
fyrir eyðslusemi og hégóma.
Auk þess sem eyðsla hefur verið
mikil hefur ekki verið um uppbyggi-
lega eyðslu að ræða þar sem bæði
einstaklingar og stjórnvöld hafa
fjárfest í yfirbyggingu, skýjaklúfum
og glæsimannvirkjum, í stað þess
að fjárfesta í framleiðslu og halda
þannig hjólum efnahagslífsins
gangandi. I dagblaðinu The New
York Times er eyðslunni í Suðaust-
ur-Asíu líkt við það sem gerðist á
Vesturlöndum á síðari hluta níunda
áratugarins og endaði einnig i efna-
hagshruni.
Samsæri Vesturlanda
Viðbrögð valdhafa i umræddum
löndum hafa verið margvísleg.
Þannig hefur t.d. Mahathir Moham-
ad, forsætisráðherra Malaysíu, gef-
ið í skyn að um vestrænt samsæri
sé að ræða og kennt fjármálaspá-
mönnum af gyðingaættum um
hvemig komið er. Samkvæmt upp-
lýsingum Bernama fréttastofunnar
sagði hann m.a: „Það vill svo til að
við erum múslimar og gyðingum
líkar ekki að sjá velmegun meðal
þeirra. Gyðingar hafa rænt öllu af
Palestínumönnum en þar sem þeir
gátu ekki gert okkur það sama,
hafa þeir orsakað hrun gjaldmiðils
okkar.“
í tímaritinu The Economist er
viðbrögðum valdhafa í Suðaustur-
Asíu líkt við sorgarviðbrögð þar sem
vantrú og reiði eru nauðsynlegir
undanfarar sáttar og nýrrar upp-
byggingar.
Velkomin í SigurbogannU
Kynnum nýju, framúrskarandi vorlitina ásamt öðrum
nýjungum frá CLARINS
Reuters
VERÐBREFAMARKAÐURINN í Kuala Lumpur í Malaysíu er stærsti verðbréfamark-
aður í Suðaustur-Asíu og gott dæmi um þá uppbyggingu sem þar hefur átt sér stað.
Sérfræðingur frá
CLARINS
-----P A R I S-
verður í versluninni í
dag og á morgun og
veitir þér ráðgjöf um
förðunarvörur og and-
litskrem.
Gríptu tækifærið.

r-\ tim
V
Fagmennska og
þjónusta í fyrirrúmi
Laugavegi 80,
sími 561 1330
Á sama tíma
breyttist sjálfsímynd íbúa á svæðinu
úr minnimáttarkennd nýlendubúans
í sjálfsöryggi og jafnvel hroka. Upp
úr þessari nýju sjálfsímynd spratt
síðan hugmyndafræði asískra gilda
sem m.a. hafa verið notuð við rétt-
lætingu einræðisstjórna á svæðinu.
Leiðtogar á borð við Suharto, for-
seta Indónesíu, Mahathir Moham-
ad, forsætisráðherra Malaysíu, og
Lee Kuan Yew í Singapore voru
hylltir sem kraftaverka- og hug-
sjónamenn og efnahagsþróunin not-
uð til að vísa kröfum um umbætur
í mannréttindamálum á bug.
Kraftaverk byggt á ódýru
vinnuafli
Efnahagslega undrið, sem líkt
var við kraftaverk, byggðist á ódýru
Baráttumann
t borgarstjórn!
Sterk kona er styrkur jlokksins!
r
Afnemum R lista skattana.
Hjúkrunarheimilijyrir aldraða.
Ejlum umferðarkerjið.
Aukum öryggi borgaranna.
Umhverjismál í öndvegi.
Kjósum öflugan málsvara
sjálfstæðisstefnunnar!
Styðjum Jónu Gróu í 3. sætið!
Kosningaskrifstofan er á Suðurlandsbraut 22 • Sími 588 5230
Stuðningsmenn