Morgunblaðið - 23.10.1997, Blaðsíða 34

34 FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 1997
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Ormstungu vel
tekið í Svíþjóð
Gautaborg. Morgnnblaðið.
UM SÍÐUSTU helg-i var Orms-
tunguhópurinn á ferð í Svíþjóð
með leikinn Ormstunga ástar-
saga eftir Benedikt Erlingsson
ásamt Halldóru Geirharðsdótt-
ur og Peter Engkvist. Leiknar
voru þrjár sýningar á jafnmörg-
um dögum, við mjög góða að-
sókn og undirtektir.
Dagana 18. og 19. október
var sýnt í Pusterviksteatern við
Járntorgið í Gautaborg og
mánudaginn þann 20. í Pero
leikhúsinu í Stokkhólmi, þar
sem leikstjórinn Peter Engkvist
er leikhússtjóri.
I langferðum er hópurinn
fjögurra manna: þau Benedikt
og Halldóra sem „skapa sviðið
með sjálfum sér“ eins og sessu-
nautur fréttaritara komst að-
dáunarfullur að orði, svo og
tveir aðstoðarmenn: Jóhann
Pálmason, sérfræðingur í ljósa-
búnaði utanlands, og Skjöldur
Siguijónsson upplýsingafulltrúi
sem einnig tekur til hendinni
eftir þörfum. Skjöldur kvað það
skemmtilegt að taka eftir við-
brögðum svo blandaðra áhorf-
endahópa sem sækja sýningar
erlendis. Athyglin er nánast al-
ger, en þegar hlegið er að ís-
lensku orðræðunni í sjálfri sér
þekkist landinn úr. Nokkuð sem
hópurinn virtist sammála um
eftir tvær sýningar í Gautaborg
var að bældur hlátur einkenndi
íslendinga hér með tilheyrandi
baráttu við að halda hlátrinum
niðri.
Það var á vegum Leiklist-
arhátíðar fyrir unglinga dagana
15. til 19. október, sem Orms-
tunguhópurinn gestaði borgina.
Áhorfandi úr hópi unglinga f s-
lendinganýlendunnar sagði að-
spurður sýninguna mun
skemmtilegri en hann hefði get-
að ímyndað sér og kvað það
óneitanlega auka gamanið að
blanda myndmáli nútímans inn
í sögu frá níundu og tíundu öld.
í Pero leikhúsinu í Stokk-
hólmi reyndist aðsókn ekki síðri
en í Gautaborg, og Peter Eng-
kvist kvað það hafa hafa komið
sér á óvart að fá fullt hús á
gestaleik með tveim ungum
leikurum frá íslandi. Sýningar
á Ormstunga ástarsaga eru nú
komnar á annað hundrað og
meira en ár liðið frá frumsýn-
ingunni í Skemmtihúsinu. Svo
var að heyra sem leikstjóranum
hefði einnig komið á óvart hvað
sýningin var góð þegar hann sá
hana á mánudagskvöldið. „Ég
verð að viðurkenna að ég varð
stoltur. Sýningin er auðvitað ný
hveiju sinni, lituð sinni spuna-
aðferð og þeim áhorfendum
sem eru til staðar. En nú þegar
ég gat séð hana hlutlægari aug-
um er fyrr og úr þeirri fjarlægð
sem tíminn skapar, gat ég ekki
annað en hugsað með sjálfum
mér: Mikið eru þetta góðir leik-
arar og já ... fjári góð leik-
stjórn!"
í beinni útsendingu útvarps-
stöðvar íslendinga í Gautaborg
á sunnudaginn var, lét Bene-
dikt þess getið, að sýningin
hefði eiginlega gengið alltof
vel, og því væri enn ekkert
svigrúm til að byrja á nýju
verkefni með leikstjóranum
Peter Engkvist. Þar komu einn-
ig fram þau tíðindi að Orms-
tunga ástarsaga er meðal
þeirra leiksýninga sem er boðið
á EXPO, Heimssýninguna sem
haldin verður í Portúgal sum-
arið 1998. Það sem næst liggur
fyrir hjá hópnum mun hinsveg-
ar vera Danmerkurferð.
Minnismerki
um finnska
stríðshestinn
MINNISMERKI um fínnska
hestinn, sem mikla frægð gat
sér í Finnlandsstríðinu, hefur
verið afhjúpað í Seinájoki.
Minnismerkið er eftir mynd-
höggvarann Herman Jousten.
Hesturinn sem er í fullri
stærð, 158 cm upp á herða-
kamb, hefur verið komið fyrir
á eins metra hátum stalli. Á
báðum hliðum hans eru lág-
myndir sem lýsa hlutverki
hestanna í stríði og friði.
Yfir 60.000 hestar voru not-
aðir í vetrarstríðinu 1939-40,
þegar Finnar vörðu frelsi sitt
gegn sovéskum árásum. í
framhaldsstríðinu 1941-44
fækkaði hestunum niður í
45.000 vegna vélvæðingar í
hernum.
í vetrarstríðinu voru drepnir
7.000 hestar, þar af voru
hvorki meiri né minni en 4.000
í stríðsátökum í fremstu víg-
línu.
Framhaldsstríðið kostaði
15.000 hesta lífið, flestir þeirra
biðu bana í úrslitaorrustu varn-
arstríðsins sumarið 1944.
Reuters
STARFSMAÐUR Muscarnok-safnsins í Búdapest kemur listaverki eftir sovéskan andófsmann fyrir
en það sýnir hakakross og stjörnu sameinuð.
Verð aðeins kf.
1.990
Efni: Rúskinn
Þykkt og gott loðfóður.
Sterkur sóli.
Stærðir: 31-39
póstsendum samdæ9“rs
SK0VERSLUM
K0PAU0GS
Hamraborg 3, sími 5541754
Andófslist í Búdapest
LIST andófsmanna í Sovétríkj-
unum sálugu verður til sýnis í
Muscarnok-safninu í Búdapest í
Ungverjalandi fram í miðjan
næsta mánuð. Sýnd eru verk úr
eigu bandarísks prófessors á
eftirlaunum, Norton Dodge, og
verk frá Tsaritsino-safninu í
Moskvu. Dodge á alls um 9.000
verk en aðeins hluti þeirra er
sýndur nú. Borgarsljórinn í
Búdapest sagði borgina hafa
gegnt því hlutverki að kynna
rússneska list og að sýningin nú
væri engin undantekning. Verk-
in eru af ýmsum toga, m.a. fjöldi
málverka þar sem deilt er á sov-
éska kerfið. Eitt þeirra sýnir
Stalín og rússneskan björn kasta
af sér vatni saman og á öðru
er dregin upp nöturleg mynd
af vonleysinu sem greip fólk
undir ógnarstjórn kommúnis-
mans. Safnstjórar Tsaritsino
segja það hafa komið sér á óvart
hversu mikinn áhuga Ungveijar
hafi sýnt verkunum, ekki sé
iangt síðan sovéski herinn hafi
haldið á brott frá Ungveijalandi
og því hefðu þeir talið að Ung-
verjar vildu ekkert með Rússa
hafa. Dogde fagnaði einnig
áhuga þeirra og kvaðst ekki
hefðu viljað lána listaverkin til
fyrrverandi Sovétlýðvelda þar
sem víða ríkti lögleysi. Hins veg-
ar væri einkar ánægjulegt að
sýna verkin í Austur-Evrópu þar
sem þjóðirnar hefðu verið her-
setnar af Sovétmönnum.
Rætur
máls og
falið vald
ÍSLENSKA bókaútgáfan gefur út
nokkrar bækur fyrir jólin.
Rætur málsins, föst orðasambönd,
orðatiltæki og málshættir í íslensku
biblíumáli, er eftir
Jón G. Friðjónsson
prófessor, höfund
bókarinnar Mergur
málsins sem kom
út árið 1993 og
hlaut þá íslensku
bókmenntaverð-
launin.
Jón G Útkall TF-Líf,
Friðjónsson sextíu manns >'lífs'
hættu, eftir Óttar
Sveinsson. Alit frá
því að fyrsta bók
Óttars, Útkall Alfa
TF-Sif, kom út árið
1994 hafa bækur
hans notið vin-
sælda. Sérkenni
frásagna Óttars er
það að hann leitast
við að draga fram
„söguna á bak við
söguna", eins og segir í kynningu.
Lífið eftir lífið eftir Gunnar Dal er
í senn skáldsaga og persónuleg
reynslusaga. „Viðhorf Gunnars og
lífssýn eru studd rökum lærdóms og
þekkingar og fara saman við trú og
reynslu fólksins í landinu um fram-
haldslíf."
Falið vald eiturlyfjakolkrabbans
er eftir Jóhannes Björn Lúðvíksson,
höfund metsölubókarinnar Falið vald
sem kom út árið 1979 og fjallaði um
hinn alþjóðlega fjármálaheim og
„vopnabrask margra þeirra sem þar
standa við stjórnvölinn“ segir í kynn-
ingu. Höfundur hefur kynnt sér sögu
eiturlyfjasölunnar í mörg ár.
Siglingafræði og sjómennska -
Öryggisbók sjómanna. Þetta er aukin
og endurbætt útgáfa Sjómannahand-
bókarinnar frá 1993. Höfundar eru
Gunnar Ulseth og Thor Johansen,
ritstjóri Örlygur Hálfdanarson. Vil-
mundur Víðir Sigurðsson, kennari
við Stýrimannaskólann, hafði umsjón
með þýðingunni.
♦ ♦ ♦-----
Perlur úr
Eystrihreppi
LISTASAFN Árnesinga sýnir nú á
haustdögum, nánar tiltekið frá 25.
október til 23. nóvember, málverk
eftir Jóhann Briem. Sýningin hefur
hlotið nafnið Perlur úr Eystrihreppi
- arfur og arfleifð.
Með Jóhanni sýnir dóttir hans,
Katrín Briem, svartlist og einnig eru
þar nokkur smærri verk Ásgríms
Jónssonar sem hann málaði af
Stóra-Núpi, uppvaxtarstað Jó-
hanns, og af foreldrum hans og afa
sr. Valdimar Briem sálmaskáldi.
Þessar myndir héngu fyrir augum
Jóhanns í æsku.
Sýndar verða glærur úr bók Jó-
hanns frá 1948, sem ekki hefur
komið fyrir almenningssjónir. Þar í
málar hann myndir frá æskuárun-
um, handskrifar texta og skreytir
vísum afa síns. Fleiri handgerðar
bækur Jóhanns eru á sýningunni
ásamt mörgu öðru úr eigu fjölskyld-
unnar.
Þungamiðja sýningarinnar er þó
hinar sterku og einföldu sveitalífs-
myndir Jóhanns en myndir Katrínar
og Ásgríms eru gerðar að Stóra-
Núpi, og sýna því sama stað frá
margvíslegu sjónarhorni með nær-
fellt aldar millibili.
Á sunnudagseftirmiðdögum verð-
ur gengið um sýninguna með sýning-
argestum og haldnir fyrirlestrar um
Jóhann, sálmaskáldskap séra Valdi-
mars og fleira og verða þessir fyrir-
lestrar auglýstir sérstaklega. Sýn-
ingin er tilvalin fyrir skólaheimsókn-
ir og verður tekið á móti hópum sé
þess óskað. Opið er kl. 14-18 alla
daga.
Gunnar
Dal