Morgunblaðið - 23.10.1997, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUÐAGUR 23. OKTÓBER 1997 59
Glæsileg
mynt-
sýning
MYNT
Hafnarborg
myntsafnarafélag
ÍSLANDS
Síðastliðinn laugardag var opnuð
myntsjning á vcgum My ntsafnarafé-
lags Islands í Hafnarborg í Hafnar-
firði. Er þetta þriðja myntsýningin á
vegum félagsins, hinar voru í Boga-
sal Þjóðminjasafnsins árin 1972 og
1979. Er þessi sýning verulega stærri
en hinar fyrri og umfangsmeiri, þótt
þær þættu góðar á sínum tíma. Sýn-
ingin er opin frá klukkan 2 til 6 alla
daga og lýkur á mánudagskvöld. Vil
ég hér með skora á sem flesta að
skoða sýninguna.
ELSTIR eru danskir kúrantseðl-
ar, með íslenskum texta, frá því
um 1780 og eru sýnd mörg verð-
gildi þeirra. Nýjasta greiðsluformið
er svo plastkort nútímans, en þau
eru fleiri en menn grunar, og sýnd
í 7 römmum. Rekur marga í roga-
stans yfir fjölbreytni þeirrar útgáfu
I og dást að elju safnarans sem náði
þessu safni saman. Sýndar eru all-
ar gerðir íslenskra seðla, útgáfur
Landssjóðs, Ríkissjóðs, Lands-
bankans og íslandsbanka hins
eldri. Hinar gömlu vöruávísanir
kaupmanna frá því fyrir og eftir
aldamót og frá 1934 til 1960 er
, seinustu vöruávísanirnar komu í
notkun á Eskifirði. Sýndar eru
| vöruávísanir nokkurra kaupfélaga
j en af þeim eru svo margar gerðir
' að það væri of plássfrekt að sýna
þær allar. íslenska myntin er í sínu
púlti og einnig er sýnt safn af
danskri mynt sem var notuð hér
allt til ársins 1930. Fimm til sex
hundruð ára mynt frá Tripura
furstadæminu á Austur-Indlandi
er í einu púltinu. Gjaldmiðill er-
lendra heija á íslandi, mynt og
ávísanir. Til dæmis miðar, sem
notaðir voru í Kamp Knox á stríðs-
árunum, með verðgildi í íslenskum
aurum og krónum. Að auki eru
sýndir munir frá hernámsárunum
í tveim púltum. Á spjaldi uppi á
vegg eru alls kyns seðlar og þar á
meðal miði, sem á er prentað „Her-
inn burt“. íslandsbanka hinum eldri
eru gerð góð skil með sýningu á
seðlum, sem komu í umferð árin
1904, 1919 og 1920 en á þeim
stendur að handhafi geti innleyst
þá í gulli úr gullforða bankans. Líka
eru þarna gömul hlutabréf í íslands-
banka, víxlar, tékkar og umslög.
ísspor sýnir framleiðsluferilinn við
sláttu minnispeninga. Á miðju gólfi
eru þrír plasthjálmar. Undir einum
eru til sýnis munir frá Konungs-
komunni 1907, þeim næsta frá Al-
þingishátíðinni 1930 og hinum
þriðja frá Lýðveldishátíð 1944. Fá-
gætir og fallegir munir margir
hveijir. Gamlir eldspýtustokkar
koma einnig við sögu á tveim stöð-
um, m.a. eldspýtnastokkur merktur
Thomsens magasíni í Reykjavík.
Einnig sígarettukveikjarar af
nokkrum gerðum. Skömmtunar-
seðlar, fagnabúðaseðlar, gömul
hlutabréf, gullmynt frá Evrópulönd-
um, minnispeningar Anders Nyborg
með stjörnumerkjum, gamlir flö-
skumiðar af gosdrykkjaflöskum eru
í nokkrum púltum og kössum. Einn-
ig eru sýnd sýnishorn af síldar-
merkjum frá nokkrum söltunar-
stöðvum og er þarna aðeins sýnt
brot af miklu stærra safni. í mörg-
um römmum eru sparimerki, orlofs-
merki, stimpilmerki og auglýsinga-
merki fyrirtækja.
Frímerkjamiðstöðin og Magni
eru með söluborð þar sem seldir eru
erlendir og íslenskir seðlar og mynt,
gömul póstkort, barmmerki, gamlar
myndir úr sígarettu- og kaffipökk-
um, orður frá ýmsum þjóðum og
annað fyrir safnara.
Tvö glæsileg söfn barmmerkja,
félagsmerkja og einkenni starf-
stétta, sem þeir hafa safnað Ólafur
heitinn Jónsson,trésmiður, sem
starfaði í félaginu í íjöldamörg ár,
og Páll A. Pálsson, ljósmyndari á
Akureyri, sem á auk þessa marga
aðra muni á sýningunni.
Svo sem fram kemur af upptaln-
ingunni hér að ofan er margt að
sjá og má segja að hver hlutur fái
að njóta sín í stílhreinum salarkynn-
um Hafnarborgar. Á stóru borði
liggja frammi bækur til skoðunar
fyrir þá, sem vilja kynnast mynt-
sögu heimsins, sýnishorn af
kennslubókum í myntsöfnun og
verðlistar frá ýmsum löndum.
Myntsafnarafélagið hefir nú gefið
út nýjan verðlista yfir íslenska
mynt og seðla auk sýningarskrár.
í tilefni sýningarinnar hefir verið
sleginn minnispeningur og barm-
merki auk nýs merkis félagsins.
Eru þessir munir til sölu á sýning-
unni. Nýir félagar eru velkomnir í
Myntsafnarafélagið.
Margar gamlar ljósmyndir frá
Hafnarfirði eru á sýningunni auk
umslaga með stimplum pósthúsa í
Hafnarfírði og nágrenni. Á sýning-
unni er guli seðillinn úr Hafnarfirði
í ljósriti, og er það vel. Kannske
ekki von að hann sé þarna. Á mynt-
sýningunni 1972 innti ég Kristján
Eldjárn eftir þessum seðli. Hann
sagði mér þá, að hann hefði farið
vandlega í gegnum safn Andrésar
í Ásbúð, sem hafði safnað ógrynni
af alls konar hlutum tengdum Hafn-
arfirð og sér til mikillar undrunar 'f'
hefði guli seðillinn ekki verið þar.
Ég hefi aldrei séð þennan seðil, sem
margir eldri Hafnfirðingar muna
eftir, en hann var gefinn út af
Hafnarfjarðarbæ á kreppuárunum,
en bæjarsjóður var þá svo blankur
að öll félagsaðstoð var greidd með
þessum seðlum, sem ávísun á úttekt
hjá kaupmönnum í Firðinum. Mynd
af seðlinum, og sagt er frá honum
á bls. 182 og 183 í fyrsta bindi af
sögu Hafnarfjarðar eftir Ásgeir
Guðmundsson. Ég er viss um að "
safnarar myndu gjarnan vilja kom-
ast yfir þennan seðil, ef einhver
finnst og ég skal borga 5000 krón-
ur þeim sem getur sýnt mér ekta
seðil.
Ragnar Borg
<
<
<
I
<
(
(
(
I
I
(
(
(
I
I
ORKUSTOFNUN
GRENSÁSVEGI 9 - 108 REYKJAVlK
Orkuvinnsla í sátt
við umhverfið
Afmælisráðstefna Orkustofnunar, á Grand
Hótel Reykjavík við Sigtún, 24. október nk.
Dagskrá
9:00 Setning, Þorkell Helgason, orkumá-
lastjóri, ávarp Finnur Ingólfsson,
iðnaðar- og viðskiptaráðherra.
9:30-12:00 Umhverfismál og orkuvinnsla.
Orkuvinnsla og alþjóðasamningar.
Náttúrufarskannanir og mat á
verndargildi.
Jarðfræðileg verndargildi.
13:30-15:00 Landslag
— aðferðir við flokkun og mat.
Jarðhiti — áhrif vinnslu á um-
hverfi.
15:20-16:00 Sjálfbær þróun og mat
á umhverfisáhrifum.
Samnýting orkulinda.
16:30-17:00 Viðhorf Náttúruverndar ríkisins.
Viðhorf Skipulags ríkisins.
Fyrirlesarar koma frá iðnaðar- og viðskipta-
ráðuneyti, umhverfisráðuneyti, opinberum
stofnunum og ráðgjafarfyrirtækjum.
Þjóðdansafélag
Reykjavíkur
Aðalfundur félagsins verður haldinn fimmtudag-
inn 30. október nk. kl. 21.15 í Álfabakka 14a.
★Venjuleg aðalfundarstörf.
★Önnur mál.
Stjórnin
tfW
Landssamtök Áhugafólks Um
Flogaveiki — LAUF
ww Aðalfundur
Aðalfundur Landssamtaka Áhugafólks Um Floga-
veiki verður haldinn fimmtudaginn 30. október
1997 og hefst kl. 20.00. Fundurinn verður haldinn
í sal Félags heyrnarlausra á Laugavegi 26,4. hæð,
gengið inn Grettisgötumegin.
ÝMISLEGT
Sjálfsbjörg - landssamband fatlaðra
Viðurkenningar fyrir
gott aðgengi
Sjálfsbjörg, landssamband fatlaðra, veitirfyrir-
tækjum og þjónustuaðilum um land allt viður-
kenningar fyrir gott aðgengi hreyfihamlaðra
á alþjóðardegi fatlaðra 3. desember ár hvert.
Um er að ræða tvenns konar viðurkenningar:
1. Fyrirfullkomlega aðgengilegt húsnæði,
bæði fyrir gesti og starfsmenn fyrirtækja
og stofnana.
2. Fyrir lagfæringar á áður óaðgengilegu hús-
næði, til verulegra bóta fyrir hreyfihamlaða.
Þeir aðilar, sem vilja koma til greina við
úthlutun viðurkenninga á þessu ári, geta óskað
eftir úttekt á aðgengi hjá Sjálfsbjörg l.s.f. fyrir
1. nóvember 1997.
Sjálfsbjörg, landssamband fatlaðra,
Hátúni 12,105 Reykjavík,
sími 552 9133, fax 562 3773,
Netfang: mottaka@sjalfsbjorg.is
V
FELAGSSTARF
Sjálfstæðisfélag Kópavogs
Aðalfundur
Aðalfundur Sjálfstæðisfélags Kópavogs verður haldinn i Hamraborg
1, 3. hæð, fimmtudaginn 30. október nk. kl. 20.30.
Stjórnin.
SMAAUGLYSINGAR
FELAGSLIF
□ Hlín 5997102319 VI 2
Landsst. 5997102319 VII
I.O.O.F. 11 = 17910238V2 = XX
Góðtemplarahúsið,
Hafnarfirði
Félagsvist í kvöld. Byrjum að
spila kl. 20.30 stundvíslega.
Allir velkomnir.
Hjálpræðis-
herinn
Kirkjustræti 2
Lofgjörðarsamkoma kl. 20.30.
Melissa Lyle talar.
Allir hjartanlega velkomnir.
I.O.O.F. 5 = 17910238 = Sk
\r---7 7
KFUIVl
V
Aðaldeild KFUM,
Hoitavegi
Fundur í kvöld kl. 20.30.
Biblíulestur. Umsjón: Sr. Magnús
Björnsson. Upphafsorð: Guð-
mundur Ingi Leifsson.
Allir karlmenn velkomnir.
Frá Sálar-
> rannsókn:
rannsóknar-
félagi
íslands
Morgun, tímarit Sálarrannsókn-
arfélags Islands júlí—desember-
hefti, er komið út. 96 bls. af
áhugaverðu efni um splritisma
og sálarrannsóknir. Afgreisla hjá
SRFÍ, Garðastræti 8, símar
551 8130 og 561 8130.
SRFÍ